İbadet Mükellefiyeti Ve Şartları

İBADET MÜKELLEFİYETİ ve ŞARTLARI


Teklif Nedir, Mükellef Kime Denir?
"Ben insi ve cinni, ancak bana ibâdet etsinler diye yarattım" (Zâriyât Sûresi: 56)

Teklif, lügatte, bir kimseye meşakkatli bir şey'i yapmasını emretmek, onu o şey'i işlemekle mükellef kılmak demektir

Istılahta ise, İslâm dîninin insanlara Allah'ın emirlerini yapmalarını, yasaklarından da kaçınmalarını emretmesi mânasına gelir

Allah'ın emir ve yasaklarını, dinî ibâdetleri yerine getirmekle vazifeli olan kimselerin herbirine "mükellef" denir

İnsanların Allah'ın emir ve yasaklarına ve dinî ibâdetlere muhâtab oldukları yer olması sebebiyle, içinde yaşadığımız dünyaya da "dâr-ı teklif" yani, teklif yeri adı verilmiştir


Mükellefiyet Ne Zaman Başlar?
Kişinin mükellefiyet altına girmesi ve dinî hükümlerden sorumlu tutulabilmesi için,

a Müslüman,
b Âkıl,
c Bâliğ olması şarttır

Buna göre mükellefiyetin birinci şartı olarak kişinin Müslüman olması gerekmektedir Müslüman olmayan kimseler, Allah'a ve Peygambere îman edip İslâm dînine girmedikçe, Allah'ın ibâdetle ilgili emir ve yasaklarına muhatap değildirler

Mükellefiyetin ikinci şartı da, âkıl olmaktır Âkıl demek, ne yaptığını bilen, iyi ile kötüyü birbirinden ayırdedecek temyiz kabiliyetine sâhip olan kimse demektir

Mükellefiyetin son şartı da, kişinin bâliğ olması, yani, bülûğa ermiş bulunmasıdır

Bülûğa Ermek Ne Demektir?
Bülûğa ermek, çocukluktan çıkıp erginlik çağına girmek, cinsî duygu ve hisler kendisinde başlamış bulunmak demektir

Bülûğ Çağı Ne Zamandır?
Bülûğ çağı, İslâm âlimlerinin çoğunluğuna göre kızlarda 9-15; erkeklerde 12-15 yaşları arası olarak belirlenmiştir Yalnız İmam-ı A'zam Hazretleri, bülûğ çağının sonu olarak kızlarda 17; erkeklerde ise, 18 yaşını kabul eder

Bülûğa Erildiği Nasıl Bilinir?
Kişinin bülûğa ermesi erkeklerde ihtilâm denilen cinsî boşalmanın olması; kızlarda ise hayız ve aybaşı adı verilen muayyen hâlin ortaya çıkması ile gerçekleşir

Kaç Çeşit Bülûğ Vardır?
Ay hâli veya ihtilâmla bülûğa ermeye "tabiî bülûğ" denir Tabiî bülûğ yoluyla rüşdüne eren kişi, bülûğa erdiği andan itibaren mükellefiyet altına girer Bâzan olur ki, erkek ve kız, yaş olarak bülûğ çağına girdikleri halde, kendilerinde ihtilâm ve ay hâli görülmez (Böyle erkek çocuklara "mürâhik", kızlara da "mürâhika" denilir)

Bu durumda mükellefiyetin başlangıcı olarak bülûğ çağının sonu kabûl edilen onbeş yaş esas alınır Yani, onbeş yaşına basan kız veya erkek, henüz tabiî şekilde bülûğa ermemiş olsalar da, artık hükmen bülûğa ermiş sayılır ve teklif altına girerler Bu şekilde bülûğa ermiş sayılmaya da, hükmî bülûğ denir

ilmihal