Karne Zamanı Çocuk Ve Siz

Öğrenciler bir yıl boyunca yaklaşık sekiz ay okula giderler Sene boyunca birçok farklı alanda yüzlerce saat dersi takip ederler Her bir alanda defalarca yazılı sınava tabi tutulurlar, sözlüye kalkarlar, proje-aaaa-performans hazırlarlar Okul saatleri dışında kalan zamanlarını da sadece oyun, eğlence ve dinleme gibi ihtiyaçlarını karşılayarak geçiremezler; okuldaki derslere ve sınavlara hazırlanabilmek için okul saatleri dışında kalan vakitlerinin çoğunu ders çalışmakla ve aaaalerini yerine getirmekle uğraşırlar Sene içinde takip ettikleri tüm derslerdeki başarılarının değerlendirildiği; tüm sözlü, yazılı ve aaaa notlarının ortalamasının belirtildiği bir belge-KARNE- alırlar Karne, öğrencinin başarılı olduğu alanlar ile geliştirilmesi gereken alanlarını hem öğrenciye hem de velisine bildirir

Haziran ayında verilen karne hem öğrenciler hem de velileri daha fazla heyecanlandırır Buna rağmen aslında Haziran ayındaki karne ilk değil, ikinci karnedir; hatta bazı okullarda dönem ortalarında ayrıca ara karneler de verilir ve sene sonunda verilen son karne, dördüncü değerlendirme belgesi halini alır Yani son değerlendirme belgesi verilene kadar, öğrenciler ve velileri sene boyunca öğrencinin derslerdeki gidişatıyla ilgili bilgilendirirler Sene sonundaki karnede getirilen “kırık” notlar, bir anlamda sene boyunca yapılan değerlendirmelerin hem öğrenci hem de velisi tarafından yeterince dikkate alınamadığının, dikkate alınsa bile öğrencinin başarısızlık nedenlerinin saptanamadığının, öğrencinin derslerdeki başarısızlığının giderilmesi adına uygun yöntemlerin geliştirilemediğinin bir göstergesi olarak kabul edilebilir Özellikle ilköğretim yıllarında alınan karneler, öğrencinin kendisi kadar velisinin de değerlendirilmesi anlamına gelebilir ki, “kırık” not alan öğrenci velilerinin bu durumu bilerek ve dikkate alarak çocuklarıyla konuşmalarında fayda vardır Neticede sene sonunda verilen karnede alınacak notları hem öğrenciler hem de velileri iyi-kötü tahmin edebilir haldedirler; karneler de çoğunlukla tahminlerini haklı çıkarır

Velilerin kötü niyet içermemesine rağmen sıklıkla başvurarak başarısız oldukları yöntemlerin başında başarısız olan çocuğu cezalarla tehdit etmek ya da başarılı çocuğu ödüllere boğmak gelir “Okulda başarısız olursan tatile çıkamazsın!”, “Sınıfını geçemezsen seni okuldan alırım!”, “Dersine çalışmazsan, her türlü hakkını elinden alırım”, “Başarılı olursan, istediğin her şeyi yerine getiririm, istediğin şeyi alır, istediğin yere götürürüm!” gibi söylemler çoğunlukla işe yarayan söylemler değildirler Tabi ki her anne baba çocuğunun başarılı olmasını ister ve bunu sağlamak için bir çok fedakarlıkta bulunur Buna rağmen öğrencinin başarı veya başarısızlığı öncelikle öğrencinin kendi hayatı için önemlidir Bu durumun okul yıllarının başından itibaren çocuğa uygun şekilde anlatılabilmesinde fayda vardır Böylece çocuk etrafındakileri memnun etmek yada cezalandırmak için değil, kendi hayatı için başarılı olabilme motivasyonunu kazanabilir Sekiz ay boyunca okula gitmesine rağmen başarısız bir karne getiren öğrencinin de, diğer öğrenciler kadar tatil yapmaya ve dinlenmeye ihtiyacı vardır Buna rağmen başarısız olan öğrenci, sonraki yıl derslerindeki başarısını arttırabilmek için gerekli olan çalışmayı tatili boyunca devam ettirmelidir

