YELLOWSTONE Krateri, Bir Sırrını Daha Ele Verdi

**Şengül Şirin** · 07-12-2009

YELLOWSTONE Krateri, Bir Sırrını Daha Ele Verdi

640

000 yıl kadar önce, şimdi ABD’nin Yellowstone olarak bilinen bölgesinde gerçekleşen
büyük bir volkanik patlama, dev bir krater açmıştı

Günümüzde 45 km en ve 74 km
boyuyla, daha da önemlisi altında gerçekleşen yoğun magmatik etkinliklerle Yellowstone
Ulusal Parkı’nın ilgi odağı olan bu koca krater, birçok bilim insanına göre altında bir
saatli bomba barındırıyor

Bu nedenle de sürekli bir inceleme altında

Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın ERS-2 uydusuyla alınan yeni görüntülerse, kraterde yakın
zaman önce gözlenen birtakım değişikliklerin, yeryüzeyinin 15 km derinliğindeki ergimiş
kayaların hareketiyle oluştuğunu ortaya çıkarmış bulunuyor

Sentetik Apertür Radarlı
Girişimölçümü (InSAR) yöntemini kullanan ABD Jeolojik incelemeler araştırmacıları, kraterin

kuzey duvarındaki değişiklikleri haritalayarak 1997 ile 2003 yılları arasında 13 cm
kadar yükseldiiini keşfettiler

Araştırmacılar böyle bir bilgiye, uydu radar verileri olmaksı-
zın ulaşılamayacağını söylüyorlar

Sözkonusu değişikliklerin en belirgin olanları
ndan biri, kuzey duvarın yükselmesi

1997
yılında başlayan bu yükselmeyle eşzamanlı
olarak, krater tabanının da çökmeye başladığı
görülmüş

Araştırmacıların bulguları, çökmenin
nedeninin, ergimiş kayaların kraterden dı-
şarı akması olduğunu gösteriyor

Kuzey duvarı
n, taban çöktüğü halde yükselmesini araştı
rmacılar şöyle açıklıyorlar: Magmanın dışarı
çıkması ve volkanik sisteme karışmasını sağ-
layan doğal ‘vana’ ya da bacalardan biri, artan
magma akışını karşılayamadığından, magmanı
n kuzey duvar dibinde birikmesine neden
oluyor

Norris Gayzeri Havzasındaki ani scaklık artı-
şı ve Steamboat Gazyeri’nin 2000 yılında püskürmesinin
olası nedenlerinden biri de bu
magma hareketleri

(9 yıl boyunca suskun kalan
Steamboat Gayzeri, 2000-2003 yılları arası
nda beş kez patladı

) Gayzerin bu üç yıllık
etkinlik dönemi bölgenin tarihine bakıldığında
ilk olmasa da, etkinlik ve biçim değişkliklerinin
neden-sonuç ilişkilerine oturtulabildiği
ilk çalışma bu

Araştırmacılardan Wayne Thatcher, yüreklerimize
biraz da olsa su serperek, bölgede bir
magma püskürmesinin gerçekleşme olasılığı-
nın çok düşük olduğunu söylüyor

Görünüşe
bakılırsa, buhar-su püskürmesi tehlikesi daha
büyük

Böyle bir olay, etkilerini daha çok bölgede
gösterecek bile olsa, yine de tehlikeli sayı
lıyor

Nature, 2 Mart 2006
Kayna:BİLİM ve TEKNİK

07-12-2009	#1
Şengül Şirin	YELLOWSTONE Krateri, Bir Sırrını Daha Ele Verdi YELLOWSTONE Krateri, Bir Sırrını Daha Ele Verdi 640000 yıl kadar önce, şimdi ABD’nin Yellowstone olarak bilinen bölgesinde gerçekleşen büyük bir volkanik patlama, dev bir krater açmıştı Günümüzde 45 km en ve 74 km boyuyla, daha da önemlisi altında gerçekleşen yoğun magmatik etkinliklerle Yellowstone Ulusal Parkı’nın ilgi odağı olan bu koca krater, birçok bilim insanına göre altında bir saatli bomba barındırıyor Bu nedenle de sürekli bir inceleme altında Avrupa Uzay Ajansı ESA’nın ERS-2 uydusuyla alınan yeni görüntülerse, kraterde yakın zaman önce gözlenen birtakım değişikliklerin, yeryüzeyinin 15 km derinliğindeki ergimiş kayaların hareketiyle oluştuğunu ortaya çıkarmış bulunuyor Sentetik Apertür Radarlı Girişimölçümü (InSAR) yöntemini kullanan ABD Jeolojik incelemeler araştırmacıları, kraterin kuzey duvarındaki değişiklikleri haritalayarak 1997 ile 2003 yılları arasında 13 cm kadar yükseldiiini keşfettiler Araştırmacılar böyle bir bilgiye, uydu radar verileri olmaksı- zın ulaşılamayacağını söylüyorlar Sözkonusu değişikliklerin en belirgin olanları ndan biri, kuzey duvarın yükselmesi 1997 yılında başlayan bu yükselmeyle eşzamanlı olarak, krater tabanının da çökmeye başladığı görülmüş Araştırmacıların bulguları, çökmenin nedeninin, ergimiş kayaların kraterden dı- şarı akması olduğunu gösteriyor Kuzey duvarı n, taban çöktüğü halde yükselmesini araştı rmacılar şöyle açıklıyorlar: Magmanın dışarı çıkması ve volkanik sisteme karışmasını sağ- layan doğal ‘vana’ ya da bacalardan biri, artan magma akışını karşılayamadığından, magmanı n kuzey duvar dibinde birikmesine neden oluyor Norris Gayzeri Havzasındaki ani scaklık artı- şı ve Steamboat Gazyeri’nin 2000 yılında püskürmesinin olası nedenlerinden biri de bu magma hareketleri (9 yıl boyunca suskun kalan Steamboat Gayzeri, 2000-2003 yılları arası nda beş kez patladı) Gayzerin bu üç yıllık etkinlik dönemi bölgenin tarihine bakıldığında ilk olmasa da, etkinlik ve biçim değişkliklerinin neden-sonuç ilişkilerine oturtulabildiği ilk çalışma bu Araştırmacılardan Wayne Thatcher, yüreklerimize biraz da olsa su serperek, bölgede bir magma püskürmesinin gerçekleşme olasılığı- nın çok düşük olduğunu söylüyor Görünüşe bakılırsa, buhar-su püskürmesi tehlikesi daha büyük Böyle bir olay, etkilerini daha çok bölgede gösterecek bile olsa, yine de tehlikeli sayı lıyor Nature, 2 Mart 2006 Kayna:BİLİM ve TEKNİK __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır