Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Karanfil
Familyası Myrtaceae
İlmi Adı Eugenia caryophyilata veya Syzigium aromaticum
Fransızca Girofle
İngilizce Cloves
Almanca Gewürznelken
Kullanılan Kısmı Kurutulmuş çiçeği
Yetiştiği Yer Madagaskar, Antiy, Molluk adaları, Hindistan, Doğu Endonezya
Toplama Zamanı Ağustos - Kasım
Özelliği Ağrı dindirici, antiseptik, spazm giderici, midevi, sindirimi kolaylaştırır, afrodizyak, gaz söktürür.
Sağlık Açısından Bağırsak gazlarını giderir, solunum cihazını olumlu etkiler, jenital organları canlandırır, sinüsleri açar, baş ağrısını giderir, mide fermantasyonunu önler. Yağı, diş ağrısını keser.
Kullanılışı 6 diş karanfil 2 bardak suda, yaklaşık 20 dakika, üstü kapalı, hafif ateşte, sıvı yarıya ininceye kadar kaynatılır, süzülür. Hazımsızlık, ishal, şişkinlik ve karın ağrısı için bu çaydan 1 çorba kaşığı yemeklerden sonra içilir. Aynı çaya bal katılırsa nefes darlığına, bronşite ve sinüzite iyi gelir. Yemekten sonra çiğnenen bir diş karanfil ağız kokusunu giderir.
Mutfakta Kullanılışı Soğana daldırılan birkaç diş karanfil söğüşe, çorbaya, av ve kümes etlerine; toz halinde köfteye, keklere, meyva salatasına (çok az olarak), baharatlı ekmeğe, sıcak şaraba katılır."
Estetik Açıdan Ağız kokusunu gideren spreylerde, deodoranlarda, pudra, sabun, losyon ve rujlarda kullanılır.
Ek Bilgi Diğer adı: Kuru karanfil. Çin'de bedeni kuvvetlendirmek, özellikle kadınların aybaşı problemlerini önlemek için bir süre her gün 1 rafadan yumurta, 1 tatlı kaşığı toz karanfil ve l çorba kaşığı bal karıştırılarak yenir

Fesleğen
Familyası Labiatae
İlmi Adı Ocimum basilicum
Fransızca Basilic
İngilizce Basil
Almanca Basilienkraut
Kullanılan Kısmı Kurutulmuş yaprağı ve çiçeği
Yetiştiği Yer Hindistan, Afrika, Asya, Avrupa
Ülkemizde: Güney Anadolu
Toplama Zamanı Mayıs - Eylül
Özelliği Antispazmotik, tonik, gaz giderici, midevi, bağırsakların antiseptiği, safra söktürücü.
Sağlık Açısından İştahsızlık, kramp, zihinsel sürmenaj, sinirsel anemi ve uykusuzluk, gut, anguas, yetersiz aybaşı, baş dönmesi ve migrene karşı kullanılır.
Kullanılışı 1 tatlı kaşığı fesleğen 1 fincan kaynar suda demlendirilir, her yemekten sonra içilir. Ağız aftlarına: 100 gr. fesleğen 1 litre suda kaynatılır, gargara yapılır. Taze fesleğen yaprakları çiğnenebilir.
Mutfakta Kullanılışı Çorba, domatesli sos, domuz, kuzu, dana, balık etleri, lahanalı yemekler, yeşil salata, türlü, çeşitli çerezler vb. Fesleğen gerekirse kekiğin yerine kullanılabilir.
Estetik Açıdan Yüzün alt kısmıyla boyun bakımında kullanılır. Bir avuç taze fesleğen didiklenir, 4-5 gün badem yağında bekletilir ve kullanılır. Yüze ve boyna sürerken hafif bir masajla cilde yedirilir. Bir süre sonra yüz gülsuyuna batırılmış bir parça pamukla temizlenir.
Ek Bilgi Diğer adı: Fesliğen, peslan, reyhan otu. (Fesleğen türünden olan reyhanın yaprakları biraz daha iri, rengi daha koyu, kokusu da daha keskin olur. Bu nedenle kullanılan miktar az olmalı. Fransa'da ve İtalya'da (ülkemizde birçok köy ve kasabada), sineğin ve sivrisineğin eve girmemesi için pencere kenarlarına fesleğen saksıları konur. Aynı saksılar köy kahvelerinde görülür. Ufalanmış kuru yapraklar koklandığında aksırtır, kronik koku almamayı giderir.

