Zekatla İlgili Çeşitli Sual Cevaplar |
10-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Zekatla İlgili Çeşitli Sual CevaplarZekatla ilgili çeşitli sual cevaplar Hakkında Zekatla ilgili çeşitli sual cevaplar Zekatla ilgili çeşitli sual cevaplarSual: Hayat sigortası yaptırdım Her yıl belli miktar parayı yatırıyorum 20 yıl sonra toplu olarak ödeme yapacaklar veya toplu ödeme istemezsem aylık olarak ödeyecekler (aylık maaş gibi) Burada biriken para toplu olarak alınınca geçen 20 yılın tek tek zekatı hesaplanarak mı verilecek, yoksa 20 yıl sonra ele geçen paranın o zaman ki zekatı mı verilecek? Eşim ve çocuklar için de Hayat sigortası yaptırdım Onların durumu nasıl? CEVAP Sigorta paraları ve tasarruf bonoları zekat hesabına katılmaz Senelerce sonra birikmiş olarak ele alınınca, yalnız alınan para, o senenin zekat nisabının hesabına katılırSatış karşılığı alınan bonolar, böyle değildir Bunlar ve hisse ve tahvil senetleri, her sene zekat hesabına katılır (Seadet-i Ebediyye) Eş ve çocuklarınızın durumu da aynı Ancak, hanım ve çocuklar için yatırdığınız para onların ise yani onların parasından vermişseniz veya onlara hediye etmiş iseniz zekatlarını onlar verecek, sizin ise siz vereceksiniz Sigortanın onların adına olmasının önemi yok Sual: Nisaba malik olduğumuz tarihi kaydettik, mesela miktar 250 gr altın ve tarih 1 Ramazan 1425 Bir sene içerisinde bu nisap 50 ye düştü, sıfırladı, 500 e çıktı, 1 Ramazan 1426 olunca elimizdeki 100 gr altının zekatını verecek miyiz? Elimizde 50 gr altın kalsa ne yaparız? CEVAP Nisap sene içinde sıfırlanınca, ilk nisabı bulduğu gün yeniden tarih atılır Bundan bir hicri yıl sonra nisaba malikse zekat verir Sıfırlandıktan sonra, bir daha zengin olana kadar tarih atılmaz Sıfırlanmadan 50 gram varsa, sene sonu diğer paraları ile birlikte nisaba malikse zekatını verir, yani sene içindeki sıfırlanma hariç diğer dalgalanmalara itibar edilmez Sual: Nisabın helak olması ne demektir? CEVAP Sıfırlanması demektir Sıfır veya sıfırın altına düşerse helak olmuş olur Sıfırlanma demek ise, mevcut parası altını vs hiç olmamak veya borçlu duruma düşmek demektir Sual: Benim ihtiyacımdan fazla elbisem ve eşarbım var, fakat kendime ait başka hiçbir şeyim yok Zekat vermem gerekir mi? CEVAP Bir oda dolusu elbise ve eşarbınız olsa, ticaret malı olmadığı için zekatı olmaz Ancak bunlar kurban nisabına dahil edilir Yani borçlar çıktıktan sonra, elinizde 96 gram altın alacak elbise ve eşarp kalmışsa, kurban kesmeniz, fitre vermeniz vacip olur Bunlardan üç takım elbise, üç eşarp hariçtir Fakat elbiseler alış fiyatına göre değil, bit pazarına çıkarsanız kaç liraya alırlarsa o değerden hesap edilir Bu bakımdan elbiseniz ne kadar çok olursa olsun nisabı bulması zordur Sual: Zekat verirken bunun zekat olduğunu söylemek gerekir mi? CEVAP Gerekmez, hediyemdir dense de olur Sual: Zekatım fitrelerimizle birlikte bir çeyrek altın tutuyor Bir çeyrek altını hem zekatım için hem de fitrelerim için verebilir miyim? CEVAP Evet verilir Sual: Param yok Zekatımı hesap edip taksitlerle