Karahoca Uygur Krallığı |
05-04-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Karahoca Uygur KrallığıKarahoca (Gaochang) Uygur Krallığı (Çince: 高昌回鶻; Gaochang Huihu), 9-13 yüzyılda bugünkü Doğu Türkistan'da Uygurlar tarafından kurulan devlet K arahoca (Gaochang) Uygur Krallığı ( Çince: 高昌回鶻; ''Gaochang Huihu''), 9-13 yüzyılda bugünkü Çince (Çince: 汉语 / 漢語, pinyin: hàn yǔ, diğer adları: 中文, 國文, 华文, 华语), Çin'de ve çevresinde yaşayan 1 milyardan fazla kişi tarafından konuşulan binlerce ufak dilin tümüne birden verilen addır ve bunlar tek bir dil sayılırsa, dünyada en çok kullanıcısı olan dildir Doğu Türkistan'da Doğu Türkistan 1949 yılında Çin tarafında ışgal edilip ve şu anda Xing Jian diye bilinen bir tarihi Uygur-devletidir Doğu Türkistan’ın Kuzeyinde Altay dağları, güneyinde Karakum çölü ile Altundağı (Kuenlun) ve Pamir dağları yükselir Türklerin yaşadığı ülke manasına gelen Türkistan’ın doğu bölgesini teşkil eden Doğu Türkistan’ın yüzölçümü 1828418 Km2 olup, bunu 1/3 çöller, 90000 Km2 sini ormanlıklar geri kalanını tarıma elverişli topraklar ve dağlık bölgeler teşkil eder Uygurlar tarafından kurulan devlet Kuruluş tarihi Uygurlar (Uygurca: ئۇيغۇر Uyghur), çoğunluğu Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan Türk halkıdır Dilleri Türk dillerinden Uygurca'dır 991 Yıkılış tarihi 991 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler 1211'dir 840'de Göçebe 1211 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler Detaylı bilgi için linke tıklayınız Uygur Kağanlığı Kırgız baskınından sonra Ngo-nie Tegin'in Altay Dağları'nı aşarak düzenle|Ekim 2007 Beşbalık, Turfan yöresine taşıdığı Uygurlar buraya yerleştiler ve Kırgızlar'ın öldürdüğü son kağanlarının yeğeni Mengli'yi 856'da kağan ilan ettiler Uzun zamandır Tibet baskısı altında yaşayan Çin imparatoru dengeleyici güç olarak tasarladığı bu devleti-kendisine bağlı olması koşuluyla da olsa- hemen tanıdı ve Uygurlar'ın Tarım havzasının öteki ucuna (Kaşgar'a) kadar yayılmasına ses çıkarmadı 911'de soydaşları Tarım Havzası Doğu Türkistan'da 900000 km2 yüzölçümü ile Tarım havzası ülkenin yarısından fazla bir alanını kapsar Tanrı dağları ile Karanlık dağları arasında uzanan havzanın 500000 km2 alanı ile dünyanın en büyük çöllerinden biri olan Taklamakan çölü oluşturur Detaylı bilgi için linke tıklayınız Kansu Uygurları sayesinde bağımsızlıklarını kazanan Turfan Uygurları siyasal olarak etkili bir güç olamadılarsa da Maniheizm dininin de etkisiyle yerleşik hale geçtiler ve başlıcaları Image:China-Gansupng|300px|right|thumb|Çin`in Kansu bölgesi Turfan, Kaşgar, Kaşgar, (Uygurca قەشقەر Çince 喀什) Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında yer alan tarihi bir şehir Beşbalık, Kuça, Hami olan şehirlerinde önemli bir "uygarlık" yarattılar Çin Hanedanlığı, Karahoca Uygur Krallığını tanır ve hatta ''Wang Yen De'' isminde bir büyükelçiyi bu ülkeye gönderir O üç yıl bu ülkede kalırGabain, ''Das Leben im uigurischen Königreich von Qocho'', Wiesbaden 1973, sayfa 19 Uygurlardan sonra ortaya çıkan Turfan Uygurları ve Kansu Uygurları Sarı renk: Günümüzde Türklerin yaşadığı yerler Yeni coğrafyalarında Mani dini yerine Bir din-inanç olan "Mani", Halk edebiyatı türü olan "Mani", ALLAH CC'ün doksandokuz güzel ismin birisidir "Mani", Psikolojik rahatsızlıklar sınıfına girmektedir "Mani" Budizm'i benimseyen Uygurlar Budizm Alm Buddismus (m), Fr Bouddisme (m), İng Buddism Buda’nın felsefî düşüncelerini kabul edip yolunda yürüme Brahma inanışının değiştirilmiş bir şeklidir M Ö 4 yüzyılda, Hindistan’ın kuzeydoğusunda, Brahmancılık'ın sert uygulamalarına alternatif olarak kurulan, Buddhacılık veya Budizm olarak bildiğimiz ekolün mimarı olan Gautama Buddha’nın yaşamı hakkında kesin ve net bir bilgi birikimine sahip değiliz Çeşitli kaynaklarda, O'nun M Ö 560-480 yılları arasında yaşadığı b Nesturi düzenle|Haziran 2007 Hıristiyanlığı da tanımışlar, en son -Karahanlı Devleti'nin de baskı ve tesiriyle- topluluk halinde İslamiyeti kabul etmişlerdir ki bugün Çin'de yalnızca Uygurlar'a değil, Uygurlar aracılığı ile müslümanlaşmış diğer etnik gruplara da ''Huei-hu'' (Uygur) denilmektedir 12yüzyıldan itibaren "Hıristos" da denen (Yunanca "khristos", kutsanmış'tan) İsa Peygamber'e inananların ve öğretisini benimseyenlerin dinidir İsa, Roma imparatoru Augustus zamanında Yahudiye'de (bugünkü Filistin), Beytüllahm'da Hz Meryem'den doğdu 30 yıl kadar sonra, Kudüs'te İmparator Tiberius'un saltanatı döneminde çarmıha gerilerek öldürüldü Mesaimin kapsamı ve özgünlüğüyle ilgi çeken İsa, Hıristiyanlarca İncili, yani sınırsız bir merhamet yoluyla insanların nasıl kurtulaca Kara Hıtaylar'a bağlı olan Doğu Türkistan Uygurları, 1209'da Resim:Premongolpng|thumb|250px|Moğol istilası öncesi Avrasya Detaylı bilgi için linke tıklayınız Cengiz Han'a bağlandı Bu sırada başlarında Cengiz Han (doğum 1155/1162/1167 - 18 Ağustos, 1227), Moğol İmparatorluğu'nun büyük Han'ı, Ayrıca dünyanın en başarılı politik ve askeri liderlerinden biri olarak bilinirImage:cengiz-hanjpg|yok|right|225px|CEngiz Han Küçük, savaşçı bir kabileden, dünyanın en büyük kara imparatorluğuna uzanan yolda Cengiz Han Asyanın en etkili ve en korkulan adamı oldu Asıl adı Temuçin’dir Temuçin, 13 yaşlarında iken, babasını kaybetti Henüz küçü İduk-kut Barçuk Art-Tegin bulunuyordu Moğol idaresinde çok önemli devlet görevlerine getirilen Turfan Uygur Devleti 1368'de tekrar Çin hakimiyetine girene dek yarı bağımsız yaşadılar |
|