İşgaller

İZMİR'İN KURTULUŞU

26 Ağustos 1922'de başlayan Büyük Ta*arruz ile bozguna uğrayan Yunan birlikle*riyle birlikte 6 Eylül'de izmir'e cepheden kaçan Yunan askerleri, yaralılar, Rum köy*lüleri toplanarak büyük yağmalara başla*dılar 8 Eylül gecesi Körfez'deki savaş gemilerine sandallarla ulaşmak isteyen Yu*nan askerlerine Rum yerli ahali yalvarıyordu Aynı gece Yunan gemileri İzmir'i terk etti 9 Eylül sabahı kente giren 2 Süvari Tümeni 2OAlay 4 Bölük Keşif Kolu Komu*tanı Teğmen Enver Bey'i tümen izledi 1 Tümen'se Kadifekale'ye yürüyordu Bu arada 2 Süvari Tümeni öncüsü Yüzbaşı Şerafettin Bey askerleriyle Konak Meydanı'na ulaştı Başka bir birlikte Yunan ka*rargahı Sarıkışla'ya girerek Yunan bayra*ğını indirdi ve valilik balkonuna Türk bay*rağını astı 2 Tümen Komutanı Miralay Ze*ki Bey (Soydemir) Düyûn-ı Umumiye es*ki müdürü Abdülhalim Bey'i geçici valili*ğe atadı Böylece 3 yıl 4 ay süren Yunan işgali bitmiş oldu

İSTANBUL'UN İŞGALİ:Mondros Bırakışması'ndan sonra (30 Ekim 1918) 7 Kasım 1918'de ingiliz albay Murphy komutasındaki bir itilâf askerleri kurulu istanbul'a geldi 13 Kasım 1918'de ise itilaf Donanması (61 parça gemiyle) is*tanbul Limanı'na demirledi Amiral Calthorpe komutasındaki ingiliz askerleri Be*yoğlu ve Boğaz'daki kışlalara yerleşti 16 Kasım'da 4000 kişilik bir Fransız birliği de Bakırköy'e yerleşti Ayrıca italyan ve Yu*nan temsilcilerinin de yer aldığı bu itilâf güçleri Kasım ayı sonunda varlıklarını fiili işgale dönüştürdüler, işgal komutanlığı ku*rarak kentte iç güvenliği üstlendiler, işga*lin fiile dönüşmesi Meclis-i Mebusan'da tepkiyle karşılandıysa da padişah 21 Ara*lık 1918'de Meclis'i kapatarak tepkiyi ön*ledi Bu arada itilâf güçleri birçok Osmanlı aydınını tutuklayarak Malta'ya sürdü Ana*dolu'da gelişen Ulusal Kurtuluş Mücadelesi'ni engelleyemediği için saraya ve is*tanbul hükümeti üzerine baskı kuran ve yardım'eden itilâf devletleri 4 Mart 1920'deki Londra Konferansı'nda istan*bul'un işgalini yasallaştırdılar Bir*çok itilâf askeri istanbul'da etkinliği ele aldı Meclis-i Mebusan dağıtıldı Ana*dolu mücadelesini önlemek için çeşitli davranışlar içine girildi 10 Ağustos 1920'de Osmanlı Devleti'ne Sevres Antlaşması'nı imzalatarak Osmanlı Devleti'ni tam bir sömürge konumuna getirdiler 26 Ağustos 1926'da başlayan Büyük Taarruz1 un 9 Eylül'de İzmir'in kurtarılmasıya so*nuçlanması üzerine 11 Ekim 1922'de Mu*danya Mütarekesi'yle Trakya kurtarıldı 6 Ekim 1923'te de son itilâf askeri istanbul'u terketti Böylece 5 yıl süren istanbul işgali sona erdi

