|
|
Konu Araçları |
alınamamasının, fethi, fethinin, istanbulun, nedenleri, sebepleri |
İstanbulun Fethinin Sebepleri , İstanbulun Alınamamasının Nedenleri ,İstanbulun Fethi |
09-10-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbulun Fethinin Sebepleri , İstanbulun Alınamamasının Nedenleri ,İstanbulun Fethiİstanbulun Fethinin Sebepleri , istanbulun alınamamasının nedenleri ,istanbulun fethi İstanbulun Fethinin Sebepleri , istanbulun alınamamasının nedenleri ,istanbulun fethi İstanbul’un Fethi (29 Mayıs 1453) FETHİN SEBEPLERİ Fethin sebeplerini dini, siyasi ve ekonomik sebepler olmak üzere üçe ayırmak mümkündür A-Dini Sebepler: Hz Muhammet bir hadisinde bir hadisinde İstanbul’un mutlaka feth olunacağını belirtmekte, onu feth eden ordu ve komutanları övmektedirBu sözleri Emeviler, Abbasileri etkilediği gibi Osmanlıları da harekete geçirmiştir B-Siyasi Nedenler: 1Asya ve Avrupa’ya yayılmış Osmanlı devletinin ortasında bir engel olması 2Haçlıları genellikle Türklere karşı Bizans’ın tahrik etmesi 3Anadolu beyliklerini Osmanlı’ya karşı kışkırtması 4Osmanlı devletinde kardeş kavgalarını desteklemesi 5İstanbul’un yeniden Latinler tarafından alınmasını engellemek 6Balkanlarda ve Anadolu'da yapılan savaşlarda askerlerin karşıya geçirilmesinde yaşanan zorlukları ortadan kaldırmak 7İstanbul’un coğrafi ve jeopolitik konumu 8Osmanlı toprak bütünlüğünün sağlanmak istenmesi 9İstanbul’un önemli bir merkez olması C-Ekonomik Nedenler: Osmanlı devletinin coğrafi, iktisadi ve askeri durumunun gelişmesi için İstanbul’un alınması gerekli idiBoğazların tam olarak kontrol altına alınmasıyla Karadeniz ticareti ele geçirilebilirdi FETİHTEN ÖNCEKİ İSTANBUL KUŞATMALARI İstanbul tarih boyunca pek çok kez kuşatılmıştıAncak çok güçlü surlara sahip olması sebebiyle fethedilememiştiKuşatan devletler sırasıyla şunlardır: 1)Makedonya kralı Filip:MÖ 340 yıllarında bilinen ilk İstanbul kuşatmasıdır 2)Roma imparatoru Septinus Severis: MÖ 194 3)İranlılar: MS616 4)İran- Avar ittifakı: MS 626 5)Emeviler: Müslümanlar ilk kez bu dönemde kuşattılar 6)Abbasiler:Müslümanlar tekrar İstanbul’u kuşattılar, Bizans haraca bağlandı9 yy kadar Abbasiler defalarca Bizans’ı kuşattı 7)Ruslar:864 yılında İstanbul’u kuşattılarsa da yenik olarak geri çekildiler 8)Macarlar:959’da kuşattılar fakat yenildiler 9)Latinler:1204 yılında IV Haçlı seferini İstanbul’a yaparak Bizans’a son verdiler 1261 yılına kadar Latin krallığı eliyle İstanbul’u yönettiler 10)Rumlar:1261 yılında İznik Rum imparatoru VI Mihael Paledogis tarafından İstanbul Latinlerden alındı 11)Venedik:1302 yılında Venedikliler tarafından kuşatılmış fakat alınamamıştır 12)Ceneviz:1348 yılında Galata’da yaşayan Cenevizliler İstanbul’a saldırmış fakat başarılı olamamıştır 13)Osmanlı:İlk kuşatma Yıldırım Beyazıt tarafından 1391’de yapıldıKuşatma dört kez tekrarlandı ve Anadolu hisarı yapıldıBunu