Velilerin öncelikli sorumluluklarından biri, çocuğunun okul hayatındaki başarısını sürekli olarak ve yakından takip etmektir Veliler çocuklarının okul hayatı içindeki bilişsel, duygusal, sosyal gelişimleri ile arkadaşları, öğretmenleri ve dersleriyle kurdukları ilişkiler hakkında bilgi sahibi olabilmelidirler Bunu gerçekleştirebilmek için de yargılamadan, hemen çözüm üretmeye ya da akıl vermeye çalışmadan çocuklarını dinleyebilmeleri, çocuğunun kendisiyle konuşabileceği, paylaşabileceği ve gerektiğinde yardım isteyebileceği aile ortamını yaratmalıdırlar Böylece veliler, çocuklarının okul hayatında yaşayabileceği zorlukları zamanında fark edip, çocuğunun ihtiyaçları doğrultusunda ortaklaşa çözüm üretebilme, sene sonunda olumsuz bir karneyle karşılaşmadan önce çocuklarını destekleyebilme şansını elde etmiş olurlar Çocukla kurulacak sağlıklı bir anne-baba-çocuk ilişkisi yanında, öğretmenlerle yapılacak düzenli görüşmeler sayesinde çocuğun eksiklerini fark etmek, öğretmenlerin beklenti, uyarı ve yönlendirmelerini dikkate almak da sene sonundaki başarısız karneleri engelleyebilmek adına uygulanması gereken önlemlerdendir

Çocuklarının okul hayatını yeterince iyi takip edebilen veliler, sene sonundaki karne ellerine geçmeden çok önce çocuklarının olası başarısızlık nedenlerini fark edebilmiş olurlar Sadece takip etmekle kalmayan ve başarısızlığı önlemek adına okul-öğrenci-veli işbirliği doğrultusunda gerekli önlemleri alabilen veliler de çoğunlukla başarısız karnelerle karşılaşmayabilirler

İyi bir karne öğrenciye “bundan sonraki sınıflarda da aynı şekilde çalışmaya devam etmesinin uygun olacağını”, düşük notların bulunduğu karne ise öğrenciye “başarılı olabilmek için daha farklı ve daha uygun yaklaşımlar geliştirmesinin gerekli olduğunu” bildirilir Sene sonunda verilen karne aynı zamanda öğrencinin bir sonraki sınıfa geçmeye hazır olup olmadığı, bilgi seviyesinin bir sonraki sınıfta öğretilecek konulara yetip yetemeyeceğini de gösterir Bazı durumlarda çok başarılı bir karne getiren bir öğrenci, sonraki yıllarda aynı başarıyı gösteremeyebilir Bazen de öğrencinin sonraki sınıfa hazır olmadığının bilgilendirildiği karneler, okul-öğrenci-veli işbirliği ile uygun şekilde ele alınarak değerlendirildiğinde öğrencinin akademik hayatında hiç beklenmedik olumlu sonuçlara yol açabilir Örneğin, sınıfta kalan bir öğrenci sonraki öğrenim hayatında çok büyük başarılar elde edebilir Dolayısıyla, hem iyi karneler hem de başarısızlık gösteren karneler, tüm bir eğitim yılının değerlendirmesi olarak ele alınmalı ve gelecekteki başarı ya da başarısızlıkların göstergesi olarak kabul edilmemelidir

Öğrencilerin çoğu başarısız karnelerden dolayı üzüntü yaşarlar ve bu tip karnelerin ailelerini de üzeceğini bilirler Buna rağmen çoğunlukla nasıl başarılı olabileceklerinin farkına varamazlar Bu noktada velilere düşen görev, çocuklarının payına düşen üzüntü miktarını arttırmak değildir Önemli olan her şeyden fazla değer verdikleri çocukları için umutsuzluğa kapılarak sonradan kendilerinin de pişman olacağı gereksiz cezalardan kaçınarak, çocuklarının başarısını arttırabilmek için çocuklarıyla ortaklaşa hareket edebilecekleri çözümler üretebilmektir

Seçil Çelik Özbeklik
Uzm Psikolojik Danışman
AGAPE Danışmanlık Merkezi