Hacıların Kestiği Kurbanların Hükmü Nedir

Hacıların Kestiği Kurbanların Hükmü Nedir
Hakkında Hacıların Kestiği Kurbanların Hükmü Nedir




Hacıların Kestiği Kurbanların Hükmü Nedir?

Efendim, şimdi bir bakıma moda oldu galiba, güya herkes memleket iktisadiyatını düşünüyor, millî gelir ve gideri hesap ediyor Ama bunlar iddia halinde böyle Lâkin iddiasını yaptıkları millî gelir ve gider fedakârlığı etrafında şahıslarına düşeni ne nisbette yapıyorlar, kendi mükellefiyetlerini bu mevzuda ne nisbette yerine getiriyorlar, orası pek belli değildir Mesele hep başkalarının üzerinde biçilip dikilmekte, kimse kendi nefsinden bir misâle örnek olma cesaretini gösterememektedir

Bugünlerde bütün iktisadî imkânlar sonuna kadar kullanılmış, israflar son kertesine kadar kısılmış da sanki iş hacılarımızın kesecekleri kurbana gelmiş gibi bir de kurban kesmeyi önleme kampanyası başlamış bulunmaktadır Eğer hacılarımız Mekkede kesecekleri kurbanı kesmezler, yahut memleketlerinde keserlerse büyük bir millî kayıp önlenecek, yahut millî gelir elde edilmiş olacakmış

Bu fikri iyi niyetle ileri sürenlere sadece saygı ve hürmet duyarım Ama öyleleri var ki millî menfaat nâmına gece zevklerinden küçük bir fedakârlıkta bulunamaz, içki sofrasında harcadığı tek şişe bedelini millî mevzulara harcamayı göze alamaz, ama hacıların kesecekleri kurban mevzuunda millî gelir, umumî menfaat fedâisi olup çıkıverir, garip olan taraf burasıdır

Sanırım bu gibilerin meydana getirdikleri hava neticesi olsa gerektir ki okuyucularım hacılarımızın kestikleri kurban mevzuunda bilgi istemekte, bu kurbanları kesmenin mahiyeti hakkında malûmat vermemi arzulamaktalar

İlmî bir meseleyi basitleştirerek izah etmek efrâdını câmi, ağyârını mâni olmazsa da kısa bir ölçü içinde izaha çalışmakta zaruret olsa gerektir

Bir defa, hacca giden her zengine, vatanında kurban kesmesi vâcibken hac yolculuğu sırasında misafir sayıldığından bu mükellefiyet kalkar, udhiye denen vacip kurbanı kesmez Dilerse memleketinde vekil olarak bıraktığı kimseye kestirir

Demek ki bayram günü kestiğimiz kurbanı hacılar Mekkede ya hiç kesmemekte, ya da evindeki vekiline kestirebilmekte, böylece bu mevzuda konuşmayı gerektirecek bir husus bulunmamaktadır Hacda iken kestikleri kurbana gelince Bunu da kesmemek mümkündür Şöyle ki:

Hacca giden hacı adayı, mukaddes beldeye girmek üzere iken hangi çeşit hac yapacağına niyet eder Bu niyet üç türlü olur

1 Hacc-ı İfrat yapmaya niyet eder

2 Hacc-ı Kıran yapmaya niyet eder

3 Hacc-ı Temettû yapmaya niyet eder

Şimdi, birinci niyetle hac etmeye karar veren kimseye kurban kesmek vâcib olmaz Zira bu kimse en başta hacc-ı ifrata niyet etmiştir

Bu niyetin kendisine mahsus usulleri, rehber olan din âlimlerinden öğrenilir, gereği gibi hareket edilir Böylece ifrata niyet eden hacı, kurban kesmek mükellefiyetini yüklenmez

Hacc-ı kıran ile hacc-ı temettûa niyet eden hacıya ise kurban kesmek vâcibtir Zira, bu ihrama girince hem hac, hem de umre yapar Hem umre, hem de hacca muvaffak kıldığı için Allaha şükür kurbanı kesmesi vâcib olur

Hacc-ı ifrat niyeti ile diğer niyet arasında hac borcundan kurtulmuş olma bakımından hiçbir fark yoktur Her üç niyetle de hac mükellefiyetinden kurtulmuş olunur Yalnız kurbanı vâcib kılan niyetin sevabı elbette ki diğerinden farklıdır

Bir başka formül Şayet kurbanı vâcib kılan niyetle hacceden kimseler kurban kesemezlerse imkânları müsaade etmediği takdirde ne olur

Olacak olan şudur: Üç gün orada iken, yedi gün de memleketine dönünce olmak üzere on gün oruç tutar, böylece o da hallolur Anlaşılan odur ki hacca gidenlerin mutlaka kurban kesmeleri gerekir diye bir hüküm yoktur Dileyen keser, dilemeyen de niyetini ona göre yapar kesmez, demek pek âlâ mümkündür

Demek ki oraya giden her hacı mutlaka kurban kesiyor, yahut kesmek mecburiyetinde kalıyor, diye bir iddia doğru değildir Her hacı kurban kesmez, niyetini Kıran ve Temettûa yapanlar kurban keserler Kimin niyetini neye göre yaptığını ise buradaki iddia sahipleri nasıl bilirler

2005-12-10

Ahmet ŞAHİN