Fransız Ihtilali

Fransız ihtilali veya Fransız Devrimi (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip, yerine cumhuriyetin kurulması ve Roma Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır Avrupa ve Batı dünyası tarihinde bir dönüm noktasıdır


Fransız Devrimi, 1789 Devrimi yada Fransız ihtilali olarak da bilinir 1787'den başlayarak 1787 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

z
Fransa'yı sarsan, ilk doruk noktasına Fransa Cumhuriyeti

(Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir
1789'da ulaşan ve değişik aşamalardan geçerek 1789 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



1799'a değin süren devrimci hareket Fransa'da ancien regime'e (eski rejim) son vermiş ve 1799 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



Avrupa tarihinde yeni bir çağ açmıştır

Devrime yol açan nedenler konusunda farklı görüşler bulunmakla birlikte, genel olarak üzerinde durulan başlıca etkenler şunlardır:

1)Avrupa'nın en kalabalık ülkesi olan Fransa'da yaşam koşullarının giderek kötüleşmesi, 2)Gelişmekte olan varlıklı burjuvazinin başka ülkelerdekinden daha sistemli bir biçimde siyasal iktidarın dışında tutulması, 3)Köylülerin, üzerlerinde ağır bir yük oluşturan çağdışı feodal sisteme duyduğu tepkinin güçlenmesi, 4)toplumsal ve siyasal reformu savunan düşünürlerin Fransa'da başka yerlere göre daha yaygın bir etki uyandırması, 5)Fransa'nın Avrupa'ya ilk gelenler muhtemelen Asya'dan gelip yerleşmişlerdir Bilinen ilk Avrupa medeniyeti MÖ 8 yüzyılda Yunanistan'da başlar Yunanlılar MÖ 5 yüzyılda en parlak devirlerini yaşamışlar ve Makedonya Kralı Büyük İskender, Anadolu, Mısır, Mezopotamya ve Hind kıyılarına kadar seferler yapmıştır Yunanlıların yıkılmasından sonra kurulan Roma İmparatorluğu, Akdeniz ülkelerinin tamamını, Almanya içlerine ve Britanya adalarına kadar olan yerleri ellerine geçirmiştir

Amerikan Bağımsızlık Savaşı'na sağladığı yoğun mali ve askeri destek yüzünden devletin iflasın eşiğine gelmesi

Bastille Hapishanesi'ne hücum, 14 Temmuz 1789


Fransız maliyesini düzene sokmakla görevlendirilen Charles-Alexandre de Calonne, Şubat Amerikan Bağımsızlık Savaşı 1775–1783 yılları arasında Birleşik Krallık ve Kuzey Amerika'daki Onüç Koloni arasında geçen ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla sonuçlanan bir savaştır

1787'de üst düzey din adamları, büyük soylular ve yüksek yargıçlardan oluşan İleri Gelenler Meclisi'ni toplantıya çağırarak bütçe açığının kapatılması için ayrıcalıklı kesimlerin vergi yükümlülüğünü artıracak reformlar önerdiğinde, 1787 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



Fransa'da devrimin ilk kıpırdamaları başladı Meclis, reformları reddederek ruhban sınıfı, soylular ve halkın temsilcilerinden oluşan ve Fransa Cumhuriyeti (Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir



1614'ten beri toplanmamış olan Etats-Genaraux'un toplantıya çağrılmasını talep etti Calonne'dan sonra Fransız maliyesini yönetenlerin, direnişe karşın reformları uygulama yolundaki çabaları, aristokratik kurumların, özellikle de Mayıs 1614 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler




1788'de çıkarılan yasa ile yetkileri kısıtlanmış olan Parlement'lerin başkaldırısına yol açtı 1788 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler
Detaylı bilgi için linke tıklayınız
1788'in bahar ve yaz aylarında 1788 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler
Detaylı bilgi için linke tıklayınız
Paris, Grenoble, Dijon, Paris Fransa'nın başkenti ve Île-de-France bölgesinin merkezidir ve Seine nehri'nin üzerine kurulmuştur Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile tanınmış olan Paris aynı zamanda dünya tarihinde önemli bir şehir olmakla birlikte, başlıca ekonomik ve politik merkezler arasında yeralmakta ve uluslarası taşımacılığın geçiş noktalarından birini oluşturmaktadır Moda ve lüksün dünya başkentidir ve "Işık Şehir" (Ville de Lumière) diye de anılmaktadır



Toulouse, Pau ve Rennes'de huzursuzluklar baş gösterdi Ödün vermek zorunda kalan Kral Toulouse, Fransa`nın güneyinde yer alan bir şehirdir Şehir, Fransa`nın üçüncü en yüksek GSMH|gayri safi milli hasılasını üretmesi ile önem kazanmıştır Avrupa havacılık sanayiinin önemli bir merkezidir Airbus firmasının son montaj hatlarının büyük bir kısmı bu şehirdedir Toulouse ayrıca üniversiteleri sayesinde genç nüfusu kendine çekmektedir

