Ülkeler Tarihi: Suriye

Suriye toprakları üzerinden çeşitli medeniyet ve kültürlerin geçtiği ve pek çok istilaların hadiselerin meydana geldiği eski ve kritik bir mevkiye sahiptir Ülkeye ilk yerleşenler Hazret-i Nuh´un oğlu Şam´dan türeyen ve Sami dilini konuşan Samilerdir Müslümanların Suriye´ye hakim olmasına kadar bölge Amoritler Fenikeliler İbraniler Hititler Persler Makedonyalı İskender Roma ve Bizans imparatorlukları idaresinde kaldı

Peygamberimiz Hazret-i Muhammed´in tebliğ ettiği İslam dini bütün Ortadoğu´ya yayıldığında Suriye de İslamlaştı Hazret-i Ebu Bekir´in halifeliği devrinde Suriye´ye gönderilen İslam orduları Hazret-i Ömer zamanında 635´te bölgeyi fethetti Hazret-i Ömer bölgeye gelip Suriye´yi teşkilatlandırdı Hazret-i Ömer önce Hazret-i Muaviye´nin kardeşi Hazret-i Yezid´i Şam valisi tayin etti Şam bölgenin en büyük şehirlerinden olup şehrin adı eskiden Suriye olarak bilinirdi Yezid´in vefatıyla Hazret-i Muaviye Şam valisi oldu Hazret-i Muaviye Suriye´yi teşkilatlandırıp medenileştirdi

662´de Emevi Hanedanı Suriye´de kurulup Şam şehri merkezleriydi Emevi Halifeliğinden sonraAbbasilerin hakimiyetine geçti Abbasi Halifeliği (662-749) devrinde Suriye çok gelişip pek çok ilim kültür medeniyet ve sosyal tesisler yapıldı

Onuncu yüzyılın sonunda Mısır´a hakim Şii Fatımiler Suriye´yi işgal ettiler On birinci yüzyılda Selçuklular bölgeyi hakimiyetlerine aldılarsa da 1096´da Haçlı Seferleri başladı Haçlı Seferleri (1096-1270) esnasında Haçlı-Şii Fatimi ittifakından Suriye çok zarar gördü Haçlıları Eyyubi Hanedanının kurucusu Selahaddin-i Eyyubi (1169-1193) Suriye´den uzaklaştırdı Suriye Selçuklu Atabekliği Eyyubiler ve Memluklerden 1517 yılında Osmanlı hakimiyetine geçti

On altıncı yüzyılın başından 20 asrın başına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan Suriye bu zamanda gelişip en huzurlu ve müreffeh devrini yaşadı Osmanlı idari teşkilatında vilayet halindeydi 1833 yılında Osmanlıya tabi Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa sülalesine verildi Birinci Cihan savaşı (1914-1918) sonrasına kadar Osmanlı idaresinde kalan Suriye´ye Osmanlılar pek çok ilmi sosyal kültürel tarım sınai ve ulaşım tesisleri kazandırdılar Bu devirde pek çok ilim adamı yetişip medeniyete hizmet ettiler

Birinci Dünya Savaşında müttefik ordularının yenilmesi neticesinde Osmanlı Devletiyle imzalanan Mondros Antlaşmasıyla bölge Fransızların işgaline uğradı 1920´de Fransa´nın mandasına girdi Suriye Fransa´nın idaresine girmesiyle Osmanlı devrindeki huzur ve müreffeh hayatın yerini anarşi ve sefalet aldı Suriye´de Müslümanlar çoğunlukta olmasına rağmen idarede Fransızlar Ermeniler ve Nusayriler hakimdi Şam Halep Nusayri merkezi Lazkiye ve Harran bölgesindeki Dürzilerle Fransa´nın mücadelesi Suriye´de hala devam eden anarşinin kaynağıdır Fransa Suriye mandasına ait Hatay ve İskenderun´u antlaşmayla 1939´da Türkiye´ye vermek zorunda kaldı

İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) yıllarında 1941´de Fransa nüfuzu altında kalmak şartıyla Suriye´ye kısmi istiklal verdi 1943 seçimlerinde Şükrü el-Kuwatli Suriye´nin ilk Cumhurbaşkanı seçildi Fransa harp sonrasında Suriye´den kısmi olarak çekildiyse de geride pek çok problem bıraktı 1945´te Birleşmiş Milletlere Cumhuriyet idaresiyle katıldı 1948´de Arab-İsrail savaşına katılan Suriye´de 1949 ihtilaliyle Şükrü el-Kuwatli iktidardan uzaklaştırıldı

Sovyetler Birliği ile yakın münasebete girince idare Rusya´ya yanaştı İç huzursuzluklar artıp komşularıyla münasebeti bozuldu Sosyalist Baas Partisi kurulup memleketteki huzursuzluktan faydalanarak kuvvetlendi 1958´de Mısır ile Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla birleşti Birleşme uzun sürmeyip 1961´de ayrıldı Baas Partisi dışta Pan-Arap içte sosyalizm propagandasıyla Suriye´de güçlenip 1963´te ülkenin tek kanuni partisi hüviyetini kazandı

Baas Partisi Suriye´de dikta rejimi kurup ülkeye eski Lazkiye bölgesindeki Nasturi aşireti idareye hakim oldu 1967 Arap-İsrail savaşında Golan Tepelerini İsrail işgal etti 1973´te Mısır ile anlaşıp İsrail´e kuzeyden saldırmışsa da başarılı olamadı Arap ülkelerinden ve Sovyet Rusya´dan yardım aldı 1976´da Lübnan´ın içişlerine müdahale edip asker gönderdi Suriye askerleri Lübnan´da püskürtülerek geri çekilmek zorunda kaldı 1982´de İsrail´in hava taarruzlarına uğradı

Baas Partisi´nin Rusya ile yakın münasebeti ülke içinde ve dışında çatışmaya sebep olmaktadır Bitmek bilmeyen harp ve anarşi Osmanlı Devletinin yıkılmasından sonra manda devleti ve Sosyalist Baas Partisi diktatörlüğünde halen devam etmektedir 1991´de Irak´ı işgal ettiği Kuveyt topraklarından çıkarmak için başlatılan harekatta Çok Uluslu Müttefik Kuvvetlerin yanında yer aldı

Alıntı