|
|
Konu Araçları |
çıkarıldığı, kullanıldığı, madenlerin, yerler, ülkemizdeki |
Ülkemizdeki Madenlerin Çıkarıldığı Ve Kullanıldığı Yerler |
09-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Ülkemizdeki Madenlerin Çıkarıldığı Ve Kullanıldığı YerlerÜlkemizdeki Madenlerin Çıkarıldığı Ve Kullanıldığı Yerler Ülkemizdeki Madenlerin Çıkarıldığı Ve Kullanıldığı Yerler Türkiyede çıkarılan madenler nelerdir, ülkemizde madenlerin çıkarıldıkları yerler nerelerdir Madenler Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir Ayrıca bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır Türkiye'nin madenlerinin tamamı henüz belirlenmemiştir Her yıl yeni maden yataklarının bulunması bunun kanıtıdır Ülkemizin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik değildir Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde dışarı satılmaktadır Bir madenin işletilmesinin karlı olabilmesi için; "cevher oranı" Yedekleriyle birlikte belirtilen miktarı fazla olmalıdır Anadolu, madenciliğin eskilere dayandığı bir yerdir Ancak cumhuriyetin ilanından sonra kurulan maden teknik ve arama (MTA) enstitüsü, madenciliğimizi ciddi biçimde ele alınmasına yönelik olan bir kuruluştur Bu kuruluş, arama çalışmaları gerçekleştirirken yine cumhuriyet döneminde kurulan ETİBANK, işletme ve pazarlama işlerini yürütmeye başlamıştır Bu devlet kuruluşlarından başka, özel sektör kuruluşları da bulunmaktadır Demir Türkiye'nin birçok yerinde çıkarılan bir madendir Demir çıkarımının %80'ini Doğu Anadolu bölgesi içerisinde kalan Divriği sağlar Balıkesir'de Eymir ve Çarmık, Ege Bölgesinde Ayazmand ve Torbalı, Kahramanmaraş ile Kayseri arasında Faraşa ve Karamadazı, Sivas Hekimhan arasında Hasan çelebi ve Doğu Marmara'da Çamdağı, önemli demir alanlarıdır Demir, endüstride en çok kullanılan maden cevheridir Bu nedenle demir-çelik endüstrisinde ana maddedir Krom Sert, paslanmaz ve iyi parlatılan bir madendir Kaplamacılık ve çelik yapımında yaygın olarak kullanılır Türkiye'de yaygın olarak çıkarılan madenlerden biride kromdur En zengin krom yatakları; Elazığ'da Guleman, Batı akdenizde (fethiye, marmaris arasında) Dalaman havzası, Kütahya ile Bursa arası ve Eskişehir'in doğusundaki Seyitgazi'de yer alır Adana'nın kuzeyindeki Akdağ yöresinde de yeni krom yatakları bulunmuştur Akdağ krom yatakları, Dünyanın en zengin yataklarıdır Türkiye, krom çıkarımında dünyada 3 sıradadır Türkiye, çıkardığı kromu büyük ölçüde cevher olarak satmaktadır Bu nedenle çıkarımını dış taleplere bağlı olarak ayarlamaktadır Bakir Kolay işenen bir madendir Elazığ'da maden (Ergani bakır işletmeleri), Artvin'de Murgul (Göktaş) ve Kastamonu'da Küre bakır çıkartılan yerlerdir Rize Çayeli'de yeni bakır yatakları bulunmuştur Bor Kullanım alanı yaygın olan bu maden,boraks ve asitborik elde edilmesi bakımından da önemlidir Balıkesir'de Sultançayırı ve Bigadiç Eskişehir'de Seyitgazi ve Kütahya çevresi önemli çıkarım alanlarıdır Türkiye, bor minarellerinde dünyanın en zengin ülkesidir Boksit Konya'nın Seydişehir ilçesi ile Antalya'nın Akseki ilçesinde çıkarılır Bu iki çıkarım alanı da Antalya bölümünde yer alır Alüminyumun hammaddesidir Kukurt Isparta'nın Keçiborlu ilçesi ile Denizli'nin Sarayköy ilçesinde bulunmaktadır Manganez Zonguldak'ın Ereğli ve Artvin'in Borkça (Göktaş) çevrelerinde çıkartılır Denizli Tavas'ta yeni yatakları bulunmuştur Civa İzmir'in Ödemiş ve Karaburun, Konya'nın Sarayönü çevresinde ve ayrıca Niğde civarlarında çıkartılır Tuz Çeşitli yollarla elde edilen bir doğal kaynaktır Kayatuzu olarak çıkartıldığı gibi, deniz suyundan ve açık işletme