09-09-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Karışımları Nasıl Ayırırız? Karişim Halindeki Maddeleri Ayırma Yöntemleri
Karışımları Nasıl Ayırırız?,Karişim Halindeki Maddeleri Ayırma Yöntemleri
Karışımları Nasıl Ayırırız? Karişim Halindeki Maddeleri Ayırma Yöntemleri
KARIŞIMLARI AYIRMA TEKNİKLERİ Karışımların halinde bulunan maddelerin bazılarının kullanılabilmesi için karışımların ayrılması gerekir Örneğin; canlılar solunum için gerekli oksijeni havadan gaz halinde alırlar Özel amaçlar için saf oksijene ihtiyaç duyulduğunda ise havadaki oksijenin hava karışımını oluşturan azot gibi diğer gazlardan ayrılması gerekir Saf oksijen, hastanelerde suni solunumda, oksijen kaynakçılığında, çelik endüstrisinde kullanılır Yine içme suyu sıkıntısı çeken yerlerde, deniz suyundan içme suyu elde edilir Bu durumda deniz suyunu, içerdiği diğer maddelerden ayrılması gerekirHam petrolden çeşitli petrol ürünleri elde etmek içinde uygun ayırma yöntemlerine başvurulur Bu karışımlardan, saf maddelerin ayrılması için bu maddelerin çeşitli ayırt edici özelliklerinin farklığından yararlanılır Maddeler özelliklerine göre de değişik amaçlar içinde kullanılır Örneğin ; su, kimyasal deneylerde yada akümükülatörler de kullanılacaksa , tamamen saf olması arz edilir Ancak içme suyu olarak kullanılacak suyun bazı mineralleri içinde belirli oranda bulundurması gerekir Bunun yanında su, bir otomobil motorunu soğutma sisteminde kullanılacaksa, antifriz adıyla anılan ve suyun donma noktasını düşüren etilen glikolle belirli bir karışım halinde bulunması istenir Karışımların bazı özellikleri şunlardır : 1 Karışımı oluşturan maddelerin miktarı isteğe bağlıdır 2 Karışımı oluşturan maddeler karışım içinde kendi özeliklerini yitirmezler 3 Karışım, kendini oluşturan maddelerin özelliklerini taşır 4 Karışımların erime ve kaynama noktaları gibi özellikleri, karışımı oluşturan madde miktarına bağlı olarak değişkenlik gösterir 5 Karışımlar fiziksel yollarla oluşur ve fiziksel yollarla karışımı oluşturan maddelere ayrılır 6 karışımlar belirli kimyasal formüllerle ifade edilmez Sanırız bek çoğunuz bir çiftçinin buğday ile samanı birbirinden ayırmak için buğday-saman karışımını havaya savurarak ayırmaya çalıştığını görmüşsünüzdür Size göre çiftçi acaba hangi ayırt edici özeliği kullanmaktadır? Kumlu topraktan kumu kayırmak için bu karışımı yıkayan bir inşaat işçisi acaba hangi özelliği kullanmaktadır Bir petrol rafinerisinde ham petrolden benzin, gaz yağı, motorin, nafta gibi ürünleri ayırmak için hangi ayırt edici özellikleri kullanmaktadır Karışım halinde bulunan maddeler özelliklerine göre farklılık gösterir Karışımları oluşturan maddelerin özellikleri aynen korur Karışımları bileşenlere ayırma işlemi, karışımı oluşturan maddelerin özellikleri bilmemizi gerektirir Bu özellikler elektriklenme, mıknatısla etkilenip elektriklenme, erime ve kaynama noktası, çeşitli çeşitli çözenlerde çözünebilme, öz kütle vb fiziksel olup karışımların birbirine ayrılması da fiziksel olaydır 1-ELEKTRİKLENME İLE AYIRMA Hepimiz bazı maddelerin sürtünme ile elektriklendiğini biliriz Yün kazağımıza sürttüğümüz Ya da saçımızı taradığımız tarağın, küçük kağıt parçalarını kendisine çektiğini görmüşüzdür Yün kazağımızı üzerimizden çıkardığımız zaman saçımız ve üzerimize giydiğimiz veya üzerimizde bulunan kazağımız arasında bazı elektriklenmelerin olduğunu fark etmişizdir Bütün bu olayların nedeni, sürtünmeyle oluşan bazı elektrik yükleridir Acaba bu tür elektrik yüklerinin yardımıyla bazı maddeleri bileşenlerine ayırmak mümkün olabilir mi? Olabilirse nasıl mümkün olabilir Örneğin; okullarda bu elektriklenme ile ayırma yöntemi ile bir çok deney yapılamaktadır ve elektriklenme ile ayırmayı kanıtlanmaktadır Bu okullarda yapılan deneylerin en basit örneğini bir plastik tarağın küçük kağıt parçalarını çektiği görülmektedir Ve bu yapılan deneyler sonucu Elektriklenme ile ayırma tekniği kabullenmiş oluruz 2-MIKNATIS İLE AYIRMA Mıknatısla ile ilgili açıklanabilir ve ayrıntılı bir bilgimiz olmamıza rağmen mıknatısın, demir, kobalt, demir gibi cisimleri ve maddeleri çektiğini bilmekteyiz ve görmekteyiz Aynı mıknatısın nemin saydığımız demir, kobalt, nikel gibi ve bu tür maddelerin özelliğine yakın maddelerin dışında mıknatısın bu tip maddeleri çekmediğini görürüz Bunun nedeni olarakta, çeşitli maddelerin mıknatısa olan davranışların farklı olmasıdır Eğer durum böyleyse mıknatısın çektiği ve çekmediği maddeleri bir karışım halinde düşünebilirsek bu karışımı mıknatıs yardımıyla bileşenlerine ayırabiliriz Bunun kanıtı olarak şu örneği verirsek bu gerçeği anlayabiliriz
|
|
|