XVI Louis, Jacques Necker'in maliyenin yönetimine getirdi ve Etats Generaux'yu 5 Mayıs 1789'da toplayacağını açıkladı Kralın basın özgürlüğüne de göz yummasıyla Fransa bir anda devlet yapısının yeniden düzenlenmesine ilişkin tasarıları içeren kitapçıklarla dolup taştı Ocak-Nisan 1789 arasında yapılan Etats-Generaux seçimleri kötü geçen 1788 hasadının neden olduğu karışıklıklarla aynı zamana rastladı Temsilcilerini belirlemekte herhangi bir kısıtlamayla karşılaşmayan üç toplumsal zümre de kendi sorunlarını ve isteklerini dile getiren dilek listeleri ya da "şikayet defterleri" (cahiers de doleances) hazırladılar Tiers Etat (Halk Meclisi) için 600, soylular ve ruhban kesimlerinin her biri için de 300 temsilci seçildi Kırsal alanlarda iki, kentlerde ise üç dereceli seçimler sonunda belirlenen Tiers Etat temsilcileri bütünüyle burjuvalardan oluşuyordu

Image:Louis xvijpg|right|thumb|Marie Antoinette`in kocası, Louis-Auguste, geleceğin XVI Louis`si

5 Mayıs 5 Mayıs Gregorian Takvimine göre yılın 125 günüdür Sonraki sene için 240 (Artık yıllarda 241) gün var



1789'da Versailles'de toplanan Etats-Generaux, daha başlangıçta, oylamaların toplam temsilci sayısına mı yoksa etat esasına göre mi yapılacağı konusunda ikiye bölündü Bu yöntem sorunu üzerindeki şiddetli mücadelede Tiers Etat temsilcileri çok geçmeden çoğu halk kökenli küçük papazların da desteğini kazandı Ardından krala da meydan okuyarak Jeu de Paume salonunda toplantı (20 Haziran) ve 1789 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

Fransa'ya yeni bir anayasa getirilinceye değin kesinlikle dağılmayacağına ant içti XVI Louis bu duruma istemeyerek boğun eğdi ve ruhban kesimiyle soyluları Kurucu Meclis'i oluşturmak üzere Tiers Etat'ya katılmaya çağırdı; bir yandan da meclisi dağıtmak üzere asker toplamaya girişti

Askeri birliklerin kralın emriyle Kurucu Meclis'in çevresini sarması ve Necker'in görevinden alınması meclisin tepkisine, kralın buna kayıtsız kalması da Paris halkının ayaklanmasına yol açtı Silahlanan Paris halkı Fransa Cumhuriyeti (Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir



14 Temmuz 1789'da krallık baskısının simgesi olarak gördüğü Bastille'i ele geçirdi Bu hareketle ayaklanma devrime dönüştü Yeniden boyun eğer Kral, kentte dolaşırken krallığın beyaz renginin yanı sıra Paris'in renkleri olan mavi ve kırmızıyı da içeren üç renkli kokart takarak halkın egemenliğini tanıdığını gösterdi

Taşrada büyük korku köylülerin de feodal beylere karşı ayaklanmalarına ve şatoları hedef alan saldırılara girişmelerine yol açtı Soylular ve burjavazi dehşete kapıldı Kurucu Meclis, köylüleri denetim altına almak için 4 Ağustos'ta feodal vergi ve ayrıcalıkları ortadan kaldırdı Ardından İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi ile edilerek (26 Ağustos) özgürlük, eşitlik, mülkiyet dokunulmazlığı ve baskıya karşı direnme hakları tanındı

Kral, toplumsal yapıyı altüst eden 14 Temmuz Gregorian Takvimine göre yılın 195 günüdür Sonraki sene için 170 (Artık yıllarda 171) gün var



4 Ağustos kararları ile İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi'ni onaylamayı reddetti Bunun üzerine Paris'te halk kitleleri yeniden ayaklanarak 4 Ağustos Gregorian Takvimine göre yılın 216 günüdür Sonraki sene için 149 (Artık yıllarda 150) gün var

5 Ekim'de 5 Ekim Gregorian Takvimine göre yılın 278 günüdür Sonraki sene için 87 (Artık yıllarda 88) gün var

Versailles'a yürüdü Ertesi gün,kralliyet ailesi Paris'e getirilerek Tuileries Sarayı'nda oturmak zorunda bırakıldı Kurucu meclis de Paris'te yeni anayasa üzerinde çalışmalarını sürdürdü





Kurucu Meclis, Kurucu Meclis Alm Konstituierende Versammlung, Fr Assemblée constituante, İng Constitutional assembly Bir devletin bazı kesintiler sebebi ile Anayasasını hazırlamak üzere kurulan, üyeleri askeri ve sivilden teşekkül eden meclis Cumhuriyet devrinde 1960 ve 1980’den sonra olmak üzere iki Kurucu Meclisle karşılaşılmıştır türkiye’de Kurucu meclisler, askeri müdahaleler sonunda ortaya çıkmıştır Tarihi itibariyle ele alınınca ilk Kurucu Meclis, 1960-61



feodalizmin tasfiyesini sürdürerek eski zümreleri (ordre) kaldırdı, sömürgelerde köleliğe son vermekle birlikte en azından Feodalizm (feudalism)

