Atom ve Mekanizması- Atomos

Atom ve mekanizması- atomos


Atom, Yunanca «bölünmeyen Atomlar değişik biçimlerde birleşerek, tüm KİMYASAL BİLEŞİKLER! oluştururlar ELEMENT diye adlandırılan değişik tür atomlar, davranışlarındaki benzerliklere göre PERİYODİK ÇİZELGE'ye yerleştirilirler
1897 yılında JJ Thomson, elektrik alanlar yardımıyla atomlardan çok ufak parçalar (ELEKTRON) kopartabileceğini gösterdi En hafif atom olan hidrojen atomundan 2 000 kez daha hafif olan elektronun bulunmasıyla, atomun bölünmezliği düşüncesi de ortadan kalktı 1912'de, Rutherford'un bir deneyiyle konu daha da aydınlandı Deneyde, ışık hızıyla hareket eden yüksek enerjili tanecikler, ince bir altın levhaya çarptırılıyordu Taneciklerin levhadan geçip gidiş yönü çevresinde saçılması beklenirken, bazılarının gidiş yönünün tam tersine yöneldiği, yani geri döndüğü görüldü

Taneciklerin geri sıçramasından atomun bir ÇEKİRDEĞİ olduğu sonucu çıkarıldı Bu çekirdeğin çapı, santimetrenin milyonda birinin milyonda biri kadardır (1/1012cm) Çevresindeki elektron bulutunu da sayarsak atomun çapı santimetrenin milyonda birinin yüzde birine (1/10'cm) ulaşır O halde,atomun büyük bir bölümü, <boşluk Bu gelişmeler sonucunda, atomun yapısı ortaya çıktı Bir atomda her elektron, eksi elektrik yükü taşır ve artı yük taşıyan çok daha ağır tanecikler (PROTON'lar) tarafından dengelenir Protonlar çekirdeğin içinde yeralır Bu iki karşıt yükün çekimi, tıpkı güneşin gezegenleri yörüngelerinde tutması gibi, elektronları çekirdeğin çevresinde bir yörüngede tutar Elektron bulutlarını ve değişik atomların oluşumunu kavramak için, fiziğin en gelişmiş kuramlarından biri olan KUVANTUM KURAMI'nı bilmek gerekir Bu kuram, kısaca, elektronların herhangi bir yörüngede değil, ancak belirli yörüngelerde kalabileceğini belirler Elektronların alabileceği durumlara enerji düzeyi denir Bir enerji düzeyinde yalnızca bir tek elektron bulunabilir Eğer ikinci bir elektron eklenirse, bu elektron, çekirdek çevresinde başka bir konumda yer almalıdır

Bu düşünceden yola çıkarak, çekirdeğinde bir proton bulunan ve onun yörüngede tuttuğu bir elektrondan oluşan hidrojen atomundan başlayıp bilinen tüm atomlar türetilebilir Hidrojenden sonra en küçük atom, helyum atomudur Bu atom, iki protonun çekiminde, enerji düzeyleri değişik iki elektrondan oluşur (helyum atomunun çekirdeğinde, ayrıca kütlesi protona eşit, ama elektrik yükü olmayan bu yüzden de NÖTRON adı verilen iki tanecik daha vardır) Böylece, giderek doğadaki en ağır atom olan uranyum'a kadar bu diziliş sürer Uranyumun 92 protonu ve 140'ın üstünde nötronu vardır Ayrıca, 92 elektronluk bir elektron bulutu içerir

Yörüngesinde iki elektronu bulunan helyum atomu ya da on elektronu bulunan neon atomu, kararlı atomlardır Bunlar başka atomlarla kolayca birleşe-mezler Öte yandan on bir elektronlu sodyum atomu ile on yedi elektronlu klor atomu, kolayca bir tuz molekülü (sodyum klorür) oluşturacak biçimde birleşirler Bu molekül, yirmi sekiz elektronlu ve daha kararlıdır Atomların periyodik çizelgeye yerleştirilmesini sağlayan davranış benzerlikleri, elektronlarının yörüngedeki dizilişlerine bağlıdır
Uranyum atomu,hidrojen atomundan 240 kez daha ağırdır Daha ağır atomlar da vardır Ancak bunlar çekirdeklerin, proton ve nötronlarla TANECİK HIZLANDIRICILARI kullanılarak bombalanmasıyla, yapay olarak oluşturulmuşturŞimdiye kadar oluşturulan en ağır atom hahniyum'dur ve 105 protonu vardır

Bir atomun ters dizilmesi, yani çekirdekteki ağır, eksi yüklü taneciklerin (karşıt protonlar) hafif, artı yüklü tanecikleri (karşıt elektronlar) yörüngede tutması, fizik yasalarına göre olasıdır Bu tür maddeye, karşıt madde denir ve az da olsa, tanecik hızlandırıcılarında oluşturulabilir Karşıt madde, güneş sisteminde de çok azdır; çünkü olağan madde ile karşılaştığı her yerde birbirlerini yok eder ve bir enerji patlamasına yolaçarlar

Atomun yapısının ve işleyişinin anlaşılmasıyla
kimya da açıklanabilir Ayrıca billurlar'ın yapısı, IŞIK X-IŞINLARI ve ELEKTRONİK sorunları da açıklık kazanır Hattâ, canlıların çoğalmasında ve işlevlerinde rol aldığı için, yaşamın gizleri de ancak bu yoldan açıklığa k'avuşturulabüir Nükleer fiziğin yardımı olmadan herhangi bir alanda yeni bir buluş gerçekleştirmek, artık, hemen hemen olanaksızdır