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Dereotu Tohumu
Familyası Umbelliferae
İlmi Adı Anethum graveolens
Fransızca Aneth
İngilizce Dili
Almanca Dili
Kullanılan Kısmı Yaprağı, sapı ve tohumu (çekilmiş veya çekilmemiş)
Yetiştiği Yer Avrupa, Akdeniz bölgesi, Güney Rusya, Hindistan, Amerika, İran, Mısır
Toplama Zamanı Mayıs - Eylül
Özelliği Gaz söktürür, sindirimi kolaylaştırır, idrar söktürür, spazmı giderir, süt getirir.
Sağlık Açısından Uykusuzluk (gece fazla yenmişse), spazmlı hıçkırık ve karın ağrısına iyi gelir. Kuru fasulye, nohut ve bakla gibi hazmı ağır olan yemeklerin sindirimini kolaylaştırır.
Kullanılışı 1 tatlı kaşığı tohum 1 bardak kaynar suda demlendirilir, günde 2-3 kez içilir. Basur için: 10 gr. tohum 200 gr. suda demlendirilir, günde 2 bardak, öğle ve akşam içilir.
Mutfakta Kullanılışı Borş çorbası, kuzu eti, lahana turşusu veya salatası, pirinçli dolmalar, beyaz peynir, kabak, tereyağı, pilav vb. Toz haline getirilen tohum keklere, bisküvilere, bazı kremalara kullanılır. Taze yaprakları salatalara, yemeklere, çerezlere çeşni, tat ve koku verir.
Estetik Açıdan Yeri yoktur.
Ek Bilgi Diğer adı: Durakotu, turakotu, tereotu. Geçmişte Roma'da dereotu zevki ve sevinci simgelerdi. Kuvvetlenmek amacıyla bu bitkinin yağını kullanan gladyatörler için dirliğin sembolü idi.

Demirhindi
Familyası Leguminosae
İlmi Adı Tamarindus indica
Fransızca Tamarin
İngilizce Tamarind
Almanca Tamarind
Kullanılan Kısmı Kurutulmuş meyvası
Yetiştiği Yer Afrika, Hindistan, Mısır
Toplama Zamanı Yeterli bilgi yok.
Özelliği Hafif müshil ve mülayimdir; tahriş etmez.
Sağlık Açısından Tahriş etkisi olmadığından tehlikesizce ve kolaylıkla müshil olarak kullanılır. Karaciğeri olumlu etkiler.
Kullanılışı Müshil olarak 20-60 gr. demirhindi 1 litre suda hafif ateşte meyve yumuşayacak kadar ısıtılır. Yumuşayan meyve elle mıncıklanır, süzgeçten geçirilir, sabah aç karnına 1 bardak içilir. (T. Baytop'un tarifi: 3 gr. papatya tozu, 50 gr. sinameki meyvası tozu, 50 gr. demirhindi, yeterince şeker şurubu ile karıştırılır. Müshil etkisi için gece yatarken 1 kahve fincanı içilir).
Mutfakta Kullanılışı (Yukarıda verilen tarife uygun demirhindi suda yumuşatılır, süzülür.) Elde edilen ekşimtırak sıvı salatalara limon yerine kullanılır. Çorbalara, soslara limon gerektiren yemeklere, turşulara katılır.
Estetik Açıdan Yeri yoktur.
Ek Bilgi Diğer adı: Temirhindi. "Tamaari hindi" kelimesi Hintçe "Hint hurması" anlamını taşır. Cezayir, İtalya, hatta ülkemizin bazı bölgelerinde şekerli suyla karıştırılan demirhindi yazın serinletici içki olarak içilir.

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Ardıç
Familyası Cupressaceae
İlmi Adı Juniper Communis
Fransızca Genievre
İngilizce Juniper
Almanca Wacholderbeere
Kullanılan Kısmı Tomurcuğu, körpe yaprakları, çiçek açmış kısımları
Yetiştiği Yer Orta Avrupa, Akdeniz bölgesi, Kuzey Amerika
Ülkemizde: Trakya
Toplama Zamanı Sonbahar
Özelliği İdrar söktürücü, antiseptik, mideyi kuvvetlendirir, taşı kumu düşürür, karaciğeri ve safrayı olumlu etkiler, kanı temizler.
Sağlık Açısından Asit üriği eritir. Romatizma ağrılarına, idrar yolları rahatsızlığına, albümin, gut, cilt ve şeker hastalığına yararlıdır.
Kullanılışı Tomurcukları: 20-30 gr. ardıç ezilir, 1 litre suda kaynatılır, demlendirilir. Çiçekleri ve körpe yaprakları çay gibi demlendirilir, günde 2-3 bardak içilir. Kullanmanın başka bir yöntemi, 1 çorba kaşığı ardıç tomurcuğu 1 litre suda kaynatılır. Sıvı yarıya inince süzülür. Öğle ve akşam yatarken birer fincan sıcak olarak içilir. Gerekirse ısıtılır.
Mutfakta Kullanılışı Çorba, lahana turşusu, söğüş, rosto ve sindirimi zor olan her tür yiyeceğe katılabilir.
Estetik Açıdan Yeri yoktur.
Ek Bilgi Diğer adı: Ardıç tohumu. 19. yüzyılda, kullandığı tedavi yöntemiyle ün salan papaz Kneipp'ın şeker hastalarına önerisi: Günde 4 ardıç tomurcuğu çiğneyerek yenir, her gün bir adet artırarak tomurcuğun sayısı 15'i bulunca her gün bir adet azaltılır, tomurcuk sayısı bire iner. Tomurcukların tütsüsü beyin nezlesine iyi gelir

