Kur'an-I Kerim'de Dua Adabı Ve Dua Örnekleri (Vaaz)

Kur'an-ı Kerim'de Dua Adabı ve Dua Örnekleri (Vaaz)
Hakkında Kur'an-ı Kerim'de Dua Adabı ve Dua Örnekleri (Vaaz)




Kur'an-ı Kerim'de Dua Adabı ve Dua Örnekleri (Vaaz)

Kur’an-ı Kerim’de Dua Adabı ve Dua Örnekleri
Dua sözlükte, “çağırmak, seslenmek, istemek, yardım talep etmek” anlamına gelir Din literatüründe ise, insanın bütün benliğiyle Allah’a yönelerek maddi ve manevi isteklerini O’na arz etmesi demektir Dua bu haliyle yaratılanın her şeye ihtiyaçlı olduğunu kabul etmesi ve Yaratanının ise, ihtiyaçlarına cevap verecek olmasına karşı duymuş olduğu bir inancın ifadesidir
Sevgili Peygamberimizin ifadesiyle “Dua ibadetin özüdür”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn1] Başka bir hadiste “Dua ibadettir”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn2] buyrulmak suretiyle duada bulunan kişinin ayrıca ibadet sevabı da alacağına işaret edilmektedir Bu sebeple dua insanı Rabbine götüren en temel yollardan biridir
İnsan yapacağı işlerde devamlı Yüce Allah’a muhtaçtır Çünkü Allah-u Teala’nın dilemesi olmadan kulların dilemesi de mümkün değildir Yüce Kitabımız Kur’an-ı Kerim’de insanlardan dua konusunda en temel istenen şey Alla’tan başkasına dua edilmemesidir Yüce Rabbimiz şöyle buyurmaktadır
فَلَا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً آخَرَ فَتَكُونَمِنَ الْمُعَذَّبِينَ
“Öyle ise sakın Allah ile beraber başka bir ilaha yalvarma, sonra azaba uğratılanlardan olursun!”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn3]
Dua, kişiye Allah katında değer kazandıran en temel unsurlardan biridir Bir ayette bu husus şöyle ifade edilmektedir
قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّيلَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَاماً
(Ey Muhammed!) De ki: “Duanız olmasa Rabbim size ne diye değer versin! Siz yalanladınız Öyle ise azap yakanızı bırakmayacak”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn4]
Kur’an-ı Kerim’de duanın -ister darlık anında ister bolluk anında olsun- her zaman diliminde yapılması istenmektedir Ayrıca darlık anında dua edenlerin feraha ulaştıklarında Yaratanını unutması ise, nankörce ve bencilce bir davranış şekli olduğu vurgulanmaktadır Ayette bu durum şöyle anlatılmaktadır
وَإِذَا أَنْعَمْنَا عَلَى الْإِنسَانِأَعْرَضَ وَنَأى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ فَذُو دُعَاء عَرِيضٍ
“İnsana nimet verdiğimizde yüz çevirir ve yan çizer Başına bir kötülük gelince de yalvarmaya koyulur”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn5] Yine birçok ayette sıkıntı halinde Allah’a yalvaranların bu sıkıntıları bittiği zaman Allah’ı unuttukları mealen şöyle buyrulmaktadır “Denizde size bir sıkıntı dokunduğunda bütün taptıklarınız (sizi yüzüstü bırakıp) kaybolur, yalnız Allah kalır Fakat sizi kurtarıp karaya çıkarınca yüz çevirirsiniz Zaten insan çok nankördür”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn6] “Onları (denizde,) bir dalga gölgelikler gibi kapladığında, dini Allah’a has kılarak ona yalvarırlar Allah onları kurtarıp karaya çıkarınca, onlardan bir kısmı orta yolu tutar Bizim ayetlerimizi ise ancak son derece kaypak, son derece nankör olanlar inkar eder”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn7]
Dua yapılırken unutulmaması gereken bir başka husus ise dua adabıdır Haddi aşmadan, gizlice ve sesi kısarak, gönülden yaparak dua edilmelidir Yüce Rabbimiz dua adabını bizlere şöyle öğretmektedir
ادْعُواْ رَبَّكُمْ تَضَرُّعاوَخُفْيَةً إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُعْتَدِينَ

