Psikolojik Tanıda Resmin Rolü

Psikolojik Tanıda Resmin Rolü
Resim, küçük yaşlarda çocuğun sözcüklerinden daha güçlü bir anlatım aracıdır Bu nedenle çocuğun iç dünyası hakkında bilgi edinmek üzere resimden yararlanılır
Çizgilerin Yorumu
Resmin bırakacağı ilk izlenim son derece önemlidir Resmin kağıt üzerinde sunuluşunun önemi büyüktür Örneğin, bir adam resminde ellerin kalçaya konması, ağza sigara konması, ayakların geniş olması, saldırganlık duygularının bir ifadesi olarak kabul edilir
Özel Belirti ve İşaretler
1 BÜYÜKLÜK:
Çok büyük ve küçük resimler anlamlı olabilir
Büyük Resimler: Sayfanın tümünü kaplayan büyük resimler çoğu kez iç kontrolü zayıf saldırgan çocuklar tarafından çizilmektedir Hiperaktif çocuklar sayfanın tümünü kontrolsüz bir biçimde kullanırlar Ender olarak çekingen, ürkek çocuklar zayıf benlik kavramlarıyla geniş figürlere yer vermekte ve daha güçlü olabilmeyi arzuladıklarını bu yolla dile getirirler
Küçük Çizgiler: Birkaç santimetre büyüklüğündeki resimler korkak, çekingen, içe dönük çocukların ürünüdür Küçük boyut, onların güvensizliklerinin simgesi olur Bu çocuklar kendilerini güvensiz, yetersiz ve küçük görmektedirler Ender olarak saldırgan çocuklar zayıf benlik imajı içinde küçük figürlere yer vermektedir
2 ABARTILI ÇİZGİLER:
BAŞ: Resimdeki çok büyük ye da küçük kafa, zihinsel bakımdan kendisini yetersiz gören çocuklar tarafından çizilir Büyük kafa resimleri genellikle yetenekli ve daha başarılı olmak için arzu duyan çocukların tercihidir
AĞIZ: Ağzın önemi temel iletişim aracı olmasından kaynaklanır Konuşma ve dil sorunu olan çocuklar bu eksiklikleriyle çok yakından ilgiliyseler, kalın çizgilerle büyük ağız resmi yaparlar Çoğunlukla bağımlı çocukların resimlerinde ağız alanına saplandıkları dikkat çeker
GÖZLER: Gözbebeği olmadan çizilen baş ve anlamsız gözler, görmeye bağlı öğrenme sorunu olan çocuklarca çizilir
BURUN: Astımlı çocuklar çoğunlukla bu solunum güçlüğünden kaynaklanan sorunları nedeniyle burun çizgilerini vurgularlar
KULAKLAR: Çok büyük kulaklar, işitme zorluğu olan çocuklar tarafından çizilebilir Kuşkucu çocuklarda bunu abartabilir
3 EKSİK BIRAKILAN ÇİZGİLER
Çocuklar yakından ilgilendikleri ye da endişe duydukları beden kısımlarını ihmal edip eksik bırakabilirler Eksik bırakmayı (omission) vurgulamamakla eş anlamlı görebiliriz
ELLER: Ellerin ihmali güvensizliği, çevreye uyumda zorluk çekmeyi simgeler
KOLLAR: Güvensizliği anlatır
BACAKLAR: Çocuğun kendini desteksiz ve hareketsiz algılamasıdır
AYAKLAR: Kendini güvensiz ve yardım muhtaç hissetmesi anlamındadır
BURUN: Çocuğun güçsüzlüğünü temsil eder
AĞIZ: İletişimde zorlanması anlamındadır
DİŞLER: Aşırı saldırganlığın simgesi olabilir
CİNSEL ORGANLAR: Aşırı çizilen cinsel organlar problemli ya da cinsel organıyla ilgili aşırı endişe sahibi ve dürtüleri zayıf çocuklardır
İLKÖĞRETİMDEKİ ÇOCUKLARIN GELİŞİM AŞAMALARI
Şematik Dönem(7-9): Belirgin bir kavram gelişimi görülür Kavram biçimleri kesinlik kazanmıştır Çocuk geliştirdiği adam resmini sık sık yineler Bu dönemde çocuk ev dışı konulara yer verdiğinde, figürleri yerleştirmek üzere bir yer çizgisi çizer
Gerçeklik (çete çağı) Dönemi (9-12): Bu yaştaki çocuk artık toplumun bir üyesi olduğundan haberdardır Daha ayrıntılı ve daha gerçekçi bir yaklaşımda görülür Özgürce çizimden uzaklaşır Gelişi güzel renkler yerine, gerçeğe uygun bir biçimde seçer
Mantık Dönemi(12-14): Objeleri orantılarına göre çizmeye başlar İnsan figürü büyük bir ayrıntıyla çizilir Cinselliğin farkına varmasıyla bu resmede yansır
Prof Dr Haluk Yavuzer