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Aspir
Familyası Compositae
İlmi Adı Carthamus tinctorius
Fransızca Safran batard
İngilizce Safflower, False Saffron
Almanca Farber Safflor
Kullanılan Kısmı Kurutulmuş çiçeği
Yetiştiği Yer Avrupa, Asya, Hindistan, Kuzey Amerika, İsrail, Afrika
Ülkemizde: Orta ve Batı Anadolu
Toplama Zamanı Yeterli bilgi yok.
Özelliği Tohumlardan elde edilen yağ müshil etkilidir, tadı acı olduğundan dahileri kullanılmaz.
Sağlık Açısından Değeri pek bilinmemektedir.
Kullanılışı Haricen: Yağı romatizma ağrılarında, boya sanayiinde ve kandil yağı olarak kullanılır.
Mutfakta Kullanılışı Çiçekler renk verdiğinden soslara doğal boya maddesi olarak katılır. Gaziantep bölgesinde "orman" adlı yemekte renk vermesi için kullanılır.
Estetik Açıdan Yağı estetikte kullanılmaz. Bitkinin boyası zehirli olmadığından makyaj maddelerine katılır, çünkü cildi asla tahriş etmez.
Ek Bilgi Diğer adı: Yalancı safran, kırsafranı, aspur. Aspir Eski Yunan, Roma ve Mısır Çağında bilinen bir bitki idi. İsa'dan 200 yıl sonra kumaşlar aspirle boyanmaya başlamış, tohumlarından çıkarılan yağ ise 18. yüzyılda önem kazanmıştır. "Carthamus" kelimesi İbranice "Kartami"den (boya anlamını taşır) gelmektedir

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Biberiye
Familyası Labiatae
İlmi Adı Rosmarinus officinalis
Fransızca Romarin
İngilizce Rosemary
Almanca Rosmarin
Kullanılan Kısmı Yaprakları ve çiçekleri
Yetiştiği Yer Avrupa, Akdeniz bölgesi
Ülkemizde: Tarsus, Adana, İskenderun
Toplama Zamanı Nisan - Ağustos
Özelliği Midevi, yara kapatıcı, bedeni güçlendirici, safra akıtıcı olup kalbi kuvvetlendirir, kan dolaşımını ve karaciğeri olumlu etkiler.
Sağlık Açısından Sürmenaj, hazımsızlık (sindirim sisteminde iltihap yoksa), güçsüz midelere, romatizma, migren, baş dönmesi, çarpıntı, genel halsizlik, zihin yorgunluğu, nefes darlığı ve nekahat devrinde olanlara yararlıdır.
Kullanılışı 1/2 litre suda 7-10 gr. biberiye çay gibi demlendirilir, yemeklerden evvel veya sonra içilir.
Mutfakta Kullanılışı Her tür ete (av, kümes, balık); patates, omlet, çorba, sos, salata, kabak, domatesli yemekler vb.
Estetik Açıdan Saçtaki kepeği yok etmek için: Saçlar yıkandıktan sonra biberiye çayı ile çalkalanır; saça ayrıca dirlik ve parlaklık verir. Biberiye suyu banyoya katıldığında bedeni canlandırır. Biberiye çayı genişlemiş gözenekleri sıkıştırır.
Ek Bilgi Diğer ad: Kuşdili, hasalban. Raymundus Lullus 1330'da biberiye yağını imbikten geçirerek elde etmiştir. Cezayir'in Akdeniz bölgesinde biberiye yaprakları kurutulur, pudra haline getirilir, sünnet olan çocukların yaralarına ekilir.