“Rabbinize yalvara yakara ve sessizce dua edin Çünkü O haddi aşanları sevmez”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn8] İbrahim (as) diliyle duaya başlarken nasıl bir üslup kullanılacağı ve dua yapılırken ifadelerin nasıl kullanılacağı bizlere şöyle anlatılmaktadır
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِّي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ{} الَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهْدِينِ {} وَالَّذِي هُوَ يُطْعِمُنِي وَيَسْقِينِ{} وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ يَشْفِينِ {} وَالَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّيُحْيِينِ {} وَالَّذِي أَطْمَعُ أَن يَغْفِرَ لِي خَطِيئَتِي يَوْمَ الدِّينِ{} رَبِّ هَبْ لِي حُكْماً وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ {}وَاجْعَل لِّي لِسَانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرِينَ {} وَاجْعَلْنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِالنَّعِيمِ {} وَاغْفِرْ لِأَبِي إِنَّهُ كَانَ مِنَ الضَّالِّينَ {} وَلَا تُخْزِنِي يَوْمَيُبْعَثُونَ
“…Ancak âlemlerin Rabbi olan Allah dostumdur O, beni yaratan ve bana doğru yolu gösterendir O, bana yediren ve içirendir Hastalandığımda da O bana şifa verir O, benim canımı alacak ve sonra diriltecek olandır O, hesap gününde, hatalarımı bağışlayacağını umduğumdur Ey Rabbim! Bana bir hikmet bahşet ve beni salih kimseler arasına kat Sonra gelecekler arasında beni doğrulukla anılanlardan kıl" Beni Naîm cennetinin varislerinden eyle Babamı da bağışla Çünkü o gerçekten yolunu şaşıranlardandır (Kulların) diriltilecekleri gün beni utandırma!"[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn9]
Dua yaparken sadece kendimiz için değil, hem kendimiz, hem ana-babamız, yakın ve uzak akrabalarımız hem de bütün Müslüman kardeşlerimiz için dua etmeliyiz Kur’an-ı Kerim’de bu husus için şu ifadeler kullanılmaktadır
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَوَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ
“Hem kendinin hem de mü’min erkeklerle mü’min kadınların günahlarının bağışlanmasını dile!”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn10] Bir başka ayette duamızı nasıl yapacağımıza şöyle işaret edilmektedir
رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَيَّ وَلِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ

“Ey Rabbimiz! Hesabın görüleceği gün beni, anamı-babamı ve bütün mü’minleri bağışla!”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn11]
Yüce Rabbimiz Kur’an-ı Kerimde dua yapılırken kendi isimleri ile dua yapılmasını istemektedir Ayet-i kerime şöyledir
وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا وَذَرُواْ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي أَسْمَآئِهِ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ

“En güzel isimler Allah'ındır O'na o güzel isimleriyle dua edin ve O'nun isimleri hakkında gerçeği çarpıtanları bırakın Onlar yaptıklarının cezasına çarptırılacaklardır”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn12]
Kur’an-ı Kerim’de insanlardan dua edilmesi, dua edenin duasına icabet edileceği ve nasıl dua yapılması gerektiğine dair birçok ayetler gelmiştir Yüce Rabbimiz dua edenin duasına icabet ettiğini şöyle buyurmaktadır
وَإِذَا سَأَلَكَعِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِفَلْيَسْتَجِيبُواْ لِي وَلْيُؤْمِنُواْ بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ
“Kullarım Beni sana soracak olursa, muhakkak ki Ben (onlara) pek yakınım Bana dua ettiği zaman dua edenin duasına cevap veririm Öyleyse, onlar da Benim çağrıma cevap versinler ve bana iman etsinler Umulur ki irşad (doğru yolu bulmuş) olurlar”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn13] Ayrıca birçok ayette nasıl dua etmemiz gerektiği bize öğretilmiştir Mesela günde beş vakit namazımızın her rekâtında okuduğumuz fatiha süresi bizler için çok büyük bir dua öğretilmektedir Ayetlerde şöyle buyrulmaktadır
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ {} اهدِنَــــاالصِّرَاطَ المُستَقِيمَ {} صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَعَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْوَلاَ الضَّالِّينَ
“(Allahım!) Yalnız sana ibadet ederiz ve yalnız senden yardım dileriz Bizi doğru yola, kendilerine nimet verdiklerinin yoluna ilet; gazaba uğrayanlarınkine ve sapıklarınkine değil “[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn14] Yatsı namazların peşine okuduğumuz bakara süresinin son ayetinde yine bizlere şöylece duada bulunmamız istenmektedir
رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْعَلَيْنَا إِصْراً كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَتُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَاأَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ
“(Şöyle diyerek dua ediniz): “Ey Rabbimiz! Unutur, ya da yanılırsak bizi sorumlu tutma! Ey Rabbimiz! Bize, bizden öncekilere yüklediğin gibi ağır yük yükleme Ey Rabbimiz! Bize gücümüzün yetmediği şeyleri yükleme! Bizi affet, bizi bağışla, bize acı! Sen bizim Mevlâ’mızsın Kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn15] Al-i İmran süresinin ilk ayetlerinde ise şu şekilde dua edilmektedir
رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْلَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ
“(Onlar şöyle yakarırlar): “Rabbimiz! Bizi hidayete erdirdikten sonra kalplerimizi eğriltme Bize katından bir rahmet bahşet Şüphesiz sen çok bahşedensin” [url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn16]
Kur’an-ı Kerim’de birçok peygamberin dilinden bizlere dualar öğretilmektedir Adem (as) ve Havva Annemiz cennetten kovulmaları ile son bulan hadisenin akabinde Rablerine şöyle dua etmektedirler
قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَالْخَاسِرِينَ

“(Adem ile eşi) dediler ki: Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik Eğer bizi bağışlamaz ve bize acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn17]
İbrahim (as) şöyle dua etmektedir
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِلَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَاإِنَّكَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ {} رَبَّنَا وَابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاًمِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِكَ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَوَيُزَكِّيهِمْ إِنَّكَ أَنتَ العَزِيزُ الحَكِيمُ
“Ey Rabbimiz! Bizi sana boyun eğenlerden kıl, neslimizden de sana itaat eden bir ümmet çıkar, bize ibadet usullerimizi göster, tevbemizi kabul et; zira, tevbeleri çokça kabul eden, çok merhametli olan ancak sensin Ey Rabbimiz! Onlara, içlerinden senin âyetlerini kendilerine okuyacak, onlara kitap ve hikmeti öğretecek, onları temizleyecek bir peygamber gönder Çünkü üstün gelen, her şeyi yerli yerince yapan yalnız sensin”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn18] Zekeriya (as) duası ise şöyledir
هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِي مِن لَّدُنْكَ ذُرِّيَّةًطَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعَاء
“Orada Zekeriya Rabbine dua etti: "Rabbim, bana katından tertemiz bir soy armağan et Doğrusu Sen, duaları işitensin" dedi[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn19] Hz Musa’nın dilinden bir dua şeklide şöyledir
رَحْمَتِكَ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَقَالَ رَبِّ اغْفِرْ لِي وَلأَخِي وَأَدْخِلْنَا فِي