Toprağı ve üzerinde yaşayan köylüleri tek bir kimsenin malı sayan ortaçağ rejimi Bir diğer adı derebeylik

Derebeyliğin özü, orgütlenmiş devletin bulunmadığı yerel düzeyde, bir hükümet görevinin yürütülmesidir 500-600 km2'lik bir toprak parçası üzerinde en önemli bir güçlü kişi, daha az toprağa sahip olanların koruyuculuğunu üstlenmiş ve onlar da bu kişiye bağlılık sözü vermişlerdir Böylece, feodal "lord", "vassal" ve toprağa bağlı (serf) köylüleriyle, derebeylik o



Fransa'da yurttaşlar arasında eşitliği sağladı ve kamu görevlerine girişteki eşitsizliklere son verdi Kamu borçlarının ödenmesi amacıyla kilise topraklarının devletleştirilmesi kararını mülklerin yaygın bir biçimde yeniden dağıtılması izledi Bundan çok yararlanan burjuvaziyle toprak sahibi köylüler oldu; ama bazı topraksız köylüler de arazi satın alabildi Kiliseyi mal varlığından yoksun bırakan Kurucu Meclis, ardından yeni bir düzenlemeye girişerek Fransız Kilisesi Temel Yasası'nı çıkardı Yasa, papa ve Fransız ruhban sınıfının çoğunluğu tarafından reddedildi Ortaya çıkan ayrılık, çekişmelerin şiddetini artırdı

Kurucu Meclis, ancien rengime'in karmaşık yönetsel sistemini yıkarak yerine seçilmiş meclislere yöneltilen il (departement), ilçe (arrondissement), kanton (canton) ve bucak (commune) bölünmesine dayalı akılcı bir sistem getirdi Adalet mekanizmasının temelini oluşturan ilkeler de köklü bir biçimde değiştirildi ve sistem yeni yönetsel birimlere uyarlandı; yargıçların da seçilerek göreve gelmesi ilkesi kabul edildi

Kurucu Meclis'in çerçevesini çizdiği yeni düzen, yasama ve yürütme güçlerinin kralla meclis arasında paylaşıldığı bir monarşiyi öngörüyordu Ama bütünüyle aristokrat danışmalarının etkisi altında olan Fransa Cumhuriyeti (Fransızca:République Française) ya da kısaca Fransa, Belçika, Lüksemburg, Almanya, İsviçre, İtalya, Monako, Andorra ve İspanya ile komşu olan, Batı Avrupa'da ülke Avrupa Birliği'nin kurucu üyesidir



XVI Louis ülkeyi yeni güçlerle birlikte yönetme yolunu seçmeli 20-Image:Louis xvijpg|right|thumb|Marie Antoinette`in kocası, Louis-Auguste, geleceğin XVI Louis`si



21 Haziran 21 Haziran Gregorian Takvimine göre yılın 172 günüdür Sonraki sene için 193 (Artık yıllarda 194) gün var



1791'de ülkesinden kaçma girişiminde bulunduysa da Varennes'de yakalanarak 1791 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



Paris'e geri getirildi

Devrim Öncesi

Fransa, Kuzey Amerika’daki tüm kolonilerini Paris Fransa'nın başkenti ve Île-de-France bölgesinin merkezidir ve Seine nehri'nin üzerine kurulmuştur Tüm dünyada anıtları, sanatsal ve kültürel yaşamı ile tanınmış olan Paris aynı zamanda dünya tarihinde önemli bir şehir olmakla birlikte, başlıca ekonomik ve politik merkezler arasında yeralmakta ve uluslarası taşımacılığın geçiş noktalarından birini oluşturmaktadır Moda ve lüksün dünya başkentidir ve "Işık Şehir" (Ville de Lumière) diye de anılmaktadır



1763 tarihinde, 1763 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



Yedi Yıl Savaşları sonunda imzalanan Yedi Yıl Savaşları: (1756-1763) İngiltere ve Fransa arasında sömürgecilik ve deniz üstünlüğü için çıkmış olan politik mücadeleler sonucunda Avrupa kıtasında yeni saflaşmalar meydana çıkmıştır 1756 yılında İngiltere ve Prusya arasında ittifak kurulmasına karşı Fransa ve Avusturya-Habsburglar arasında evlilik yoluyla hanedan bağları kurulmuştur Böylece Almanya toprakları üzerinde Avusturya ve Prusya arasındaki rekabet belirginleşmeye başlamıştır Bu savaş sonunda imzalanan Paris Barış



Paris Antlaşması ile İngiltere’ye kaptırmıştı İngiltere, Yedi Yıl Savaşları’nın mali yükünü, yeni vergilerle kolonilerden çıkartmaya kalkışınca; bu durum Kuzey Amerika kolonilerinde huzursuzluk yaratmıştı Kırım Savaşından sonra, 30 Mart 1856 tarihinde Osmanli Devleti ile Avusturya, Fransa, Ingiltere, Prusya, Rusya ve İtalya arasında Fransa'nin Başkenti Paris'te imzalanan barış antlasması Bu natlaşma ile Kırım Savaşı sona ermiştir

