Alevi-Bektaşı Yazını

Alevi-Bektaşı Yazını

Alevi-Bektaşi halk yazını ise daha değişik bir nitelik taşır Aleviliğe ve Bektaşiliğe özgü terim ve deyimlerin kullanılması, tarikat ilkelerinin dile getirilmesi, şiirlere şii-batıni inançların egemen olması gibi özellikleriyle tasvvufi halk yazını içinde özel bir yer tutarken; yaşama sevincini, doğa segisini, dünyaya bağlılığı dile getiren ürünleriyle de din dışı halk yazınına bağlanır Bunun nedeni, Alevilik ve Bektaşiliğin tarikat olarak daha çok kırsal kesimlerde yaygınlık kazanmasıdır Tarikatın bu özelliği Alevi-Bektaşi ozanların ürünlerine de yansır Eytişimsel bir gelişim sonucu dinselle din dışı olan bir noktada kesişir Ozanların kırsal kesimden oluşu, halk yazını geleneği içinde yetişmeleri de bu durumu besler Böylece Alevi-Bektaşi şiirleri ikili bir görünüm kazanır Sözgelimi Pir Sultan Abdal,
“Pir Sultanım aydur dünya fanidir
Kırkların sohbeti aşk mekanıdır
Kusura kalmayan kerem kanıdır
Gönlünde karası olan gelmesin”
derken bir Alevi-Bektaşi ozanıdır; ama,
“Dağdan kütür kütür hezen indirir
İndirir de ateşlere yandırır
Her evin devliğin öküz döndürür
İrençberler hoşça tutun öküzü”
diyerek toprağa, doğaya bağlı bir halk ozanı oluverir Bir akım görünümündeki tekke şiirinin, halk yazını içinde ele alınan ürünlerinin çoğunun Alevi-Bektaşi kökenli olması da buna bağlanmalıdır