“(Musa da) Ey Rabbim, beni ve kardeşimi bağışla, bizi rahmetine kabul et Zira sen merhametlilerin en merhametlisisin! dedi”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn20] Hz Musa’nın dilinden bizlere öğretilen ve hayatımızın birçok zamanında hatırımızda tutmamız gereken bir duada şöyledir
قَالَرَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي {} وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي {} وَاحْلُلْ عُقْدَةً مِّنلِّسَانِي {} يَفْقَهُوا قَوْلِي {} وَاجْعَل لِّي وَزِيراً مِّنْ أَهْلِي {} هَارُونَأَخِي {} اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي {} وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي {} كَيْ نُسَبِّحَكَكَثِيراً {} وَنَذْكُرَكَ كَثِيراً {} إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيراً
Mûsâ dedi ki: "Rabbim! Gönlüme ferahlık ver İşimi bana kolaylaştır Dilimdeki tutukluğu çöz ki sözümü anlasınlar Dilimdeki tutukluğu çöz ki sözümü anlasınlar Bana ailemden birini yardımcı yap, Kardeşim Hârûn'u Onunla gücümü artır Onu işime ortak et Seni çok tespih edelim diye, Seni çok zikredelim diye Çünkü sen bizi hakkıyla görmektesin"[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn21]
Hz Eyyub ise çektiği sıkıntılar için şöyle niyazda bulunmaktadır
وَأَيُّوبَ إِذْنَادَى رَبَّهُ أَنِّي مَسَّنِيَ الضُّرُّ وَأَنتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِينَ
“Eyyub'u da (an) Hani Rabbine: "Başıma bu dert geldi Sen, merhametlilerin en merhametlisisin" diye niyaz etmişti[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn22] Hz Yusuf ise Rabbine şöyle niyazda bulunmaktadır
رَبِّقَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَنِي مِن تَأْوِيلِ الأَحَادِيثِ فَاطِرَالسَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنتَ وَلِيِّي فِي الدُّنُيَا وَالآخِرَةِ تَوَفَّنِيمُسْلِماً وَأَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِينَ
“Rabbim! Gerçekten bana mülk verdin ve bana sözlerin yorumunu öğrettin Ey gökleri ve yeri yaratan! Dünyada ve ahirette sen benim velimsin Benim canımı Müslüman olarak al ve beni iyilere kat”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn23]
Ashab-ı Kehf ise mağarada şöyle duada bulunmaktadırlar
إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةًوَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَداً
“Hani o gençler mağaraya sığınmışlardı da, "Ey Rabbimiz! Bize katından bir rahmet ver ve içinde bulunduğumuz şu durumda bize kurtuluş ve doğruluğa ulaşmayı kolaylaştır" demişlerdi”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn24] Kur’an-ı Kerim’de Sevgili Peygamberimiz tarafından şöyle duada bulunulması istenmektedir وَقُل رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنتَ خَيْرُ الرَّاحِمِينَ “(Resûlüm!) De ki: Bağışla ve merhamet et Rabbim! Sen merhametlilerin en iyisisin”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn25] Bazı ayetlerde ise Hz Peygamber (sas) Efendimizin dilinden bizlere şu dualar öğretilmektedir
وَقُل رَّبِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ {} وَأَعُوذُ بِكَرَبِّ أَن يَحْضُرُونِ
De ki: "Ey Rabbim! Şeytanların vesveselerinden sana sığınırım Ey Rabbim! Onların benim yanımda bulunmalarından da sana sığınırım”[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn26]
وَقُل رَّبِّأَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِنلَّدُنكَ سُلْطَاناً نَّصِيراً
Deki: "Rabbim! (Gireceğim yere) doğruluk ve esenlik içinde girmemi sağla (Çıkacağım yerden de) beni doğruluk ve esenlik içinde çıkar Katından bana yardımcı bir kuvvet ver"[url=http://guncelvaazcom/indexphp?option=com_content&task=view&id=195&Item id=98#_ftn27] Daha nice Peygamberin dilinden bizlere birçok dua öğretilmekte, istenilenlere ise icabet edileceği müjdesi bizlere verilmektedir
Dua kulların kulluklarının bir gereğidir Kulluk borcunun yerine getirilmesidir Dua hayatta karşılaşılacak sıkıntılara göğüs germede insana en büyük destektir Kur’an-ı Kerim’de dua yapmamız istenmekte, dua yaparken tevazu içerisinde olmamız murad edilmekte, istenilecek her şeyin Yaratandan istenilmesi emredilmekte, birçok Peygamberin duada bulunduğu ve dualarına icabet edildiği örnekleriyle yaratılanlar duaya teşvik edilmektedir Bizlerde kendisinden razı olacağımız bir hayatın arzusunu kuruyorsak Yüce Rabbimize karşı duada bulunmalı, O’na sığınmalı, O’ndan yardım beklemeliyiz
Allah-u Teala yapacağımız dualarımızı kabul buyursun Her daim duada bulunan kullarından eylesin Dünya ve ahiret mutluluğu nasip etsin