Uzun müzâkerelerden sonra 34 madde olarak Paris andlasmasi imzalandi Andlasma su hususlari ihtiva ediyordu:



1774 yılında 1774 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler



Onüç Koloni'nin başlattığı Onüç Koloni, Kuzey Amerika'da bulunan ve Bağımsızlık Bildirgesi'yle Büyük Britanya Krallığı'na karşı bağımsızlıklarını ilan eden 13 Britanya kolonisinden oluşmaktadır



Amerikan Bağımsızlık Savaşı Amerikan Bağımsızlık Savaşı 1775–1783 yılları arasında Birleşik Krallık ve Kuzey Amerika'daki Onüç Koloni arasında geçen ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla sonuçlanan bir savaştır



1776 yılında bağımsızlık ilanıyla sürmüştü Fransa ise bu çatışmalara büyük boyutlarda mali destek vererek dolaylı olarak katılmıştır

Bu savaş harcamaları ve giderek artan saray masrafları dolayısıyla Fransız monarşisi de mali yönden tükenmişti 1789 yılında 16 Louis, soyluları toplayıp toprak mülkiyeti üzerinden vergi alınmasını istediğinde; soylular, parlamentonun toplanmasını istediler 1614 yılından beri toplanmamış olan parlamento, soylular, din adamları ve halktan seçilen üç kamaradan oluşuyordu

Parlamentonun toplanması, toplumsal yapıdaki çelişkilerin de ortaya çıkmasına neden oldu Bir yanda soyluların ve din adamlarının ayrıcalıklı durumu diğer yanda da burjuvazi ve halktan temsilcilerin arasında parlamentoda ciddi sorunlar ortaya çıktı

18 yüzyılın başlarından beri Fransa dış ticaretinin kat kat artması, varlıklı bir burjuvazi oluşturmuştu Bu sınıflar, artık sahip oldukları ekonomik güce karşılık gelecek bir politik güç istiyorlardı Feodal yapının ve monarşinin kaçınılmaz sonucu olan sosyoekonomik sınırlamaların kaldırılmasından yanaydılar

Parlamentonun toplanmasıyla orta sınıftan halk, özellikle varlıklı sınıflar, monarşiye karşı savaş açtılar Bir anayasayla monarşinin yetkilerinin sınırlandırılmasını, iç gümrük duvarlarının kaldırılarak iç ticaretin serbestleştirilmesi, vergilerin yeniden düzenlenmesi ve yönetimde daha fazla hak elde etme talebinde bulundular

Kuşkusuz bu talepleri 16 Louis kabul etmedi Orta sınıf, peşine diğer halktan unsurları da katarak 14 Temmuz 1789 günü Bastille hapishanesine saldırdı Hapishane ele geçirilip mahkûmlar salındı

Fransız Devrimi 1789-1815 yılları arasında beş farklı dönem yaşayarak devam etti

Ayrıca Fransız Devrimi'nde rol oynayanlar 'Jacques' olarak adlandırılırlardı

Meşrutiyet Devri (1789-1792)

Bu genel ayaklanmanın ardından 1791 yılında bir kurucu meclis toplandı ve bir İnsan ve Yurtdaş Hakları Bildirisi yayınladı Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırdı Bu anayasa, halk tarafından seçilecek bir parlamentonun yasama ve yürütme yetkilerini kralla paylaşmasını öngörmekteydi

Kanunları hazırlamak, bütçeyi tasdik etmek ve hükümetin icraatını kontrol etmek görevleri meclise verildi Ayrıca "İnsan Hukuku Beyannamesinin esasları uygulamaya konuldu

“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”nin uygulamaya konulması ve bir halk meclisinin yürütme erkini ele alması, Fransa’da feodal kurumları yıktı Zaten halk yığınlarındaki soylulara karşı gelişen öfke, pek çok soylunun topraklarını bırakarak diğer Avrupa ülkelerine kaçmalarına yol açtı

Fransa’daki tüm bu gelişmeler, tüm Avrupa açısından çok önemli sonuçlar doğuracak, sadece gelecek yılların değil, yüzyılların da içsel dinamiklerini kökten değiştirecekti

Avrupa’da herkes, feodal sınırlamalardan kurtulan bir Fransa ekonomisinin büyük bir gelişme göstereceğini, bunu ise Fransa’yı, uluslararası ticaret alanında rekabet edilmesi çok zor bir güç haline getireceğini öngörebiliyordu Üstelik böylesi bir ekonomik büyümenin, eskisinden çok daha güçlü bir Fransız askeri gücünü besleyebilecek durumda olması, kuvvetle muhtemeldi

Öte yandan Fransa’da ortaya çıkan, insan haklarından, eşitlikten ve özgürlükten yana bu düşünce hareketinin tüm Avrupa’ya yayılması, mevcut monarşilerin geleceğini tehdit etmesi de, kaçınılmazdı

Başlarda burjuvazi, kralı ve liberal görüşlü soyluları safına çekerek Fransa’nın toplumsal ve ekonomik yapısında, her üç tarafın da çıkarlarına olan düzenlemeleri yapmak hesabındaydı Ama böylesi müttefikler bulamadı karşısında 16 Louis, yetkilerinin sınırlanmasına razı olmamakta direndi Ayrıca o tarihlerde Fransa’da liberal aristokratlar yoktu, hepsi tutucuydu ve eski düzenin geri gelmesini istiyorlardı

