Coğrafi Yerel Saat Problemleri

Coğrafi yerel saat problemleri

Yerel saat problemlerinde şu yol takip edilir:

a İstenilen merkezlerin her ikisi de Greenwich’in batısında ya da doğusunda ise, boylam numarası büyük olandan küçük olan çıkarılır İstenilen merkezlerden birisi Greenwich’in doğusunda diğeri batısında ise boylamlar toplanır

D – D = …… X 4 Dakika = …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)

B – B = …… X 4 Dakika = …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)

D + B = …… X 4 Dakika = …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)

Not: Daha doğuda olan noktanın saati daima ileridir Eğer istenilen nokta doğudakiyse verilen saatle fark toplanacaktırEğer batıdaki yerin saati soruluyorsa çıkarılarak saat bulunacaktır

Buna göre;

– Boylam farkı bulunur

– Bulunan boylam farkı sabit zaman farkı olan 4 ile çarpılarak yerel saat farkı hesaplanır

b Dünya batıdan doğuya doğru döner Bu nedenle, doğuda yerel saat batıya göre daima ileridir Batıda ise yerel saat doğuya göre daima geridir

Buna göre;

– Batıdaki bir noktanın yerel saati verilecek, doğudaki bir noktanın yerel saati sorulacak olursa, doğuda yerel saat daima ileri olacağından aradaki yerel saat farkı toplanır

– Buna karşılık, doğudaki bir noktanın yerel saati verilir, batıdaki bir noktanın yerel saati sorulursa, batı daima geri kalacağından aradaki yerel saat farkı çıkarılır

2 Güneş Problemleri

Güneş’in doğma ve batma saati ile ilgili problemlerde şu yol takip edilir:

a Yerel saat problemlerinde anlatıldığı gibi iki nokta arasındaki yerel saat farkı bulunur

b Dünya, batıdan doğuya doğru döndüğü için, doğuda Güneş batıya göre daima erken doğar, batar Batıda ise Güneş, doğuya göre daima geç doğar, batar

Buna göre;

– Batıdaki bir noktada Güneş’in doğma saati verilir, doğudaki bir noktada Güneş’in doğma saati sorulursa, doğuda Güneş erken doğacağından aradaki yerel saat farkı çıkarılır

– Eğer tersi sorulursa, batıda Güneş geç doğacağından aradaki yerel saat farkı toplanır

Hesaplamada İzlenilecek Yol

Yerel Saat : Bir noktada Güneş'in gökyüzündeki konumuna göre belirlenen saate yerel saat denir Aynı boylam üzerindeki noktalarda yerel saat aynıdır Herhangi bir meridyenin Güneşin tam karşısına geldiği an, meridyen üzerindeki tüm noktalarda yerel saat 1200'dir

Güneş, doğudaki bir noktada batıdaki yerlere göre daha önce doğar ve daha önce batar; bu nedenle yerel saat doğudaki yerlerde daha ileridir

Yerel Saat Hesaplamalarında İzlenecek Yol

• Meridyen farkı hesaplanır

• Meridyenler başlangıç boylamına göre aynı yönde ise çıkarma, farklı yönde ise toplama işlemi yapılarak meridyen farkı bulunur

• Zaman farkı hesaplanır

• Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır Meridyen farkı ile 4 dakika çarpılarak zaman farkı bulunur

• Zaman farkı soruda verilen yerel saate eklenir veya çıkartılır

• Doğuda olan bir yerin yerel saati ileridir Bu nedenle soruda verilen yerin yerel saati ileri ise zaman farkı çıkarılır, yerel saati geri ise zaman farkı eklenir

Örnek : 20 Doğu meridyeni üzerindeki A noktasında yerel saat 2100 iken, B noktasının yerel saati kaçtır? Çözüm :

Meridyenler başlangıç boylamına göre aynı yönde oldukları için çıkarma işlemi yapılır

Meridyen farkı = 40 - 20 = 20 meridyen

Zaman farkı = 4 * 20 = 80 dakika ise 80 / 60 = 1 saat 20 dakika

B noktası A noktasına göre daha doğuda olduğu için yerel saati ileridir

B'nin yerel saati = 2100 + 0120 = 2220 dir

Güneş'in Doğuş veya Batış Saatinin Bulunması

Bir noktada Güneş'in doğuş veya batış saati verildiğinde, aynı paralel üzerinde bulunan başka bir noktada Güneş'in doğuş veya batış saatini bulmak için,

• Aradaki zaman farkı bulunur

• Güneş doğudaki yerlerde daha erken doğup battığı için, Güneş'in doğuş ve batış saatinin sorulduğu nokta doğuda ise zaman farkı verilen saatten çıkarılır Sorulan nokta batıda ise zaman farkı verilen saate eklenir

UYARI : Meridyenler, Greenwich'e (0°) göre farklı yönde ise, meridyen farkını bulmak için toplama işlemi yapılır

UYARI : 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde (ekinokslarda) bir yerdeki Güneş'in doğuş veya batış saati verilirse, bir başka yerdeki Güneş'in doğuş veya batış saati bulunabilir Çünkü bu tarihlerde gece - gündüz süreleri eşit olduğu için Güneş doğduktan 12 saat sonra batar ve battıktan 12 saat sonra doğar

Saat Dilimleri

Dünya 15 derecelik aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır Her saat diliminin ortasından geçen meridyen o saat dilimini kullanan ülkelerin ortak saat ayar meridyenidir Türkiye 2 Ve 3 Saat dilimlerinde yer alır

UYARI : Bir ülkede birden çok saat dilimi kullanılması için, ülkenin doğu - batı doğrultusunda en az 2 saat dilimini kapsayacak kadar geniş olması gerekir