Çelebi Mehmet ve II Murad tekrarladı fakat çeşitli nedenlerle başarılı olunamadı İstanbul’un Fatih Dönemine Kadar Alınamamasının Sebepleri: 1Bizans’ın Avrupa devletleri tarafından roma imparatorluğunun devamı sayılması, kutsal şehir kabul edilmesi ve doğudaki son Avrupa kalesi olarak görülmesi 2Savunmaya elverişli konumu ve sağlam surlara sahip olması 3Karadan ve denizden kolayca yardım alabilmesi 4Bizans’ın İstanbul savunması konusunda çok deneyimli olması 5Devrin teknolojilerinin yetersiz olması Fatih Döneminde Fethi Kolaylaştıran Etkenler: 1Bizans’ın eski gücünü kaybetmesi, ordu ve donanmanın zayıflaması 2Din, mezhep ve parti çatışmalarının olması 3Osmanlı ordusunda surları yıkabilecek yopların olması 4Fetih için yapılan hazırlıkların tam olması Fetih için yapılan hazırlıklar: 1Karamanoğulları ile barış yapılması 2İstanbul boğazının en dar yerine Rumeli hisarının (Boğazkesen) yapılması 3Edirne’de şahi adıyla surları yıkabilecek büyük topların yapılması 4400 gemilik bir donanmanın yapılması 5Turhan Bey’in Mora’ya gönderilerek İstanbul’a yardımın engellenmesi 6Macarlarla üç yıllık anlaşma yapılması 7Eflak ve Sırbistan ile barış anlaşmasının yenilenmesi Bizans’ın Hazırlıkları: 1Haçlı dünyasından yardım istendiBunun karşılığında Ortodoks ve Katolik kiliselerinin birleştirilmesi teklif edildi Ancak Bizans halkı buna karşıydı Buna rağmen Papa ve Venedik’ten bir miktar asker geldiSakızlı Cenevizlilerden iki kalyon ve bir miktar asker geldiMora’dan, adalardan ve İspanya’dan bir miktar asker geldi 2Surlar kuvvetlendirildi 3Rum ateşi her yere yerleştirildi 4İstanbul’da bol bol yiyecek depolandı 5Haliç zincir çekilerek kapatıldı İstanbul’un kuşatılması ve Fethi (6 Nisan- 29 Mayıs 1453) Hazırlıklar tamamlandıktan sonra imparator Konstantin Dragezes’e elçi gönderilerek şehrin teslim edilmesi istendifakat teklif ret edilince 6 Nisan 1453’te kuşatma başladıordunun mevcudu 75 bin kadardı Büyük toplarla surlar dövülüyordu Bizans aldığı yardımlar sayesinde başarılı bir savunma veriyordu Fatih 21-22 Nisan gecesi 72 parçalık donanmayı Tophaneden Kasımpaşa limanına, Haliç’e indirdi Bizans ve Latin donanması topa tutuldu Gittikçe gücünü kaybeden İstanbul 29 Mayıs 1453’te yapılan son saldırı ile alındıKuşatma 53 gün sürmüştürŞehir fethedilince halka din ve mezhep özgürlüğü tanınmıştır Ortodoks kilisesinin başına Katolik-Ortodoks birleşmesine karşı çıkan birisi getirildi Amaç Avrupa Hıristiyan birliğinin oluşmasını engellemekti FETHİN SONUÇLARI Fethin sonuçlarını Türk ve dünya tarihi açısından iki kısımda inceleyebiliriz Türk Tarihi Açısından Sonuçlar