Bu durumda hem kral hem de soylular, Habsburg hanedanından imparator II Leopold’e güveniyorlardı II Leopold, 1791 yılında, diğer Avrupa devletlerince de desteklenecek olursa, Fransa Devrimine karşı askeri güç kullanılabileceğini duyurdu II Leopold, aynı zamanda Fransa kraliçesi Mari Antoniette’nin kardeşiydi

Kralın mutlakıyet idaresini yeniden kurmak için içerde isyan çıkartması, dışarıda ise Fransa'nın düşmanlarıyla işbirliğine gitmesi sonucu, 1792'de cumhuriyet ilan edildi

Cumhuriyet Devri (1792-1795)

Cumhuriyet yönetimi milli birliği sağladı ve dış tehdidi etkisiz hale getirdi 1793'te dış güçlerle ittifak yaptığı için kral idam edildi

1793- 1794 yılları arasında kalan bu döneme Terör Dönemi de denmektedir

Cumhuriyet esaslarına göre yeni bir anayasa hazırlandı Fakat yasanın gerekleri yeterince ve ağırlaşan şartlar sebebiyle tatbik edilemedi Zamanla ekonomik durumları normale dönen ve mali açıdan güçlenen halk temsilcileri, parlamentoda çoğunluk sağladılar ve ağır tedbirlerin kaldırılmasını istediler Böylece 1795'te muhafazakâr "Direktuvar" idaresi yapıldı

Bu dönemde icra kuvveti Beşyüzler ve İhtiyarlar Meclisi tarafından seçilecek beş direktuvara bırakıldı Yasama yetkisi Beşyüzler Meclisi'ne verildi Milli hâkimiyet esaslarının kullanılması cumhuriyet dönemine göre daha azaltıld ı Millet Meclisi seçimlerine katılmak zengin olmayı gerektirdi Sonuçta: Devlet yönetimi güçleşti; meclisler arasındaki düşmanlık duyguları arttı; ordu, meclis kavgalarına ve siyasete girdi Neticede konsüllük idaresine geçilmesine karar verildi

Fransız Devrimin Sonuçları



Fransız ihtilâlinin sonuçları

Yıkılmaz diye düşünülen, hatta egemenlik hakkını Tanrı'dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği ortaya çıktı
İlkel şekli Yunan şehir devletlerinde, gelişmiş şekli İngiltere ve ABD'de görülen demokrasi, Kıta Avrupası'nda da gelişmeye başladı ve Batı medeniyetinin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldi
Egemenliğin halka ait olduğu kabul edildi
Milliyetçilik ilkesi, siyasi bir karakter kazanarak, çok uluslu devletlerin parçalanmasında etkili oldu
Eşitlik, özgürlük ve adalet ilkeleri yaygınlaşmaya başladı
Şahsi güçlere, zekâya ve girişim yeteneğine ortam hazırladı
Fransız İhtilâli, sonuçları bakımından evrensel olduğundan Yeniçağ'ın sonu, Yakınçağ'ın başlangıcı kabul edildi
Dağınık halde bulunan milletler, siyasi birliklerini kurmaya başladılar
İnsan Hakları Bildirisi, Fransızlar tarafından dünya çapında bir bildiriye dönüştürüldü
Fransız İhtilâli'nin yaydığı fikirlere karşı İhtilâl Savaşları (1792-1815) başladı Önce Fransa ile Avusturya ve Prusya arasında başlayan bu savaşlara İngiltere ve Rusya'da katıldılar Savaşlar Napolyon'un yenilgisiyle sonuçlandı Viyana Kongresi ile Avrupa'nın siyasi durumu yeniden düzenlenmiştir (1815)

Konsüllük Devri (1799-1804)



1799'da konsüllük idaresi kuruldu Bu idarede beş direktuvarın yetkileri üç konsüle devredildi ve tüm yetkiler biriinci konsülde toplandı Birinci konsül de General Napolyon Bonapart oldu Bu idare 1804 yılına kadar devam etti Bundan sonra imparatorluk idaresi başladı

İmparatorluk İdaresi (1804-1815)



Konsüllük döneminde büyük zaferler kazanılmış, ziraat, ticaret ve sanayi gelişmiş, fakat buna karşılık millet meclisi etkinliğini kaybederek devrim hedefinden uzaklaşmıştı Ülke tekrar ferdi otorite ile yönetilmeye başlanmıştı Bu durum ve General Bonapart'ın İmparatorluk idaresi 1815 yılına kadar devam etti