olarak Tuz gölünden de elde edilir En fazla tuz üretimi İzmir'deki Çamaltı tuzlasında, deniz suyundan elde edilir Çankırı, Erzurum, Kars, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Konya'da işletilmektedirTürkiye, birçok madende zengin bir ülkedir Bu madenlerden bazıları turistlik eşya yapımında önem taşır Lületaşı (Eskişehir'de) ve oltutaşı (Erzurum'da) bu özellikte olanların en önemlileridir Tas Komuru (Maden kömürü): Yurdumuzda tüketilen enerji kaynakları arasında taş kömürünün önemli bir yeri vardır Ayrıca demir-çelik ve kimya sanayiilerinin önemli ham maddesidir Başlıca taş kömürü yataklarımız; Zonguldak ve çevresindedir Burası Türkiye'nin tek maden kömürü havzasıdır Bir milyon tonu aşan rezervi vardır Linyit Yaygın olarak hemen her bölgemizde çıkarılır Ege bölgesi linyitleri oldukça kalitelidir Manisa'da Soma, Kütahya'da Tavşanlı, Tunçbilek ve Değirmisaz, Amasya'da Çeltek ve Erzurum en önemli çıkarım yerleridir Kahramanmaraş'ın Elbistan, Muğla'nın Yatağan linyitlerinin kalori değeri düşüktür Bu nedenle termik santrallerde kullanılır Petrol Günümüzde önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayiinin de ham maddesidir Yurdumuzdaki petrol yatakları fazla zengin değildir Mevcut petrol yataklarımız daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman, Siirt ve Diyarbakır'dadır Adıyaman, Şanlı Urfa ve Mardin'de de petrol yatakları vardır Üretilen petrol, ihtiyacımızın çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır Geri kalan kısmını dışardan karşılamaktayız Yurdumuzda ham petrolün arıtılması için rafineriler kurulmuştur Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde üretilen ham petrolün bir kısmı Batman Rafinerisine, bir kısmı da Batman-İskenderun boru hattı ile Dörtyol'a gönderilmektedir Buradan da tankerlerle Ataş, İzmir ve İzmit rafinerilerine taşınmaktadır İskenderun Körfezi ile Kırıkkale arasındaki petrol boru hattı ile de Kırıkkale Rafinerisine ham petrol aktarılmaktadır Ayrıca Türkiye-Irak boru hattı ile Irak petrollerinin bir kısmı Yumurtalık Limanı'na taşınmaktadır Bu taşımacılıktan Ülkemiz önemli bir gelir sağlamaktadır Azerbaycan petrolünün de yapılacak boru hattı ile İskenderun Körfezi'ne getirilmesi planlanmaktadır Yurdumuzda petrol aramalarına hızla devam edilmektedir Türkiye'de su gücünden elde edilen elektrik enerjisi üretimi her geçen gün artmaktadır Barajlara dayalı elektrik üreten pek çok hidroelektrik santralimiz vardır Bunların başlıcaları; Atatürk, Karakaya, Keban, Hasan Uğurlu, Demirköprü, Hasan Polatkan, Oymapınar ve Hirfanh hidroelektrik santralleridir Bunların yanında yapımı devam eden hidroelektrik santrallerimiz de vardır Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile Fırat ve Dicle üzerinde 21 baraj, 17 hidroelektrik santrali yapımı öngörülmektedir Bu proje ile elde edilecek hidroelektrik enerji, Türkiye'deki mevcut hidroelektrik enerjiden çok daha fazla olacaktır Ayrıca, Denizli yakınlarında Sarayköy'de yüksek sıcaklıktaki su buharından enerji elde edilmektedir Bu tür enerjiye "Jeotermal enerji" denir Birçok yerinde çeşitli sıcaklıkta termal kaynaklar bulunan yurdumuz, bu enerji kaynağı açısından da şanslı görülmektedir Yine yurdumuzun çeşitli yerlerinde güneş enerjisinden ısı enerjisi olarak yararlanılmaktadır Yurdumuzda doğal gazdan da faydalanılmaktadır Bir miktar yerli üretimin yanı sıra Rusya Federasyonu'ndan borularla, Cezayir'den de deniz yolu ile doğal gaz getirilmektedir Özellikle büyük kentlerimizde daha çok kışın ısınmada kullanılan doğal gaz, hava kirliliğini de büyük ölçüde önlemektedir |
|