versem caiz mi? CEVAP Evet Sual: Zekat verirken, altınları tartmak gerekir mi? CEVAP Altın liraların ağırlığı belli olduğu için tartmak gerekmez, 72 gramdır Bilezikleri tartmak gerekir Ağırlıkları biliniyorsa tartmak şart değildir Kırkta biri altın olarak verilir Sual: 2 kg ağırlığındaki gümüş tepsinin zekatı nasıl verilir? CEVAP 2 kg gümüş tepsinin kırkta biri yani 50 gr gümüş, bir fakire verilir Sual: Uşrunu verdiğimiz buğdayı satıp para haline getirsek, birkaç gün sonra zekat verme günümüz gelse, bu paranın da zekatı verilir mi? CEVAP Uşru verilen buğdayın bir daha uşru verilmez, zekatı da verilmez Fakat satılıp para haline getirilince, elde kalırsa, nisaba dahil edilerek zekatını vermek gerekir Sual: Verilen zekatın, fakirin veya vekilinin eline geçmesi gerekir mi? CEVAP Evet, gerekir Sual: Zekatı fazla vermek iyi olur mu? CEVAP Elbette Sual: Zekat altını hediye içine koyup fakire vermek sahih mi? CEVAP Sahih olmaz Ancak fakir, içinden altın çıktı ne diye sorarsa, siz de hediye derseniz mekruh olarak sahih olur Sual: Ev yaptırmak için kooperatife verilen para zekata tâbi mi? CEVAP Para mülkünden çıktığı için zekatı verilmez Sual: Zekatta, altını düşük ayardan vermek mekruh mu? CEVAP Evet Sual: Zekatı verince fakir olan, yıl dolmadan zekat alabilir mi? CEVAP Kurban nisabına malik olmadığı gün, zekat alabilir Sual: Bana zekat olarak verilen kağıt para ile altın alsam zekat sahih olur mu? CEVAP Evet Sual: Pahalı dergilerim hurda oldu Zekatta da hurda mı sayılır? CEVAP Evet Sual: Zenginmişim bilmiyordum Bana zekat verdiler Ne yapayım? CEVAP Bir fakire vermek lazımdır Sual: Fakir, verdiğim zekatı bana hediye etti O miktar kağıt parayı fakirlere vermezsem günah mıdır? CEVAP Tenzihen mekruh olur Sual: Fakire zekat olarak verdiğim altını, ucuz satın almam caiz mi? CEVAP Mekruhtur Sual: Para değer kaybetmesin diye birkaç daire aldım İhtiyaç olunca satarım Bunlar nisaba katılır mı? CEVAP Hayır Ticaret malı değildir Sual: 200 gram altını, 150 gr mehr borcu olan, zekat verir mi? CEVAP Hayır vermez Sual: Zekat borcunu ödemek için ödünç almak gerekir mi? CEVAP Hayır Sual: Eldeki para, nisaptan aşağı düşünce, zekat almak caiz olur mu? CEVAP Kurban nisabına malik ise zekat alamaz Sual: Ev yapamazsam satarım diye alınan arsa, zekata tâbi olur mu? CEVAP Hayır Sual: Dükkanları, daireleri olan, zekat nisabına malik değilse, zekat alır mı? CEVAP Alamaz Sual: Fakire zekat olarak bir altın verip (Bunun beş gramını al, kalanı benimdir) demek caiz mi? CEVAP Evet Sual: 672 gramdan ağır olan gümüş tepsinin zekatı verilir mi? CEVAP Evet Sual: Nisabı bulacak kadar taksitli borçları olanın, maaşı alınca, eline nisabı bulacak kadar maaş geçse, zengin sayılır mı? CEVAP Hayır Sual: Nisaba malik olunca yarısını harcadım O gün zengin miyim? CEVAP Hayır Sual: Zengin çocuk, büluğdan önceki yılların zekatını verir mi? CEVAP Hayır Sual: Satıp ev almak için, alınan arsa zekata tâbi mi? CEVAP Hayır Sual: Taksim edilmemiş malın zekatı nasıl verilir? CEVAP Hemen veya ileride verilir Sual: Nisaptan fazla, geçmez