Fransız Devriminin Etkileri ve Sonuçları 'Fransız ihtilali, ulusal bilinçlenmenin ve yönetim karşıtı tepkilerin nasıl ortaya konulabileceğinin en başarılı ve kanlı örneklerinden biridir Bu yönüyle, kendinden sonraki devrimlere de esin kaynağı olmuştur ve hâlâ olmaktadır Fransız Devrimi, Yeni Çağı bitiren, Yakın Çağı başlatan olay olarak kabul edilir Çünkü bu devrim sonucunda tüm dünyada milliyetçilik kavramı önem kazanmaya başladı Ezilen halklar haklarını aramayı öğrendiler Halkların yönetim üzerindeki güçlerini fark etmesi, Fransa'da monarşik rejimin yıkılıp, yerine cumhuriyetin kurulmasına neden oldu Roma Katolik Kilisesini de ciddi reformlar yapmak zorunda bıraktı Milliyetçik akımının yayılması, gücünü emperyalist rejimden alan imparatorlukların aleyhine oldu; imparatorluk çatısı altındaki farklı milletlere mensup halklar ayaklanmaya başladılar Bu durum, imparatorlukları bölmeye çalışan kesimlerin de işine geldi, isyan eden halkları provoke ettiler Bunun sonucunda da imparatorluklar zayıflamaya ve parçalanmaya başladılar Rusya'daki Dekabrist Ayaklanması'nın (26 Aralık 1825) nedenleri arasında Fransız Devriminin etkileri de sayılmaktadır Fransız devrimi, sonuçları ve ideolojisiyle, Yakın Çağ dünya savaşlarına -I Dünya Savaşı ve II Dünya Savaşı- yön verdi ve bugünün dünyasının oluşmasında da son derece etkili oldu

Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi 28 Ağustos 1789'da Fransız Devriminden sonra, Fransız Ulusal Meclisi tarafından, Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi kabul ve beyan olundu

Bildirge; insanların eşit doğduğunu ve eşit yaşamaları gerektiğini, insanların zulme karşı direnme hakkı olduğunu, her türlü egemenliğin esasının millete dayalı olduğunu ve mutlak egemenliğin bir kişi ya da grubun elinde bulunamayacağını, devleti idare edenlerin esas olarak millete karşı sorumlu olduğunu, hiç kimsenin dini ve sosyal inançları yüzünden kınanamayacağını ortaya koyuyordu

Fransız Devrimi'ni konu alan kitaplar

Charles Dickens - İki Şehrin Hikayesi
Victor Hugo - 1793 Devrimi
Eric Hobsbawm - Devrim Çağı
Victor Hugo - Sefiller

İlgili Filmler

'La Marsailles', (1937)
"The French Revolution", 'History of the World Part I (Komedi, 1981)' filminden
'La Nuit de Varennes', (1982)
'Révolution française', (1989)
L'Anglaise et le duc, (2001)
'Marie Antoinette', (2006)
'Chevalier (''Japonca: シュヴァリエ ~Le Chevalier D'Eon~'')', (Anime, 2006-2007)
Goya's Ghosts (2007)

Fransız Devrimi (ihtilali) (1789-1799) Fransız Devrimi veya Fransız İhtilali (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip, yerine cumhuriyetin kurulması ve Roma Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır Avrupa ve Batı dünyası tarihinde bir dönüm noktasıdır Fransız Devrimi veya Fransız İhtilali (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip, yerine cumhuriyetin kurulması ve Roma Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır Avrupa ve Batı dünyası tarihinde bir dönüm noktasıdır

Devrim Öncesi
Fransa, Kuzey Amerika’daki tüm kolonilerini 1763 tarihinde, Yedi Yıl Savaşları sonunda imzalanan Paris Antlaşması ile İngiltere’ye kaptırmıştı İngiltere, Yedi Yıl Savaşları’nın mali yükünü, yeni vergilerle kolonilerden çıkartmaya kalkışınca; bu durum Kuzey Amerika kolonilerinde huzursuzluk yaratmıştı 1774 yılında Onüç Koloni'nin başlattığı Amerikan Bağımsızlık Savaşı 1776 yılında bağımsızlık ilanıyla sürmüştü Fransa ise bu çatışmalara büyük boyutlarda mali destek vererek dolaylı olarak katılmıştır

Bu savaş harcamaları ve giderek artan saray masrafları dolayısıyla Fransız monarşisi de mali yönden tükenmişti

1789 yılında 16 Louis, soyluları toplayıp toprak mülkiyeti üzerinden vergi alınmasını istediğinde; soylular, parlamentonun toplanmasını istediler 1614 yılından beri toplanmamış olan parlamento, soylular, din adamları ve halktan seçilen üç kamaradan oluşuyordu

Parlamentonun toplanması, toplumsal yapıdaki çelişkilerin de ortaya çıkmasına neden oldu Bir yanda soyluların ve din adamlarının ayrıcalıklı durumu diğer yanda da burjuvazi ve halktan temsilcilerin arasında parlamentoda ciddi sorunlar ortaya çıktı

18 yüzyılın başlarından beri Fransa dış ticaretinin kat kat artması, varlıklı bir burjuvazi oluşturmuştu Bu sınıflar, artık sahip oldukları ekonomik güce karşılık gelecek bir politik güç istiyorlardı Feodal yapının ve monarşinin kaçınılmaz sonucu olan sosyoekonomik sınırlamaların kaldırılmasından yanaydılar

