Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti
Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti

SES
Titreşim: Bir denge noktası etrafında yapılan mekanik salınım hareketine titreşim denir

Salınım: Titreşim hareketi yapan nesnelerin başladığı noktaya geri dönene kadar yaptıkları harekete 1 salınım denir

Genlik: Titreşen bir cismin denge noktasından uzaklaşabileceği en büyük mesafeye genlik denir

ÖRNEK: Bir yayın ucuna takılan ağırlık serbest bırakıldığında titreşim hareketine başlıyor

Ağırlığın en alt ve üst noktası arasındaki mesafe 48 cm olduğuna göre, titreşim hareketinin genliğini bulunuz

Cevap:24 cm
Frekens: Titreşen bir cismin bir saniyede yapabildiği salınım sayısına frekans denir

Birimi Heartz(Hz)
dir

Örnek: Bir sarkaç 8 saniyede 56 salınım yatığına göre
Ses: Madde moleküllerinin titreşmesi sonucu oluşan bir enerji türüdür

Titreşen cisimler ses meydana getirirler

Örneğin davulun derisine tokmakla vurulduğunda titreşen deri hava moleküllerini harekete geçirerek sesin kulağımıza ulaşmasını sağlar

İnsan sesi ise titreşen ses tellerinin hava moleküllerini titreştirmesi oluşur

Ses titreşimleri kaynaktan çevreye dalgalar halinde yayılır

Ses dalgaları yayılabilmek için mutlaka maddesel bir ortama ihtiyaç duyar

SES Hızı Ses dalgaları her ortamda aynı oranda yayılmaz

Ses hızını etkileyen bazı etmenler vardır

-Maddenin yoğunluğu
-Taneciklerin sıcaklığı
Ses hızı 1 saniyede
Normal koşullarda; havada 340 metre (0oC de V=331 m/s ve 20 oC de V=344 m/s dir)
tahtada 4000-6000metre
suda 3000-5000metre
çelikte ise 8000 metredir
SESİN ÖZELLİKLERİBir sesi ayırt etmemizi sağlayan üç farklı özelliği vardır

1

Sesin şiddeti
2

Sesin frekansı
3

Sesin tınısı

Sesin Şiddeti Sesin, kaynağının titreşim genliğine bağlı özelliğine sesin şiddeti denir

Ses şiddeti, sesi oluşturan kuvvetin büyüklüğüne bağlıdır

Ses düzeyi ölçüm birimi desibel (dB) dir ve desibelmetre ile ölçülür

İnsanın 0 ila 180 db arasındaki sesleri duyduğu kabul edilir

Bir çalışma yerinde gün boyunca 80 desibelin altında bir gürültü olması insan kulağını işitme kaybına karşı riskli duruma sokar, ancak 80 desibelin üzerinde önemli işitme kayıplarını başlatır

Silah patlaması gibi kısa süreli fakat 140 desibel gibi bir şiddetteki ses kulakta ciddi hasar bırakır

Genellikle yüksek frekanslı, yani tiz sesler kulak için daha tehlikelidir

0db İnsanın duyabildiği en düşük ses şiddeti
30 dB Fısıltı ile konuşma
60 dB Normal konuşma veya daktilo sesi
90 dB Kamyon sesi veya çim biçme makinesi sesi
100 dB Asfalt delme makinesi
115 dB Konser alanlarındaki yüksek sesli müzik
140 dB Jet uçağı sesi
Ses şiddetindeki her 10 dB’lik artış şiddetin 10 kat artması anl***** gelir
10 dB fark = 10 kat
20db fark = 10

10= 100 kat
30 dB fark = 10

10

10 = 1000 kat fark demektir

Örnek: 65 dB lik bir ses, 45 dB lik sese göre kaç kat şiddetlidir

Çözüm: Sesler arasında 65 -45 = 20 dB fark vardır

Her 10 dB 10 kat olduğundan 10

10 = 100 kat daha şiddetlidir

Sesin Frekansı (Alçak-Yüksek, İnce-Kalın, Pes-Tiz)
Saniyedeki titreşim sayısına frekans demiştik

Ses kaynağının bir saniyede yaptığı titreşime sesin frekansı denir

Cetvelin boyunu uzun tutarak titreştirelim

Birde cetvelin boyunu kısaltarak titreştirelim

Sesin değiştiğini duyacaksınız

Cetvelin boyunu değiştirerek cetvelin titreşim frekansını değiştirmiş oluruz

Titreşen bir telin frekansı telin boyuna, telin gerginliğine, telin kesitine, telin cinsine bağlıdır

Müzikte kullanılan notalar değiştikçe frekansları da değişir

Do 262 Hz
Mi 330 Hz
Si 494 Hz
İnsan Kulağının Duyma Aralığıİnsan kulağı 20 Hz İle 20

000 Hz frekans aralığındaki sesleri duyabilecek yeteneğe sahiptir

Çok Alçak Frekanslı Ses (infra sound)Sesberi ya da infrasound olarak nitelendirilen ses frekansları, 16 ilâ 20 Hz arasında olurlar

Böylece insan kulağının duyamayacağı kadar düşüktürler

İnsan kulağının teorik olarak 20 Hz ile 2000 Hz arasını duyduğu söylense de, en iyi 250 Hz ve 3000 Hz arasındaki konuşma frekansı bölgesini duyar

Hayvanlar, insanların duyamadığı ses frekanslarını bile algılayabilirler

Örneğin fillerin ayağında çok alçak frekansları algılayan doğal alıcılar vardır

Çok Yüksek Frekanslı Ses (ultra sound) Sesöte ya da ulta sound, insan kulağının duyamayacağı çok yüksek frekanstaki seslere verilen addır

Frekansı 20

000 Hz'in üstündedir

Sadece köpeklerin duyabileceği frekanslardaki sesleri veren bu düdük köpek terbiyeciliğinde ve istenmeyen köpeklerin uzak tutulmasında kullanılmaktadır

Frekansı 1600 ile 2200 Hz arasındadır

Diyapozon (Ses Çatalı)U şeklinde metalden yapılan ve üzerine vurulduğu zaman sabit bir frekansta ses üreten aletlerdir

Diyapazonun altında bulunda kutu sesin şiddetini arttırarak kolay duyulmasını sağlar

SESİN TINISIBir müzik parçasını bir kez gitar ile bir kez de saz ile çalındığında, çalan kişinin hangi müzik aletini çaldığını görmesek bile sesini duyarak ayırt edebiliriz

Ses kaynağının cinsine bağlı olan sesin özelline sesin tınısı (rengi )denir

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti Ses Konu Özeti - Ses Konu Anlatımı - Ses Konusunun Özeti SES Titreşim: Bir denge noktası etrafında yapılan mekanik salınım hareketine titreşim denir Salınım: Titreşim hareketi yapan nesnelerin başladığı noktaya geri dönene kadar yaptıkları harekete 1 salınım denir Genlik: Titreşen bir cismin denge noktasından uzaklaşabileceği en büyük mesafeye genlik denir ÖRNEK: Bir yayın ucuna takılan ağırlık serbest bırakıldığında titreşim hareketine başlıyor Ağırlığın en alt ve üst noktası arasındaki mesafe 48 cm olduğuna göre, titreşim hareketinin genliğini bulunuz Cevap:24 cm Frekens: Titreşen bir cismin bir saniyede yapabildiği salınım sayısına frekans denir Birimi Heartz(Hz) dir Örnek: Bir sarkaç 8 saniyede 56 salınım yatığına göre Ses: Madde moleküllerinin titreşmesi sonucu oluşan bir enerji türüdür Titreşen cisimler ses meydana getirirler Örneğin davulun derisine tokmakla vurulduğunda titreşen deri hava moleküllerini harekete geçirerek sesin kulağımıza ulaşmasını sağlar İnsan sesi ise titreşen ses tellerinin hava moleküllerini titreştirmesi oluşur Ses titreşimleri kaynaktan çevreye dalgalar halinde yayılır Ses dalgaları yayılabilmek için mutlaka maddesel bir ortama ihtiyaç duyar SES Hızı Ses dalgaları her ortamda aynı oranda yayılmaz Ses hızını etkileyen bazı etmenler vardır -Maddenin yoğunluğu -Taneciklerin sıcaklığı Ses hızı 1 saniyede Normal koşullarda; havada 340 metre (0oC de V=331 m/s ve 20 oC de V=344 m/s dir) tahtada 4000-6000metre suda 3000-5000metre çelikte ise 8000 metredir SESİN ÖZELLİKLERİBir sesi ayırt etmemizi sağlayan üç farklı özelliği vardır 1Sesin şiddeti 2Sesin frekansı 3Sesin tınısı Sesin Şiddeti Sesin, kaynağının titreşim genliğine bağlı özelliğine sesin şiddeti denir Ses şiddeti, sesi oluşturan kuvvetin büyüklüğüne bağlıdır Ses düzeyi ölçüm birimi desibel (dB) dir ve desibelmetre ile ölçülür İnsanın 0 ila 180 db arasındaki sesleri duyduğu kabul edilir Bir çalışma yerinde gün boyunca 80 desibelin altında bir gürültü olması insan kulağını işitme kaybına karşı riskli duruma sokar, ancak 80 desibelin üzerinde önemli işitme kayıplarını başlatır Silah patlaması gibi kısa süreli fakat 140 desibel gibi bir şiddetteki ses kulakta ciddi hasar bırakır Genellikle yüksek frekanslı, yani tiz sesler kulak için daha tehlikelidir 0db İnsanın duyabildiği en düşük ses şiddeti 30 dB Fısıltı ile konuşma 60 dB Normal konuşma veya daktilo sesi 90 dB Kamyon sesi veya çim biçme makinesi sesi 100 dB Asfalt delme makinesi 115 dB Konser alanlarındaki yüksek sesli müzik 140 dB Jet uçağı sesi Ses şiddetindeki her 10 dB’lik artış şiddetin 10 kat artması anl*** gelir 10 dB fark = 10 kat 20db fark = 1010= 100 kat 30 dB fark = 101010 = 1000 kat fark demektir Örnek: 65 dB lik bir ses, 45 dB lik sese göre kaç kat şiddetlidir Çözüm: Sesler arasında 65 -45 = 20 dB fark vardır Her 10 dB 10 kat olduğundan 1010 = 100 kat daha şiddetlidir Sesin Frekansı (Alçak-Yüksek, İnce-Kalın, Pes-Tiz) Saniyedeki titreşim sayısına frekans demiştik Ses kaynağının bir saniyede yaptığı titreşime sesin frekansı denir Cetvelin boyunu uzun tutarak titreştirelim Birde cetvelin boyunu kısaltarak titreştirelim Sesin değiştiğini duyacaksınız Cetvelin boyunu değiştirerek cetvelin titreşim frekansını değiştirmiş oluruz Titreşen bir telin frekansı telin boyuna, telin gerginliğine, telin kesitine, telin cinsine bağlıdır Müzikte kullanılan notalar değiştikçe frekansları da değişir Do 262 Hz Mi 330 Hz Si 494 Hz İnsan Kulağının Duyma Aralığıİnsan kulağı 20 Hz İle 20000 Hz frekans aralığındaki sesleri duyabilecek yeteneğe sahiptir Çok Alçak Frekanslı Ses (infra sound)Sesberi ya da infrasound olarak nitelendirilen ses frekansları, 16 ilâ 20 Hz arasında olurlar Böylece insan kulağının duyamayacağı kadar düşüktürler İnsan kulağının teorik olarak 20 Hz ile 2000 Hz arasını duyduğu söylense de, en iyi 250 Hz ve 3000 Hz arasındaki konuşma frekansı bölgesini duyar Hayvanlar, insanların duyamadığı ses frekanslarını bile algılayabilirler Örneğin fillerin ayağında çok alçak frekansları algılayan doğal alıcılar vardır Çok Yüksek Frekanslı Ses (ultra sound) Sesöte ya da ulta sound, insan kulağının duyamayacağı çok yüksek frekanstaki seslere verilen addır Frekansı 20000 Hz'in üstündedir Sadece köpeklerin duyabileceği frekanslardaki sesleri veren bu düdük köpek terbiyeciliğinde ve istenmeyen köpeklerin uzak tutulmasında kullanılmaktadır Frekansı 1600 ile 2200 Hz arasındadır Diyapozon (Ses Çatalı)U şeklinde metalden yapılan ve üzerine vurulduğu zaman sabit bir frekansta ses üreten aletlerdir Diyapazonun altında bulunda kutu sesin şiddetini arttırarak kolay duyulmasını sağlar SESİN TINISI**Bir müzik parçasını bir kez gitar ile bir kez de saz ile çalındığında, çalan kişinin hangi müzik aletini çaldığını görmesek bile sesini duyarak ayırt edebiliriz Ses kaynağının cinsine bağlı olan sesin özelline sesin tınısı (rengi )denir