Geştalt Başkaldırısının Doğası |
10-09-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Geştalt Başkaldırısının DoğasıGEŞTALT BAŞKALDIRISININ DOĞASI Geştalt düşünceleri Alman psikolojisinin akademik geleneğine doğrudan muhaliftir Işlevselcilik çok daha önceleri Amerikan psikolojisine yenilikler getirmiş olduğundan, davranışçılık hem VVundt'a hem de yapısalcılığa daha dolaylı bir başkaldınydı Almanya'da Geştalt hareketinin oluşmasını kolaylaşüran böyle yumuşatıcı bir etki olmamıştı Gestaltçılann bildirileri Alman yapısalcı geleneğine karşı gelen tam bir isyandı Geştalt psikologları ve davranışçılar arasındaki savaş hem duygusal hem de kişisel bağlamda büyüdü 1941 yılında Philadelphia'da Clark C Hull, ECTolman, VVolfrang Köhler ve diğer birkaç psikologun bilimsel bir toplantı sonrasında birkaç bira içmek için biraraya geldikleri sosyal bir ortamda, Köhler Hull'a duyduğu birşeyden bahsetti Duyduğuna göre Hull sınıfındaki derslerinde "kahrolası Gestaltcılar!" şeklinde aşağılayıcı bir ifade kullanmıştı Hull bundan çok rahatsız oldu ve Köhler'e bilimsel konulann bu şekilde bir savaşa dönüştürülmemesi gerektiğini söyledi Köhler ona "Pek çok şeyi mantık ve bilim dairesi içerisinde tartışmaya gönüllü olduğunu ancak insanlar bir adamı bir çeşit otomatik makine haline getiriyorlarsa bununla savaşacağını" söyledi (Amsel&Rashotte, 1984, s23) Murphy ve Kovach'a göre (1972), ABD'deki genel eğilim Geştalt psikolojisinin ilkelerine baştan başa çevreleyici bir sistemin temeli olarak değil, ilginç ve diğer sistemlere potansiyel olarak yararlı eklemeler gözüyle baktı Amerikan psikolojisi hem temel hem de örgütlenmiş tepkilerin ortaya çıkabileceğini ve her ikisinin de faydalı olduğunu göstermeye çalıştı Pek çok psikolog için Geştalt psikolojisi halen devam etmekte olan bir ekoldür ve büyük ve önemli araştırmaların yapılmasına yardım etmek üzere de devam edecektir Geştalt psikolojisi bir devrimin mücadeleci ruhuna artık sahip değildir, fakat pek çok taraftan temel noktalannm detaylandı-rılması ve tasfiye edilmesi için çalışmaktadır Bu faaliyet Geştalt psikolojisinin Amerikan psikolojisinin temel akımlarında tümden kabul edilmediğini göstermektedir "Geştalt psikolojisi Amerika'da daima bir azınlık hareketi olmuştur" (Henle, 1977, s3) Geştalt psikolojisi farklılıklarının çoğunu yitirmemiş olmasına rağmen, algı, düşünme, öğrenme, kişilik, sosyal psikoloji ve güdülenme gibi psikolojinin pek çok alanı üzerinde gözle görünür bir etki bırakmıştır Nazi Almanyası'nda Geştalt Psikolojisi Geştalt psikolojisinin kurucuları savaş zamanı Almanya'dan kaçmala-nna rağmen, taraftarlanndan bazıları 1945 yılma Allies tarafından Almanya'nın bozguna uğratılmasına kadar süren Nazi dönemi boyunca orada kalmaya devam etti Geştalt düşüncesinin bu taraftarları görme ve derinlik algısı üzerine yoğunlaşarak araştırmalar düzenlemeye devam ettiler Köhler'in Psikoloji Enstitüsü Berlin Üniversitesinde çalışmaya devam etmiş olmasına rağmen, o dönemdeki tüm Alman Üniversitelerinde olduğu gibi, artık araştırma serbestliği ve akademik özgürlük temel özellik olmaktan çıkmıştı 1936 yılında Enstitü'yü ziyaret eden bir Amerikalı ziyaretçi "Geştalt ekolünün ilk kalesinin çorak entelektüel iklimi" yorumunu yapmıştı (Ash'dan alıntı, 1995, s340) II Dünya Savaşı boyunca Alman psikologların çoğunun araştırma faaliyetleri savaşla ilgili konulara, özel*likle de askeri personelin değerlendirilmesine yönlendirilmişti Pratik ve uygulamalı araştırmalar, saf bilimsel ve teorik yapılı araştırmalardan daha önde gelir olmuştu |
|