Parlamentonun toplanmasıyla orta sınıftan halk, özellikle varlıklı sınıflar, monarşiye karşı savaş açtılar Bir anayasayla monarşinin yetkilerinin sınırlandırılmasını, iç gümrük duvarlarının kaldırılarak iç ticaretin serbestleştirilmesi, vergilerin yeniden düzenlenmesi ve yönetimde daha fazla hak elde etme talebinde bulundular

Kuşkusuz bu talepleri 16 Louis kabul etmedi Orta sınıf, peşine diğer halktan unsurları da katarak 14 Temmuz 1789 günü Bastille hapishanesine saldırdı Hapishane ele geçirilip mahkûmlar salındı
Fransız Devrimi 1789-1815 yılları arasında beş farklı dönem yaşayarak devam etti

Ayrıca Fransız Devrimi'nde rol oynayanlar 'Jakobinler' olarak adlandırılırlardı

Bu genel ayaklanmanın ardından 1791 yılında bir kurucu meclis toplandı ve bir İnsan ve Yurtdaş Hakları Bildirisi yayınladı Ardından da ulusal egemenliğe dayanan bir anayasa hazırlayarak monarşinin yetkilerini sınırlandırdı Bu anayasa, halk tarafından seçilecek bir parlamentonun yasama ve yürütme yetkilerini kralla paylaşmasını öngörmekteydi

Kanunları hazırlamak, bütçeyi tasdik etmek ve hükümetin icraatını kontrol etmek görevleri meclise verildi Ayrıca "İnsan Hukuku Beyannamesinin esasları uygulamaya konuldu

“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi”nin uygulamaya konulması ve bir halk meclisinin yürütme erkini ele alması, Fransa’da feodal kurumları yıktı Zaten halk yığınlarındaki soylulara karşı gelişen öfke, pek çok soylunun topraklarını bırakarak diğer Avrupa ülkelerine kaçmalarına yol açtı

Fransa’daki tüm bu gelişmeler, tüm Avrupa açısından çok önemli sonuçlar doğuracak, sadece gelecek yılların değil, yüzyılların da içsel dinamiklerini kökten değiştirecekti

Avrupa’da herkes, feodal sınırlamalardan kurtulan bir Fransa ekonomisinin büyük bir gelişme göstereceğini, bunu ise Fransa’yı, uluslararası ticaret alanında rekabet edilmesi çok zor bir güç haline getireceğini öngörebiliyordu Üstelik böylesi bir ekonomik büyümenin, eskisinden çok daha güçlü bir Fransız askeri gücünü besleyebilecek durumda olması, kuvvetle muhtemeldi

Öte yandan Fransa’da ortaya çıkan, insan haklarından, eşitlikten ve özgürlükten yana bu düşünce hareketinin tüm Avrupa’ya yayılması, mevcut monarşilerin geleceğini tehdit etmesi de, kaçınılmazdı

Başlarda burjuvazi, kralı ve liberal görüşlü soyluları safına çekerek Fransa’nın toplumsal ve ekonomik yapısında, her üç tarafın da çıkarlarına olan düzenlemeleri yapmak hesabındaydı Ama böylesi müttefikler bulamadı karşısında 16 Louis, yetkilerinin sınırlanmasına razı olmamakta direndi Ayrıca o tarihlerde Fransa’da liberal aristokratlar yoktu, hepsi tutucuydu ve eski düzenin geri gelmesini istiyorlardı

Bu durumda hem kral hem de soylular, Habsburg hanedanından imparator II Leopold’e güveniyorlardı II Leopold, 1791 yılında, diğer Avrupa devletlerince de desteklenecek olursa, Fransa Devrimine karşı askeri güç kullanılabileceğini duyurdu II Leopold, aynı zamanda Fransa kraliçesi Mari Antoniette’nin kardeşiydi

Kralın mutlakıyet idaresini yeniden kurmak için içerde isyan çıkartması, dışarıda ise Fransa'nın düşmanlarıyla işbirliğine gitmesi sonucu, 1792'de cumhuriyet ilan edildi Fransız devrimi dünyada cumhuriyetini ilan etmek isteyen bir çok ülkeye örnek olmuştur

Cumhuriyet Devri (1792-1795)

Cumhuriyet yönetimi milli birliği sağladı ve dış tehdidi etkisiz hale getirdi 1793'te dış güçlerle ittifak yaptığı için kral idam edildi

1793-1794 yılları arasında kalan bu döneme Terör Dönemi de denmektedir
Cumhuriyet esaslarına göre yeni bir anayasa hazırlandı Fakat yasanın gerekleri yeterince ve ağırlaşan şartlar sebebiyle tatbik edilemedi Zamanla ekonomik durumları normale dönen ve mali açıdan güçlenen halk temsilcileri, parlamentoda çoğunluk sağladılar ve ağır tedbirlerin kaldırılmasını istediler Böylece 1795'te muhafazakâr "Direktuvar" idaresi yapıldı

Bu dönemde icra kuvveti Beşyüzler ve İhtiyarlar Meclisi tarafından seçilecek beş direktuvara bırakıldı Yasama yetkisi Beşyüzler Meclisi'ne verildi Milli hâkimiyet esaslarının kullanılması cumhuriyet dönemine göre daha azaltıldı Millet Meclisi seçimlerine katılmak zengin olmayı gerektirdi Sonuçta: Devlet yönetimi güçleşti; meclisler arasındaki düşmanlık duyguları arttı; ordu, meclis kavgalarına ve siyasete girdi Neticede konsüllük idaresine geçilmesine karar verildi

