Türklerde Heykel Anlayışı

İslamiyet Öncesi Türklerde Heykel
Türklerde Heykel Anlayışı
Heykel Anlayışı



Türk sanatındaki ilk heykel örnekleri balbal taşları olarak kabul edilirgiderek ebatları büyüyen balbal taşları zamanla boyu 10 metreyi aşan heykeller haline gelmiştir
Uygurlar Döneminde heykel sanatı oldukça gelişmiştir Heykel sanatında da hayvan uslubunun etkisi yaygın olmakla beraber keçi, deve, at, fil haykelerine sıkça rastlanmaktadır

Hint, Yunan ve Çin san’atı etkisiyle Buda heykel san’atı gelişmiş bulunuyordu Fakat Uygurlar zamanlarına kadar görülmemiş olan realist ve yeni bir heykel san’atı meydana getirmişlerdir Bunun başlangıcı Göktürklerdeki Balbal heykellerine dayanmaktadır Diz çökmüş halde omzunda yük taşıyan 47 cm boyundaki alçı heykel 8, 9 yy Uygur heykel san’atı için karakteristiktir Cilt, beyaz, esmer, saçlar veya başlık siyah renklidir Sorçuk’ta bulunan kalıplardan alçıya alınmış iki hayvan heykeli daha ilgi çekicidir Bunlardan 27 cm boyunda ve bir at başını canlandıran kuvvetle üslûplaşmış heykelde yele ve perçinler çok olgun çizgilerle belirtilmiş olup, hemen, hemen demona benzer bir ifade taşımaktadır Burada Hunlara kadar uzanan eski Türk hayvan üslûbunun bir devamı görülmektedir 38 cm boyundaki ikinci heykel bir fil başını canlandırmakta olup, daha fazla üslûplanmış grotesk bir ifade taşımaktadır Bu heykelin fil görmemiş biri tarafından yapıldığı anlaşılıyor Buna benzer kuvvetle üslûplanmış fil başı tasvirleri Koça’daki duvar resimlerinde görülür At, deve, keçi gibi bölgede bol bulunan hayvanların başları şaşılacak bir doğrulukla resmedilmiştir 8 ve 9 yylarda yapılmış olan bu Uygur heykellerini başka yerde bulmak imkânsızdır