Tristan Ve İsolde Efsanesi

İlk defa 1210 yılında Gottfried von Strasburg tarafından derlenen Kelt kökenli İngiliz destanı Dünya edebiyatının en güzel destanlarından biridir Daha sonra 1300 yıllarında 3344 dizeyle Sir Tristram adıyla da yazılmış fakat en önemli çalışmaları Sir Walter Scott yapmıştır

Destanın içeriği

Annesi Blanchefleur'le, babası Kral Rivalen'i kaybeden şovalye Tristan, İngiltere Kralı olan amcası Marke'a yollanır Şovalye ruhu taşıyan cesur Tristan burada amcasının sempatisini ve güvenini kazanır

Kral Marke (Marc Cornaouailles), İrlanda Kralının kızı Altın Saçlı İsolde ile evlenmek ister Bu siyasi evliliğe aracılık etmesi amacıyla şovalye Tristan'ı yollar

Siyasi evliliğinden haberdar edilen İsolde buna karşı çıkmaz fakat müstakbel kocasının kendisine aşık olmasını da ister Bunun için büyücüler bir iksir hazırlarlar
İsolde bu iksirin başkalarının ele geçmemesi için onu en yakın arkadaşı Brangane'e verir Kadın bunu bir şarap şişesine boşaltır

İngiltere'ye deniz ötesi yolculuk başlar Gemide Brangane'nin yanlarından ayrıldığı bir vakitte, İsolde'yi korumak ve ona moral vermek amacıyla yanında bulunan Tristan, ona şarap ikram etmek ister Şarap bulamayınca Brangane'nin çantasındaki şişeyi fark eder Bunun bir Aşk İksiri olduğunu bilmeyen Tristan bundan bir kadeh İsolde'ye de verir İşte ünlü aşkları bu şekilde başlamıştır İçeri giren Brangane bunu fark eder fakat artık elinden bir şey gelmez İsolde Tristan'a vurulmuştur

Hayatlarının tehlikeye girmemesi için bu aşk gizli tutulur Tristan ve İsolde gizli gizli buluşmaya başlarlar

Onlar buluşurken bazı dedikodular İsolde'nin kocası Kral Marke'a ulaşır Kral onların buluştuğu göl kıyısını öğrenir ve oraya gizlice saklanır İsolde ve Tristan orada buluşurlar fakat ağaçların arasındaki gölgeyi farkedince doğaçlama bir tiyatro oynamaya başlarlar İsolde Tristran'a bu şekilde Kral ile olan evliliklerinin tehlikeye girebileceğini, kem göz taşıyanların bunu yanlış anlayabileceğini söyler Kral bunu duyunca vicdan azabından kahrolur ve onlara daha iyi davranmaya başlar

Dedikodular gittikçe artmaktadır ve bunlar Kralın içindeki şüpheleri körüklemektedirler Kral en sonunda ikisinden sarayı terketmelerini rica eder İkisi sarayı terk edip bir ormana girerler Ormanda geceyi geçirmek için bir mağara bulurlar ve orada uyurlar Onları takip eden gözcüler mağarayı krala haber verirler ve kral mağaraya gizlice girer

Gördüklerine inanamamıştır çünkü Tristan ve İsolde ayrı yerlerde yatıyorlar ve aralarında bir kılıç duruyordur Yatan iki kişinin arasına konan kılıç orada namusu sembol etmektedir Kral bunun üzerine onları saraya tekrar davet eder Törenle saraya yerleşirler

Bu gizli buluşmalar devam ediyor, birçok köylü de onları görüyordur En sonunda kral kendisi de bunları fark eder ve öfkeyle cezalandırır

Korkunç son gelmiştir Tristan ve İsolde ayrı ülkelere sürgüne gönderilirler
Strasburg'un derlemesi burada bitmektedir Buraya kadar yazılan bölüm yirmi iki bin dizeden oluşmaktadır

Destanın sonu hakkındaki anlatılar

Bu konuda birçok farklı anlatı vardır Bunlardan en çok anlatılanı kralın Tristan ve İsolde'yi sürgünde de rahat bırakmayıp zehirletmek istemesi, Tristan'ın zehirlenmesi fakat İsolde'nin kurtulmasıdır İsolde hikâyeye göre Tristan ölmek üzere iken yanına gelir fakat Tristan onu göremeden ölmüştür İsolde onun yanında ölür

Diğer bir anlatıya göre Tristan sürgünde iken evlenmiş fakat yeni karısı onun sönmeyen aşkını öğrenmiştir Tristan İsolde'yi yanına çağırmış, gemisine beyaz yelken çekmesini dilemiştir Bunu da duyan karısı Tristan'ı zehirlemiş, ufukta bir gemi gören Tristan'a onun kara yelkenli olduğunu söylemiş ve Tristan son nefesini vermiştir Beyaz yelkenli gemi gelince İsolde Tristan'ı ölü bulmuş ve o da onun yanında can vermiştir Bunu duyan Kral pişman olmuş ve ikisine bir mezar yaptırmıştır

Sir Walter Scott'un da ayrı bir son yazdığı biliniyor