para ve pul zekata tâbi mi? CEVAP Evet Sual: Altınlar tartılmadan tahmin edilerek zekatı verilebilir mi? CEVAP Zekat sayılmadan tartılmadan verilmez Ancak yaklaşık olarak bilinebilir Mesela 3 bileziği vardır, alırken gramı belli idi, diyelim ki on gram civarında idi Küpesi şu kadar kolyesi şu kadar diye hesap edilir Birazcık da fazla hesap edilmesi iyi olur Diyelim hepsi 97 gram tuttu siz 100 gram üzerinden zekat verebilirsiniz 12 ayardan üstünü altındır aşağısı altın değildir Zekat için altınların gramı önemlidir ayarı önemli olmaz Sual: Altının zekatı, ayarı dikkate almadan, hepsi birden tartılıp kırkta birinin zekatı verilir dediniz Halbuki 10 kilo 14 ayar altın, 6 kilo 24 ayar altın bile etmez Bu nasıl oluyor? CEVAP Dinimiz, % 50 nin üstünde altın karışımı olan madeni, altın olarak bildirmiştir Ayar farkı gözetmeden hepsi toplanır Kırkta biri zekat olarak verilir En yüksek ayardan vermek daha sevaptır Fakat her ayar altını, ayrı ayrı toplayıp her ayarın kırkta birini vermek de caizdir Sual: Nisap miktarını hesaplamak için elimizdeki döviz cinsinden paraları TL ye çevirirken alış ve satış fiyatlarından hangisini esas alacağız Aynı şekilde 96 gr altının kaç TL ettiğini hesaplarken alış mı satış mı değerini esas alacağız? CEVAP Kuyumcunun satış fiyatı esas alınır Elimizdeki doları satarken de dövizci kaça alıyorsa o fiyattan Sual: 10 sene önce zekat borcu bulunan bir kimsenin zekat borcunu nasıl ödemesi gerekir? O zaman elinde bulunan para miktarını biliyorsa, o zamanki altın kuruna göre mi hareket etmeli? CEVAP 10 yıl önceki para ile ne kadar altın alınabiliyorsa, o altın esas alınır Sual: Bir arkadaşıma babası bir yazlık ve bir de kışlık ev hediye etmiş Her ikisinde de ikamet ediyorlar ailesiyle Bu evler için zekat vermek gerekir mi? CEVAP Ev çok olsa da zekatı olmaz Sual: Bir miktar dövizim var Normalde nisabı bulmuyor Fakat maaşı alınca ikisi nisabı geçiyor Ayın ilk yarısında, borçlarımı (su, elektrik, telefon faturaları vs) ödediğimde, toplam param nisabın altına düşüyor Ay sonunu zor getiriyoruz Bu durum fasit daire gibi her ay tekrarlanıyor Anlayacağınız, her ay 15 gün zengin, 15 gün fakir oluyorum İlk zengin olduğum tarihin sene sonunda zekat vermem gerekiyor mu? CEVAP Varsa ev kirası, tahakkuk etmiş su, elektrik, telefon vs bedelleri mevcut paradan çıkarılır Kalan nisabı buluyorsa zengin sayılırsınız 15 inden sonra nisaptan düşseniz de önemi yok Sene sonunda nisabı bulursanız zekat vermeniz farz olur Sual: Evi olan bir kimse, ikinci bir ev yaptırıyor olsa, bu eve harcadığını ve bu ev için borçlandığını zekat hesabına nasıl dahil eder? CEVAP Evi olup olmamasının önemi yoktur Ev için harcananlar, harcanmış sayılır, borçlanınca, borçlar mevcut paradan düşülür Geriye kalanın zekatı verilir Taksitler ne kadar uzun vadeli olursa olsun, alacaklardan ve mevcut paradan çıkarılır Kalanın zekatı verilir Sual: Bankada nisap miktarının üstünde para var, yıllardır duruyor Annem, siz okuyorsunuz, sizlere zekat gerekmez diyor Doğru mu, yoksa zekat vermem lazım mı? CEVAP Para ne için saklanırsa saklansın zekata tâbidir Zekatı fakirse ağabeyinize verebilirsiniz Ana babaya verilmez Amcaya dayıya halaya teyzeye vermek daha iyi olur Zekat vermemek büyük günahtır Sual: İki ev ile iki arabamız var Ama elimizde hiç para yok Ne kadar zekat vereceğiz? CEVAP Ev ve araba çok olsa da zekatı olmaz Sual: Çok evi olup da kira geliri olan zekatını nasıl hesaplar? CEVAP Oradan aldıkları ve başka yerden gelenler, maaş vesaire hepsi toplanır, nisabı bulursa, bulduğu zaman zengin sayılır Bir yıl sonra zekat vermesi farz olur Sual: Zekat ve fitre aynı kişiye verilebilir mi? Zekat, birkaç kişiye bölünerek verilebilir mi? CEVAP İkisine de evet Sual: Bir minibüsüm var, ticarette kullanmadım, bu araca zekat düşer mi? Başka araçlarım da var bunları da şahsım ve ailem için kullanıyorum, buradaki ölçü nedir? CEVAP Araçların zekatı olmaz Ticaret için kullansanız da olmaz Sual: Gümüş tepsi zekat nisabına girer mi? CEVAP Bütün altın ve gümüş eşyalar nisaba girer Sual: Nisap miktarına sahip akıl baliğ olmayan çocuk zekat verir mi? CEVAP Baliğ olmadıkça zekat vermez Sual: Bir kimsenin 20 yıldan beri 100 gr altını olsa, zekat vermesi gerektiğini yeni öğrense, ne kadar zekat vermesi gerekir? CEVAP Öyle ise, 20 sene önceki 100 gramın % 25 ini verir, ikinci sene (19 sene önceki) için kalanın % 25 ini verir İki sene sonra bu 96 gramdan aşağı düşeceği için artık zekatı verilmez Sual: Zekat ve uşru dini kitap olarak verebilir miyiz? CEVAP Zekat ya ticareti yapılan maldan verilir veya altın olarak verilir Uşur da öyle, kaldırılan mahsulden verilir veya altın olarak verilir Dini kitap ticareti yapan zekatını kitap olarak verebilir Sual: Ticaret, yani satmak için olmayan bir evin zekatı olur mu? CEVAP Ticaret malı olmayan evin zekatı olmaz (Her şeyin bir zekatı vardır Evin zekatı ise, misafir odasıdır) hadis-i şerifi eve misafir kabul etmenin önemini göstermektedir (A Rifai) Nafile oruç tutmak da farz değildir Fakat, (Her şeyin bir zekatı vardır Vücudun zekatı ise oruçtur) hadis-i şerifi de, ara sıra nafile oruç tutmanın iyi olduğunu göstermektedir (İbni Mace) Sual: Hastaya veya şuraya buraya yardım için verdiğimiz paralar zekat yerine geçer mi? CEVAP Geçmez Zekat vermenin usulü vardır Ona göre vermelidir! Sual: Namaz kılmayan, oruç tutmayan bir müslümanın da zekat vermesi lazım mıdır? CEVAP Elbette vermesi lazım Nasıl olsa, oruç tutmuyorum, zekatımı da vermeyeyim dememelidir! Hiç değilse, borcun birinden kurtulmalıdır! Sual: Bir arkadaşa şu altınları falanca fakire ver dedim O da, benim altınlarımı değil de kendi altınlarını vermiş Bir mahzuru olur mu? CEVAP Vekil, zenginden aldığı altın yerine, kendi altınını fakire verip sonra zenginin verdiğini, kendi kullanması caizdir Fakat, zenginin parasını önce kendi kullanıp, sonra kendi parasından zekatı verirse, caiz olmaz Sual: Şevahid-ün nübüvve kitabından okudum Şöyle deniyor: Allahü teâlâ Salebe hakkında, (Onlardan kimi de, “Eğer bize lutuf ve kereminden ihsan ederse, muhakkak zekatını vereceğiz, gerçekten salihlerden olacağız” diyerek