Elektronların Tepkimelerde Davranışı

Atomların birbirleriyle kimyasal tepkimeye girmelerinin temel amacı, elektronlarının yerleşme düzenini değiştirerek daha kararlı ve dengeli bir yapıya kavuşabilmektir Ama en dış kabuktaki bütün eksik elektronları tamamlayarak o enerji düzeyinin üst sınırına ulaşmak çok kolay olmadığından, atomların çoğu dış kabuğunu hiç değilse sekiz elektrona tamamlama eğilimindedir Çünkü daha önce de gördüğümüz gibi en dış kabuktaki sekiz elektron atoma kararlı bir yapı kazandırabilir Bu konuyu daha iyi açıklayabilmek için, sodyum atomu ile klor atomu arasındaki kimyasal tepkimeyi ele alalım Metal yapısında bir element olan sodyum atomunun en iç kabuğunda iki, ikincisinde sekiz, en dıştakinde ise yalnızca bir elektron vardır

Bu tek elektron, çekirdekteki artı yüklü protonların çekim kuvvetinden oldukça uzaktadır; bu nedenle, daha yakındaki bir artı yükün çekim etkisine kapıldığında atomdan kolayca kopabilir Bu durumda sekiz elektronlu ikinci kabuk en dışta kalacağı için atom kararlı bir yapı kazanır Klor gazının atomundaki üç kabukta ise sırasıyla iki, sekiz ve yedi elektron vardır Demek ki dış kabuğundaki elektronların sayısını sekize tamamlamak için başka bir atomdan tek bir elektron alması gerekir


Yapısından elektron kaybeden ya da fazladan elektron alan bir atomun elektrik yükü dengesi bozulur; böylece artı ya da eksi elektrik yüklü duruma gelen atomlara iyon denir (bak İYON) İncelediğimiz örnekte, sodyum atomu en dıştaki elektronunu kaybederek artı yüklü sodyum iyonuna, klor atomu da en dıştaki kabuğuna fazladan bir elektron alarak eksi yüklü klor iyonuna dönüşmüştür Karşıt yüklü oldukları için birbirlerini çeken sodyum ve klor iyonları birleşerek bir sodyum klorür (sofra tuzu) molekülü oluşturur Atomlar arasındaki bu kimyasal bağa iyon bağı ya da elektrovalans bağı denir Bazen de iki atom dış kabuklarındaki elektronları "bölüşerek" ya da "ortaklaşa kullanarak" kararlı bir yapıya kavuşur; bu bir ortaklaşım bağı'dır (bak Kimya)

Sodyum gibi metal yapısındaki elementlerin atomları elektron kaybetme eğilimindedir Atom ne kadar büyükse en dış kabuktaki elektronlar çekirdeğin etkisinden o kadar uzakta kalacağı için atomdan ayrılmaları da o kadar kolay olur Demek ki, atomu ne kadar büyükse metalin kimyasal etkinliği, yani tepkimeye girme eğilimi o kadar fazla olacaktır Klor gibi ametal yapısındaki elementlerin atomları ise kimyasal tepkimeyle elektron kazanma eğilimindedir; bu yüzden, bu tür elementlerin atomları büyüdükçe kimyasal etkinlikleri de giderek azalır