Nil ırmağı-Dünyanın En Uzun Akarsuyu

Nil ırmağı-Dünyanın En Uzun Akarsuyu

Ekvator yakınlarından kuzeye, Akdeniz'e akan 6650 km uzunluğundaki Nil Irmağı dünyanın en uzun akarsuyudur Nil'in akaçlama havzası Tanzanya, Burundi, Ruanda, Zaire, Kenya, Uganda, Etiyopya, Sudan ve Mısır'ın bazı bölümlerini içine alır


Nil yüzyıllardır insanlar için gizem dolu bir ırmak olmuştur Eski Mısırlılar ve Yunanlılar Nil'in, bildikleri öbür büyük ırmakların tersine, neden güneyden kuzeye doğru aktığını ve aylarca yağmur yağmadığı halde yaz sonunda neden taştığını çözememişlerdi Nil'in kaynağını bulabilmek ve ırmak sisteminin gizini çözebilmek için tarih boyunca pek çok sefer düzenlendi Sonunda, 1862'de İngiliz kâşif John Hanning Speke Nil'in Uganda'daki Victoria Gölü'nden kaynaklandığını buldu Gene de, taşkınların nedeni 20 yüzyıla değin tam anlamıyla anlaşılamadı

Nil'in ana kolu, su düzeyi Owen Çağlayanı Barajı'yla denetim altında tutulan Victoria Gölü'nün kuzey ucundan çıkar Sığ Kioga Gölü'nü geçtikten sonra Kabarega Çağlayanı'nda alçalarak Albert Gölü'ne girer Albert Gölü'nden çıkıp Sudan topraklarına girdikten bir süre sonra, akışının kimi kez suda yüzen büyük bitki adalarıyla kesildiği, Sudd adı verilen geniş bir bataklıktan geçer Bundan sonra Beyaz Nil adındaki ana ırmağa, Sudan'ın başkenti Hartum'da Mavi Nil katılır

Mavi Nil, Etiyopya'daki Tana Gölü ve çok sayıdaki akarsuyla beslenir Nil taşkınlarının başlıca nedeni de Etiyopya'daki şiddetli yaz yağmurlarıdır Hartum'un güneyinde, Mavi ve Beyaz Nil ırmakları arasında kalan ve Cezire adı verilen geniş toprakların sulanması amacıyla Mavi Nil üzerinde Sennar Barajı yapılmıştır Hartum'un kuzeyinde Nil'e son büyük kolu olan Atbara Irmağı katılır Buradan başlayarak Akdeniz kıyısına kadar, ürün yetiştirmeye yetecek yağmur yağmaz; bütün bölge tümüyle Nil'in suyundan yararlanır


Mısır'ın güneyindeki Assuan Barajı baharda, ırmağın su düzeyinin en düşük olduğu zamanda, sulama için gerekli suyu sağlamak amacıyla ırmağın akışını denetler Assuan' dan sonra vadi genişler ve birçok yerde bentlerle ırmağın su düzeyi yükseltilir Böylece ırmak suyunun yılın tüm mevsimlerinde sulama için kullanılan ana ve yan kanallaraulaşması sağlanır Nil yalnız tarım yapılan toprakları sulamakla kalmaz, bereketli çamurlarını da tarlalara taşır Mısır halkı yiyeceğinin ve zenginliğinin büyük bölümünü Nil'e borçludur Ekili toprakların yaklaşık dörtte birinde bölgenin en değerli ürünü olan pamuk yetiştirilmektedir


Nil Kahire'de büyük deltasına ulaşır {bak DELTA; KAHİRE) Bir zamanlar ırmak delta içinden yedi kol halinde akarken, yüzyıllar boyunca akışı denetlenerek günümüzde iki koldan akar duruma gelmiştir Bu iki kol Reşit (Rosetta) ve Dimyat'ta Akdeniz'e ulaşır Irmağın bütün suyunun sulamaya ayrıldığı zamanlarda kolların biri bir barajla, öbürü de her kış yapılıp ağustosta selle yıkılan bir toprak setle denize kapatılır Bu zamanlarda, deltada suyolu ulaşımı kanallarla sağlanır