Saklama Ve Geri Çağirma |
09-06-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Saklama Ve Geri ÇağirmaSaklama Ve Gerİ ÇaĞirma Uzun süreli belleği ele alırken saklama ve geri çağırmayı bir arada düşünmemiz gerekir Uzun süreli bellekte unutulanların çoğu, bilginin, kendisinin kaybolmasından çok bilgiye erişimin kaybolmasından kaynaklanıyor gibi görünmektedir Yani zayıf bellek, saklama başarısızlığından çok geri çağırma başarısızlığını yansıtıyor olabilir (Bunun, unutmanın saklama kapasitesinin aşılması sonucunda ortaya çıktığı, buna karşın geri çağırmanın aslında hatasız gerçekleştiği düşünülen kısa süreli belleğin tersi olduğuna dikkat edin) Uzun süreli bellekten bir bilgiyi geri çağırmaya çalışmak, büyük bir kütüphanede bir kitabı bulmaya çalışmaya benzer Kitabın (bilginin) bulunamaması, onun orada olmadığını göstermez; yanlış yerde arıyor olabilirsiniz ya da kitap yanlış yerleştirilmiştir ve bu nedenle de erişilebilir durumda değildir Günlük deneyimler bu görüşe pek çok kanı[size="4">t sağlar Herkesin bir olguyu hatırlayamadığı, ancak bu olgunun sonradan aklına geldiği olmuştur Sınav sırasında belirli bir isim veya tarihi hatırlayamadığınız, sınavdan çıktıktan sonra aklınıza geldiği kimbilir kaç kez başınıza gelmiştir Belirli bir sözcük veya ismi bir türlü hatırlayamadığımız "]Geri çağı[/size][size="4">rma başarısızlığının unutmaya neden olabileceğine dair daha güçlü bir bulgu için şu deneyi ele alalım: Deneklerden uzun bir sözcük listesi ezberlemeleri istenmiştir Sözcüklerden bazıları "]Sonuç olarak, geri çağı[/size]rma ipuçları ne kadar iyiyse, bellek de o kadar iyi olmaktadır Bu ilke, neden tanımaya dayanan bellek testlerinde hatırlama testlerinden genellikle daha başarılı olduğumuzu açıklamaktadır Tanıma testinde, bize belirli bir bilgiyi (sözgelimi, "Mete Özel partide karşılaştığınız insanlardan biri miydi?) daha önce görüp görmediğimiz sorulur Burada test sorusunun kendisi, bu bilginin belleğ[size="4">imizden geri çağırılması için mükemmel bir ipucudur Buna karşın, hatırlama testinde çok az geri çağırma ipucuyla (örneğin, "]Unutmanı[/size]n tek nedeni geri çağırma başarısızlığı mıdır? Böyle olduğunu söylemek güçtür Bir kişinin bir şeyi hepten mi unuttuğunu, yoksa doğru geri çağırma ipucunu amaçlanan belleğe ulaştıracak olan ipucunu mu henüz bulamadığını nasıl söyleyebiliriz? öte yandan, Öğrenilmiş olan herşeyin hâlâ bellekte doğru ipucunu beklemekte oluşu olanaksız görünmektedir Bazı bilgiler belki sonraki bilgiyi değiştirdiğinden, belki de zaman aşımından gerçekten depodan atılmış olabilir Geri çağırma başarısızlığı, uzun süreli bellekte gerçekleşen unutmanın tek nedeni olsun olmasın, başlıca nedeni olduğu kesindir, Bu nedenle, hangifaktörlerin geri çağırmayı artırdığını ve azalttığını bilmek şarttır |
|