Bizans’ın ortadan kalkması Avrupa’da büyük tepkiye sebep olduAncak Avrupa kendi arasında mücadele halindeydi Ayrıca Varna ve Kosova savaşlarının etkisi hala korunuyorduBu sebeplerle Papanın haçlı seferi çağrısı cevap bulmadıPapalık yıllık yas ilan etti En fazla tepki Venedik’ten gelmişti Bunun sebebi çıkarlarının zedelenmesidirFatih tepkileri önlemek için aşağıdaki önlemleri aldı: 1Venediklilere ticaret serbestliği tanınmışOsmanlı topraklarında serbest ticaret yapmaları kaydıyla 200 bin altın vergi alınmıştır 2Ortodoks kilisesinin hakları aynen tanınmış, patrikhaneye yetkiler verilmiştir 3Galata’daki Cenevizlilere ve Galata halkına güvence verilmiştir Fatih’in Batı Siyaseti İstanbul’un fethinden sonra 1Avrupa’da doğan tepkileri önlemek 2Batıdaki hakimiyeti pekiştirmek 3Sınırları genişletmek 4İslam’ı yaymak 5Hıristiyan birliğini bozmak 6Balkan uluslarını tam olarak yönetim altına almak 7Doğudan gelen Türkmenlere yurt bulmak Amaçlarıyla batıya yönelik seferler yapılmıştır aSırbistan Seferi (1454): Sırbistan IIMurad devrinde alınmış ancak Edirne-Segedin antlaşmasıyla (14449 elimizden çıkmıştıFatih daha önce Türk egemenliğinde olan yerleri istedi Sırplar bunu kabul etmeyince üç büyük seferden sonra başkentleri Semendire Mahmut Paşa tarafından alınarak Sırp krallığına son verildiBelgrat dışındaki bütün Sırp toprakları Osmanlıya bağlandı(1459) bMora sefer (1460): İstanbul’un fethinden sonra Mora’da bulunan iki büyük Rum despotluğu vergiye bağlanmıştı Bu despotluklar arasında devamlı mücadele oluyordu Mora İtalya seferleri için bir üst konumundaydı Bu mücadelelerden de yararlanılarak Atina ve Mora alındı cEflak seferi (1476): Macarlarla anlaşan eflak beyi vermesi gereken vergiyi vermemeye başladıGönderilen elçiyi öldürttü ve bir Türk birliğini kazığa vurdurdu Bunun üzerine Eflak seferine çıkan Fatih Eflak beyi Vlad’ı yendi ve Eflak’ı Osmanlı devletine bağladı dBoğdan Seferi (1476) Boğdan beyliği de Osmanlı egemenliğini tanımıştı Osmanlı-Venedik savaşını fırsat bilerek bağımsız olmaya çalışan Boğdan hakimiyet altına alındı eBosna ve Hersek Seferi (!462-1464) Macarlarla anlaşan Bosna kralı vergisini vermemeye başladıFatih Venedik savaşı sırasında Bosna seferine çıkarak bölgeyi aldı kral öldürüldü Hersekte 1465 yılında alındı Hıristiyanlığın Bogomil mezhebine mensup bölge halkı zaman içinde kendi isteğiyle Müslümanlığı kabul etmiştir fArnavutluk’un Ele Geçirilmesi (1479): II Murad döneminde alınmıştıFakat Osmanlı sarayında yetişen, sancak beyliği rütbesine kadar yükselen Arnavut asıllı İskender bey kaçarak Arnavutluk'ta bir isyan çıkardı Macarlar ve Venediklilerle anlaştı Fatih tarafından 3 sefer düzenlendiI seferde (1465) İlbasan kalesi yapıldı ve Balaban Paşa fetihle görevlendirildi Balaban Paşa’nın öldürülmesi üzerine II Sefer yapıldı (1467) bazı garnizonlar ele geçirildi İskender beyin ölümüyle yerine oğlu Jean geçmişti Arnavutlukta çıkan kargaşadan yararlanılarak III Sefere çıkıldı(1479) Kroya ve İşkodra ele geçirildiArnavutluk hakimiyet altına alındı (1479) gOsmanlı Venedik savaşı (1463-1479) İki ülke arasında ilişkiler ilk olarak Çelebi Mehmet döneminde başlamıştıFakat asıl ilişki İstanbul’un fethinden sonra başladıBu fetih Venedik’in doğu ticaretine darbe vurmuştu 1463’ de başlayan savaş 16 yıl sürdü Venedik denizde Osmanlı karada güçlüydü Venedikliler, Arnavutları, Eflak, Boğdan beylerini, Uzun Hasan ve Karamanoğullarını kışkırttılarVenedik savaşının son yılları daha çok Arnavutlukta geçti Fatih’in Arnavutluk seferinden sonra barış istemek zorunda kaldılar Bu barışa göre:
1Venedikliler İstanbul’da devamlı elçi bulundurabilecekti (Venedik elçilerine balyos denir) 2Balyoslar Osmanlı topraklarına yerleşen Venedik vatandaşlarının davalarına bakacaktı 3Venedik bayrağı çeken herhangi bir gemi Venedik gemisi sayılacak ve saldırılmayacaktı 4Osmanlı saldırısına uğramadan önce herhangi bir devlet Venedik bayrağı çekerse Venedik’in bağlaşığı sayılacak ve saldırılmayacaktı Bunlar yabancı bir devlete verilen ilk imtiyazlardırOsmanlı devletinde ilk yabancı elçi bulundurma hakkını elde eden devlet Venedik’tir hİtalya seferi (1480): Fatih Anadolu’da iken Papalık Osmanlıya karşı Avrupa’yı kışkırtıyorduRodos kuşatıldıysa da başarılı olunamadı Gedik Ahmet Paşa tarafından Otranto kalesi alındı Roma’nın fethi için üst elde edildiKafelonya, zanta ve Ayamavra adaları ele geçirildi Fakat Fatih’in ölümüyle Otranto kalesi ve bu adalar kaybedildi iOsmanlı Macar İlişkileri: Macarlar Bu dönemde de Osmanlının aleyhinde bulunmuşlardır Venedik ile ittifak kurmuşlardı Üzerlerine sefer yapılmasa da sınır çatışmaları sürmüştür Fatih’in Karadeniz Siyaseti Karadeniz seferlerinin amaçları:
aAmasra’nın Alınması (1459): Amasra Cenevizlilere ait bir ticaret kolonisiydi Fatih İstanbul’un fethinden sonra şehirde yaşayan Cenevizlileri çıkardıAmasya karadan ve denizden kuşatılarak alındı bCandaroğlu Beyliğinin Alınması (1460): Amasra’nın fethi sırasında Candaroğlu İsmail hediyeler sunarak Sinop’u kurtarmak istemiştiBir yıl sonra şehir alınmıştır cTrabzon’un Alınması (1461): IV Haçlı seferinden sonra kurulan devlet Kommen sülalesinden gelen David Kommen tarafından yönetiliyorduUzun Hasan’a güvenerek vergilerini ödemeyince karadan ve denizden kuşatılan Trabzon Rum İmparatorluğu fethedildi(26 Ekim 1461) dKırım’ın Fethi (1475): Kırım askeri ve jeopolitik olarak önemli bir konumdaydı Altınordu devleti sonrasında Kırım hanlığı kurulmuştu Gedik Ahmet Paşa komutasındaki Osmanlı donanması Kefe’yi ele geçirdi ve bölgedeki Ceneviz kolonilerini ele geçirdi Sonuçları: 1)Osmanlı devleti doğu ticaret yollarına sahip oldu 2)Karadeniz Türk gölü haline geldi 3)Kırım Hanlığı Osmanlı devletine bağlandı 4)Karadeniz’deki Ceneviz üstünlüğü sona erdi 5)İpek yolunun denetimi Osmanlı devletine geçti Fatih’in Anadolu Siyaseti Anadolu siyasetinin amaçlar:
Karamanoğlu İbrahim beyin 1464’te ölmesi üzerine oğulları birbirlerine düşmüşlerdi Oğulları arasındaki çekişme bazı devletlerin olaya karışmasına sebep oldu Uzun Hasan’ın yardımıyla İshak Bey Karaman beyi oldu Kardeşi Pir Ahmet Bey Fatih’e başvurarak yardımlarıyla karaman tahtına çıktı Ancak Venedik seferi sırasında Venedik’le ittifak kurdu Bu durum üzerine Konya ve Karaman alınarak Osmanlıya bağlandı Konya halkının bir kısmı İstanbul’a gönderildi Pir Ahmet Bey Uzun Hasan’a sığındı Bu durum Osmanlı-Akkoyunlu savaşının sebeplerinden birisidir eOtlukbeli savaşı (1473) Doğu Anadolu’da güçlü bir devlet kuran Akkoyunlular Fırat’tan Maveraünnehir’e kadar yayılmışlardıTimur devleti ve Karakoyunlular’ı yenmişti Uzun Hasan Anadolu’yu ele geçirmek istiyordu Anadolu’ya büyük bir askeri güç göndersiyse de bozguna uğratıldı Buna rağmen Venediklilere güvenerek Trabzon ve Kayserinin kendisine verilmesini istedi Devrin en güçlü ordusuna sahip Osmanlı devleti birkaç saat içinde süvarilerden kurulmuş Akkoyunlu ordusunu perişan etti Uzun Hasan zorlukla kaçtı Zayıflayan devlete Şah İsmail son verdi Fatih’in Güney Siyaseti Kuruluş devrindeki dostluk içinde olan Memluk-Osmanlı ilişkileri Fatih döneminde bozulmaya başladıİlişkilerin bozulma sebepleri:
Fatih’in Ege Siyaseti İstanbul’un fethi ile ticaret yolları Osmanlı egemenliğine girmeye başlamıştı Ancak hala Venedik ve Cenevizliler denizlerde önemli bir güçtü Adalar vasıtasıyla korsanlık yapıyorlardı Fatih’in siyaseti Anadolu’ya yakın adaları ele geçirmek, güçlü bir donanma yaptırmaya çalışmak olmuşturAlınan adalar: 1İmroz, Taşoz, Bozcaada, Semadirek ve Limni’nin alınması (1456),Cenevizlilerden alınmıştır 2Midilli’nin alınması (1462) Venediklilerden alınmıştır 3Eğriboz’un alınması (1470) Venediklilerden alınmıştır 4Rodos Seferi (1480) Sen-jan şövalyelerinin elindeydiHem karadan hem denizden kuşatılmasına rağmen alınamadı Not:Fatih Türk tarihinde çağ açan tek hükümdardırOsmanlı’da yükselme dönemini başlatmıştır İlim ve teknolojiye çok önem verirdi İstanbul kuşatması sırasında tarihte ilk kez kullanılan havan toplarının projesini kendisi çizmiştiSahn-ı Seman medresesini kurarak İstanbul Üniversitesinin temellerini attı Kanunname-i Ali Osman adıyla ilk kez örfi kanunları yazılı hale getirdiArapça, Farsça, Grekçe, Latince ve İtalyanca bilirdiFatih’in ölümü Roma’nın fethinden korkan Avrupa’da sevinçle karşılandıSon seferini nereye yapacağı bilinmiyordu Sefer sırasında öldüZehirlediğinden şüpheline nen Yahudi asıllı doktor askerler tarafından parçalandı istanbul fethinin sebepleri ,istanbulun fethinin sebepleri ,amasranın fethi, istanbulun fethinden önce osmanlı devletinin ticari durumu ,istanbulun fethi sebepleri, istanbulun alınamamasının nedenleri ,istanbulun fethinin siyasi nedenleri ,istanbul un fethinin sebepleri ,istanbulun fetih sebepleri, istanbulun fethinin ekonomik sonuçları, istanbulun fethini kolaylaştıran etkenler,istanbulun jeopolitik konumu, istanbul fethinin sebepleri ve sonuçları ,1453 te ne oldu,istanbulun fethi ve sebepleri |
|