Moment, Bir Kuvvetin Momenti, Buru, Tork, Torquere

Moment, bir kuvvetin momenti, buru, tork, torquere


Herhangi bir cisim üzerinde burulma ya da dönme etkisi yaratan kuvvete ya da kuvvetler sistemine moment denir (bak Kuvvet ve Hareket) Moment, buru ya dac"burmak" anlamındaki Latince torquere sözcüğünden gelir Kuvvet, genellikle bir cismi döndürmek, örneğin bir musluğu açıp kapatmak, bir vidayı ya da somunu sıkıp gevşetmek için uygulanır Otomobillerin motoru, şaft denen devindirici mile moment aktararak aracın hareket etmesini sağlar

Bir kuvvetin momenti, bu kuvvetin etkilediği noktanın destek noktasına olan uzaklığı ile kuvvetin çarpımına eşittir Bu nedenle, kuvvet ya da kuvvetin etkilediği nokta ile destek noktası arasındaki uzaklık (ya da her ikisinin birden) ne kadar büyük olursa moment de o kadar büyük olur Sıkı bir somunu uzun kollu bir anahtarla döndürmek, kısa kollu bir anahtarla döndürmekten daha kolaydır Çünkü, uzun kollu anahtar kullanıldığında gerekli olan kuvvet, kısa kollu için gerekli olandan daha küçüktür Önceden saptanmış belirli bir momenti uygulamaya yarayan özel anahtara torkmetre denir

Otomobil motoru tamircilerinde mutlaka bir torkmetre bulunur; çünkü motor silindir bloğu kapağı üzerindeki somunların, bujilerin hep aynı biçimde ve belirli miktarda sıkılması gerekir

Birbirine zıt yönde etki yapan momentlerin ne tür bir duruma yol açacağı basit bir tahterevalli üzerinde görülebilir Tahterevallinin bir ucunda oturan çocuğun ağırlığı, kalasın ortasındaki destek noktası çevresinde bir dönme etkisi yaratır ve kalasın öteki ucu kalkar Eğer bu uca da aynı ağırlıkta ve ortadaki destek noktasından aynı uzaklıkta bir çocuk oturursa, iki moment dengelenir ve çocuklardan biri kendisini yukarı ittikçe öteki aşağı iner Tahterevallinin bir ucuna bir adamın, öteki ucuna ise bir çocuğun oturması durumunda ne olacağı MEKANİK maddesinde anlatılmıştır