Ermeni Ve Gürcü İşgalleri

1918 yılında, Osmanlı toprakları dışında kurulan Ermenistan Devleti, Mondros Ateşkes Antlaşması'nda taraf değildi Ancak Osmanlı yurttaşı olan Ermeniler IDünya Savaşı sırasında İtilaf Devletlerine yardım etmişti Savaş sonrasında da yeni kurulan Ermenistan Anadoludaki Ermenilerle birleşmek ve onların oturdukları yerleri kendi sınırları içine almak istiyordu Ama İtilaf Devletleri, Anadolu'da bir zamanlar Ermeni Yurdu olarak kabul ettikleri yerleri bu Devlete bırakmak hazırlığındaydılar Türk birliklerinin Kafkaslardan çekilmesi üzerine, Ermeniler de Doğu Anadolu'ya ilerleyerek işgallere başladılar Güneyde ise Fransızlar, Çukurova'ya Ermenileri yerleştirmek amacındaydılar Bu durum bölgede şiddetli çatışmalara yol açtı

İZMİR'İN İŞGALİ

Mondros Bırakışması'ndan, sonra ingil*tere, Fransa ve italya arasında paylaştırı**** Osmanlı Devleti'nin Ege Bölgesi'nde Yunanlılar ırkdaşlarının yaşadığını öne sü*rerek, buralarda hak öne sürdü Ocak 1919'da başlayan Paris Barış Konferansı'nda izmir ve yöresinin Yu*nan mandasına verilmesi kabul edil*di 12 Mayıs 1918 günü bu karar ya*yımlandı Yunanistan bu karar üzerine Larissa tümenini hemen harekete geçirdi, in*giliz filosunun desteğinde Yunan gemile*ri 14 Mayıs'ta izmir Körfezine girdi, izmir Valisi Ali Nadir Paşa ingiliz filo komutanı Calthorpe'un isteğine uyarak, Mondros Bırakışması'nın 7 maddesi uyarınca ve Ba*bıâli'nin (istanbul hükümetinin) bilgisi ol*madan, direnmeden kenti işgalcilere bıraktı 15 Mayıs'ta Yunan Birlikleri Pasa*port ve Punta (Alsancak)'dan karaya çık*tılar Hasan Tahsin adlı gazetecinin Yunan ' işgaline karşı ilk derinişi Yunanılar'a işgalin zor gerçekleşeceğini ve İzmir'de durama*yacaklarının ilk işareti olarak 15 Mavıs 1919'da gösterildi Nitekim 9 Eylül 1922'de Yu*nanlılar İzmir'i kaçarak terkettiler

YUNAN İŞGALLERİ

Yunanistan, 1829 yılında Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılarak bağımsızlığını kazandı Sürekli olarak sınırlarını, Türklerden toprak alarak genişletmiş ve 1913 İkinci Balkan savaşı sonunda, Batı Trakya dışında bugünkü sınırlarına erişmişti Ege'de de 12 Ada dışında tüm adaları elde etmişti Yalnız İmroz ve Bozcaada Osmanlılara bırakılmıştı Birinci Dünya Savaşı çıkınca, Yunan Kralı Konstantin tarafsız kalmak istedi ise de azılı bir pan-helenist olan Başbakan Venizelos, İtilaf Devletleri yanında savaşa girilmesi için uğraşmış, sonunda bunu başarmıştır 1915 yılı sonbaharında Yunanistan, Antlaşma Devletleri yanında savaşa girmiş Böylece Balkanlarda Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan'a karşı yeni bir cephe açılmıştır Savaş bitince Venizelos, yaptığı hizmetten pay istedi Ona göre zaten Yunan Anavatanının bir parçası olan Batı ve Doğu Trakya kendisine verilmeliydi Ama bu da yetmezdi Anadolu'nun Ege Bölgesi de Yunanlıların hakkıydı Venizelos üstün bir propaganda gücü ile bu yalanları, dünyanın dört bucağına yaymış Yunan milyarderlerinin de desteği ile, İtilaf Devletleri'nin kamu oyuna benimsetmeyi başarmıştır