Allah’a kesin söz vermişti Ne zaman ki Allah, kereminden isteklerini verdi, cimrilik edip yüz çevirdiler Zaten yan çizip duruyorlardı) buyurdu Salebe’nin kabilesi bunu işitince, Salebe’ye haber verip, “Helak oldun Allahü teâlâ senin hakkında âyet gönderdi” dediler Salebe, Resulullahın huzuruna gelip, “İşte malımın zekatı kabul eyle” dedi Resulullah, (Allahü teâlâ senin zekatını kabul etmekten beni men etti) buyurdu Salebe ağladı ve saçını başını yoldu Resulullah, (Sen kendi kendine ettin! Sana söyledim, sözümü dinlemedin) buyurdu ve onun zekatını almadı Resulullah vefat ettikten sonra Salebe zekatını Hazret-i Ebu Bekir’e getirdi Ya Emir-el müminin, zekatımı kabul eyle, dedi Hazret-i Ebu Bekir, (Ben Resulullahın kabul etmediğini nasıl kabul edebilirim) buyurdu Daha sonra Hazret-i Ömer’in halifeliği zamanında zekatını ona da getirdi O da kabul etmedi Fakat Hazret-i Osman halifeliği sırasında o kabul etti Burada iki sualim var: 1- Salebe sahabeden değil miydi? Normal bir Müslüman bile zekat verdiği halde, sahabeden olan zat nasıl zekat vermez ki? Sonra tevbe ediyor Allah zekatını niye kabul etmiyor? 2- Hazret-i Osman, Resulullahın almadığı zekatı niye kabul etti? CEVAP 1- Salebe sahabeden değil, münafık idi Allahü teâlâ onun münafık olduğunu, tevbe de etmeyeceğini bildiği için zekatını kabul etmedi Halk arasında ayıplanmamak için, münafıklığı meydana çıkmaması için zekatını vermek istedi Allahü teâlâ da, Müslümanların bu oyuna gelmemesi için zekatını kabul etmedi Tevbe suresinin 76 âyetinin sonunda, hüm mu’ridun buyuruluyor Onlar yan çizenlerdendi, sağa sola yalpalayanlardandı, döneklerdendi, sözünde durmayanlardandı, itiraz edenlerdendi gibi anlama geliyor Bu vasıflar münafıklarda bulunan vasıflardır Bundan sonraki iki âyetin meali de şöyledir: (Allah'a verdikleri sözü tutmadıkları ve yalan söyledikleri için, O da bu yaptıklarının sonucunu kıyamete kadar kalblerinde sürüp gidecek bir münafıklığa çevirdi) [Tevbe 77] (Hâlâ, o münafıklar bilmezler mi ki, Allah, onların gizledikleri sırları da bilir, fısıltılarını da) [Tevbe 78] 2- Resulullahın kabul etmediğini Hazret-i Ebu Bekir de kabul etmedi ki, Müslümanlara örnek, önemli bir örnek olsun diye Hazret-i Ömer ise her hususta kayıtsız şartsız Hazret-i Ebu Bekir’e tâbi olduğu için o da onun zekatını kabul etmedi Böylece münafıkların zekatlarının kabul edilmeyeceği iyice sabit oldu Hazret-i Osman’ın zekatı alıp almaması artık fark etmiyordu Bir kâfirin verdiğini almanın dinen bir mahzuru olmadığı için, zekat olarak değil, bir bağış olarak kabul etti Bu da kâfirlerin verdiğini kabul etmenin mahzuru olmadığını göstermektedir Sual: Bu sene hacca gidecek zengin bir kimse, hac için ayırdığı paranın da zekâtını verecek midir? CEVAP Herkesin zekât zamanı aynı değildir Zekât zamanı, hac zamanından önce olan, mesela Ramazanda olan kimse, vakti gelince, zekâtını verir Kalan parayla hacca gider Zekât zamanı, Hac zamanından sonra olan, mesela Muharremde olan, önce hacca gider Zekât zamanı gelince, hacdan artan paranın zekâtını verir |
|