Fransız Devrimin Sonuçları

İhtilâlin Sonuçları
Yıkılmaz diye düşünülen, hatta egemenlik hakkını Tanrı'dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği ortaya çıktı

• İlkel şekli Yunan şehir devletlerinde, gelişmiş şekli İngiltere ve ABD'de görülen demokrasi, Kıta Avrupası'nda da gelişmeye başladı ve Batı medeniyetinin vazgeçilmez unsurlarından biri haline geldi
• Egemenliğin halka ait olduğu kabul edildi
• Milliyetçilik ilkesi, siyasi bir karakter kazanarak, çok uluslu devletlerin parçalanmasında etkili oldu
• Eşitlik, özgürlük ve adalet ilkeleri yaygınlaşmaya başladı
• Şahsi güçlere, zekâya ve girişim yeteneğine ortam hazırladı
• Fransız İhtilâli, sonuçları bakımından evrensel olduğundan Yeniçağ'ın sonu, Yakınçağ'ın başlangıcı kabul edildi
• Dağınık halde bulunan milletler, siyasi birliklerini kurmaya başladılar
• İnsan Hakları Bildirisi, Fransızlar tarafından dünya çapında bir bildiriye dönüştürüldü
• Fransız İhtilâli'nin yaydığı fikirlere karşı İhtilâl Savaşları (1792-1815) başladı Önce Fransa ile Avusturya ve Prusya arasında başlayan bu savaşlara İngiltere ve Rusya'da katıldılar Savaşlar Napolyon'un yenilgisiyle sonuçlandı Viyana Kongresi ile Avrupa'nın siyasi durumu yeniden düzenlenmiştir (1815)

Konsüllük Devri (1799-1804)

1799'da konsüllük idaresi kuruldu Bu idarede beş direktuvarın yetkileri üç konsüle devredildi ve tüm yetkiler biriinci konsülde toplandı Birinci konsül de General Napolyon Bonapart oldu Bu idare 1804 yılına kadar devam etti Bundan sonra imparatorluk idaresi başladı

İmparatorluk İdaresi (1804-1815)

Konsüllük döneminde büyük zaferler kazanılmış, ziraat, ticaret ve sanayi gelişmiş, fakat buna karşılık millet meclisi etkinliğini kaybederek devrim hedefinden uzaklaşmıştı Ülke tekrar ferdi otorite ile yönetilmeye başlanmıştı Bu durum ve General Bonapart'ın İmparatorluk idaresi 1815 yılına kadar devam etti

Fransız Devriminin Etkileri ve Sonuçları
'Fransız ihtilali, ulusal bilinçlenmenin ve yönetim karşıtı tepkilerin nasıl ortaya konulabileceğinin en başarılı ve kanlı örneklerinden biridir Bu yönüyle, kendinden sonraki devrimlere de esin kaynağı olmuştur ve hâlâ olmaktadır Fransız Devrimi, Yeni Çağı bitiren, Yakın Çağı başlatan olay olarak kabul edilir

Çünkü bu devrim sonucunda tüm dünyada milliyetçilik kavramı önem kazanmaya başladı Ezilen halklar haklarını aramayı öğrendiler Halkların yönetim üzerindeki güçlerini fark etmesi, Fransa'da monarşik rejimin yıkılıp, yerine cumhuriyetin kurulmasına neden oldu Roma Katolik Kilisesini de ciddi reformlar yapmak zorunda bıraktı Milliyetçilik akımının yayılması, gücünü emperyalist rejimden alan imparatorlukların aleyhine oldu; imparatorluk çatısı altındaki farklı milletlere mensup halklar ayaklanmaya başladılar Bu durum, imparatorlukları bölmeye çalışan kesimlerin de işine geldi, isyan eden halkları provoke ettiler Bunun sonucunda da imparatorluklar zayıflamaya ve parçalanmaya başladılar Rusya'daki Dekabrist Ayaklanması'nın (26 Aralık 1825) nedenleri arasında Fransız Devriminin etkileri de sayılmaktadır Fransız devrimi, sonuçları ve ideolojisiyle, Yakın Çağ dünya savaşlarına -I Dünya Savaşı ve II Dünya Savaşı- yön verdi ve bugünün dünyasının oluşmasında da son derece etkili oldu

Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi

28 Ağustos 1789'da Fransız Devriminden sonra, Fransız Ulusal Meclisi tarafından, Fransa İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi kabul ve beyan olundu
Bildirge; insanların eşit doğduğunu ve eşit yaşamaları gerektiğini, insanların zulme karşı direnme hakkı olduğunu, her türlü egemenliğin esasının millete dayalı olduğunu ve mutlak egemenliğin bir kişi ya da grubun elinde bulunamayacağını, devleti idare edenlerin esas olarak millete karşı sorumlu olduğunu, hiç kimsenin dini ve sosyal inançları yüzünden kınanamayacağını ortaya koyuyordu