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Çemen
Familyası Leguminosae
İlmi Adı Trigonella foenum-graecum
Fransızca Fenugrec
İngilizce Fenugreek
Almanca Bockshornsamen
Kullanılan Kısmı Tohumları (toz haline getirerek), taze yaprakları
Yetiştiği Yer Hindistan, Akdeniz bölgesi, Lübnan, Mısır,Arjantin
Ülkemizde: Orta ve Güney-Doğu Anadolu
Toplama Zamanı Haziran - Temmuz
Özelliği Ateş düşürür, bedeni kuvvetlendirir, gaz söktürür. Tonik özelliği ve hafif müshil etkisi vardır. Balıkyağının yerine kullanılabilir, zayıf insanlara kilo aldırır. Balgam söktürür; raşitik, anemik verem ve enfeksiyonlarda yararlıdır.
Sağlık Açısından 1 tatlı kaşığı çemen tohumu yemeklerden önce biraz balla karıştırılarak yenir. (Tohumlar önceden kuru tavada yanmadan çok az kavrulur, toz haline getirilir.)
Kullanılışı Hariçten: Bir miktar çemen unu lapa haline gelecek kadar suyla karıştırılır, ince tülbentin arasında sıcak ve nemli olarak dolamaya veya çıbana konur. Çemen lapası keten tohumu lapasından üstündür.
Mutfakta Kullanılışı Hafif kavrulduktan sonra yemeklere çeşni vermek için toz halinde veya çimlendirerek yiyeceklere, salatalara katılır. Çimlendirilmiş tohumların biyolojik değeri artar. Kavrulmuş tozu kahve gibi pişirilir, içilir. Taze yaprakları salata gibi yenir.
Estetik Açıdan Yeri yoktur.
Ek Bilgi Diğer adı: Çemenotu, buyotu. Çemendeki yağ şekerli maddelerin sindirimine yardımcıdır. Eskiden çemen gladyatörlerin ve atletlerin besininde yer alırmış. Çemeni bir süre kullanmak geceleri idrara kalkmayı önler. Poy: Tohum alındıktan sonra geriye kalan meyva parçalarının toz haline getirilmesiyle elde edilen üründür.





--->: Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası sayfa üç frmacil 3 --->: Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası

Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
 

Antioksidan Gücü Yüksek Yaz Meyveleri

Antioksidan Gücü Yüksek Yaz Meyveleri

Uzmanlar, yaz meyveleri ve sebzelerinin vücut için önemli derecede fayda sağladığı ve sağlık açısından tüketilmelerinin şart olduğu belirterek, yaz meyveleri ve sebzelerinin cildi koruduğunu, halsizliği ve bellek zayıflığını önlediğini ifade etti

Uzmanlar, yaşlanmanın belirtisi olan cilt kırışması, hareketsizlik, güçsüzlük ve bellek zayıflamasının sorumlusunun, vücuttaki antioksidan etkili bazı kimyasal maddelerin yetersizliği olduğunu belirtti Uzmanların vücuttaki bu problemleri çözmek için önerdiği yaz meyveleri ise şunlar:

''- Karpuz: Hem likopen, hem de vitamin ve mineral açısından zengin, antioksidan kapasitesi yüksek bir yaz meyvesidir

- Erik: Yüksek antioksidan kapasitesi yanında detoks yapıcı gücüyle de önemli bir anti-aging besindir

- Şeftali ve kayısı: Potasyum deposu besinlerdir Ayrıca C vitamini ve çok sayıda flavonoid ihtiva eder, zengin lif ve betakaroten içerikleriyle çok yararlı yaz meyveleridir

- Çilek, kiraz, vişne gibi antosiyanin zengini meyveler Bu meyvelere kuşburnu ve kuş üzümü de eklenebilir

- Brokoli ve Brüksel lahanası: İhtiva ettiği sulforafan ile anti-aging yiyecekleri arasındaki yerini üst sıralarda yaz aylarında da muhafaza etmektedir Brokoli, ayrıca C vitamini, betakaroten, glutatyon ve lutein gibi antioksidanlarla da tıka basa doludur

- Üzüm: Özellikle çok güçlü antioksidanlar olan oligomerik poantosiyanidin lerin güvenilir kaynağıdır Üzümün kabuğu, içeriği ve çekirdeğinin ortalama 20 civarında değişik antioksidan madde ihtiva ettiği belirtilmektedir Özellikle siyah üzümden yararlanın

- Domates: Yaşlıların bedensel ve zihinsel sağlığını korumada son derece etkili bir antioksidan olan likopenin en zengin kaynağıdır Likopen kanser riskini azaltır, damarlarınızı korur, cildinizi ve belleğinizi destekler

- Avokado: Çok güçlü bir antioksidan olan glutatyonun en iyi kaynaklarından biridir Yağ bakımından zengin olması bir kusur gibi görülse de aslında avokado yağının önemli bir kısmı tekli doymamış zararsız yağlardır

- Soğan: Özellikle kırmızı soğan güçlü bir sağlık koruyucusudur Kansere karşı önemli bir koruma sağlayan antioksidan etkili quarcetin açısından en zengin besinlerden biridir Soğanın enfeksiyonlardan koruma gücü de vardır''