Yatırım Ortaklıkları

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-24-2012

Çok ortaklı bir sermaye şirketinin, kaynaklarını çok sayıda şirket pay senedine dağıtarak portföy oluşturması hali olarak tanımlanır

Yatırım ortaklıkları ya pay senedi çıkarmak, ya da diğer anonim şirketlerin pay senedini satın almak gibi iki biçimde uygulanagelmektedir

Yatırım ortaklığının çekici yönü, bu amaçla yaptığıişletmecilik harcamalarını kendi vergi esası olan gelirinden mahsup etmesi ve paydaşlarına da bu şekilde bir kâr garantisi sağlamasıdır

Günümüzde, tanım olarak tekrarlanırsa, yatırım ortaklıkları çeşitli küçük tasarruf sahibi insanların parasını toplayarak bir anonim şirket aracılığıyla çeşitli kuruluşların hisse senedine yatırmak için bir portföy oluşturulması halidir

Burada artık bir şirketin hisse senetlerinden değil, birkaç şirketin hisse senetlerinden oluşan bir portföy bulunmakta ve bu kuruluşa parasını yatırmış olan küçük tasarruf sahibi yurttaş bu portföyün sağladığı gelir ortalamasından yararlanmaktadır

Yatırım ortaklıkları özellikle yatırım kaynaklarının daraldığı dönemlerde ilgi görmüştür

İlk yatırım ortaklıklarının 1868 yılında Londra'da kurulduğunu görüyoruz

Bu yatırım ortaklığının adı Forn and Colonial Trust'tı

En yaygın örneğini gördüğümüz Amerika'da yatırım ortaklıkları 1940 yılında çıkarılmış bulunan Yatırım Ortaklıkları Yasası ışığında denetlenmektedir

Yatırım ortaklıklarının klasik hisse senetlerine yapılan yatırımdan farkı, şirket farklılaştırması ve çeşitlendirmesi yaratması ve böylelikle küçük tasarruf sahibine kârını bir şirketin iniş ve çıkışına bağlı bırakmamasıdır

Bu durumda çoğu zaman zarar eden şirketin zararını, yani kâr gelirinden yoksunluğunu kâr eden, kazanç sağlayan şirketin yüksek kârıyla dengeler

Günümüzde yatırım ortaklıkları ya işletmeciliğin de bizzat yapıldığı işletmeci yatırım ortaklıkları, ya da işletmeciliğin yapılmadığı, sadece hisse senetleine iştirakin sağlandığı yatırım ortaklıkları hali bulunmaktadır

Birinci örnekte likle yatırım ortaklığı bir şirketler grubunun üst kuruluşu olarak kurulmuş olup, bu şirketler grubunun ihraç ettiği pay senetleri küçük tasarruf sahiplerine verilmektedir

Burada aynı zamanda işletmecilik yoluyla sağlanan gelirler hisse senedi sahiplerine yansıtılmaktadır

Diğer halise, şirket politikasına herhangi bir müdahaleni olmadığı, sadece yıl sonu bilançolarına göre küçük hisse sahiplerinin gelir sağladığı durumdur

08-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yatırım Ortaklıkları Çok ortaklı bir sermaye şirketinin, kaynaklarını çok sayıda şirket pay senedine dağıtarak portföy oluşturması hali olarak tanımlanır Yatırım ortaklıkları ya pay senedi çıkarmak, ya da diğer anonim şirketlerin pay senedini satın almak gibi iki biçimde uygulanagelmektedir Yatırım ortaklığının çekici yönü, bu amaçla yaptığıişletmecilik harcamalarını kendi vergi esası olan gelirinden mahsup etmesi ve paydaşlarına da bu şekilde bir kâr garantisi sağlamasıdır Günümüzde, tanım olarak tekrarlanırsa, yatırım ortaklıkları çeşitli küçük tasarruf sahibi insanların parasını toplayarak bir anonim şirket aracılığıyla çeşitli kuruluşların hisse senedine yatırmak için bir portföy oluşturulması halidir Burada artık bir şirketin hisse senetlerinden değil, birkaç şirketin hisse senetlerinden oluşan bir portföy bulunmakta ve bu kuruluşa parasını yatırmış olan küçük tasarruf sahibi yurttaş bu portföyün sağladığı gelir ortalamasından yararlanmaktadır Yatırım ortaklıkları özellikle yatırım kaynaklarının daraldığı dönemlerde ilgi görmüştür İlk yatırım ortaklıklarının 1868 yılında Londra'da kurulduğunu görüyoruz Bu yatırım ortaklığının adı Forn and Colonial Trust'tı En yaygın örneğini gördüğümüz Amerika'da yatırım ortaklıkları 1940 yılında çıkarılmış bulunan Yatırım Ortaklıkları Yasası ışığında denetlenmektedir Yatırım ortaklıklarının klasik hisse senetlerine yapılan yatırımdan farkı, şirket farklılaştırması ve çeşitlendirmesi yaratması ve böylelikle küçük tasarruf sahibine kârını bir şirketin iniş ve çıkışına bağlı bırakmamasıdır Bu durumda çoğu zaman zarar eden şirketin zararını, yani kâr gelirinden yoksunluğunu kâr eden, kazanç sağlayan şirketin yüksek kârıyla dengeler Günümüzde yatırım ortaklıkları ya işletmeciliğin de bizzat yapıldığı işletmeci yatırım ortaklıkları, ya da işletmeciliğin yapılmadığı, sadece hisse senetleine iştirakin sağlandığı yatırım ortaklıkları hali bulunmaktadır Birinci örnekte likle yatırım ortaklığı bir şirketler grubunun üst kuruluşu olarak kurulmuş olup, bu şirketler grubunun ihraç ettiği pay senetleri küçük tasarruf sahiplerine verilmektedir Burada aynı zamanda işletmecilik yoluyla sağlanan gelirler hisse senedi sahiplerine yansıtılmaktadır Diğer halise, şirket politikasına herhangi bir müdahaleni olmadığı, sadece yıl sonu bilançolarına göre küçük hisse sahiplerinin gelir sağladığı durumdur