Tatlı Kabakları

Türleri: Balkabağı ve Helvacıkabağı ya da Kestanekabağı



likle tatlıları yapılıp beğenilerek yenilen bu iki kışlık Tatlı Kabak türü, Kabakgiller'dendir Balkabağının anayurdu Amerika, helvacıkabağı ya da kestanekabağının anayurdu Asya ve Amerika kıtalarıdır



Tatlı kabakları, biryıllık otsu bitkilerdir Birkaç metre boylanabilen ve bitki yapısı daha iri olmak koşuluyla de yemeklik kabaklara benzeyen tatlı kabakları, dünyanın birçok yeri ile ülkemizde bol bol yetiştirilmektedir İki önemli kabak türünün iri meyveleri, biçim ile kabuk ve et rengi yönünden birbirinden çok farklıdır



Balkabağı (C moshata), silindiriğe yakın ya da yuvarlakça basık biçimlidir Kabuk ve et rengi turuncudur Üzerleri uzunlamasına hafif oluklu olan balkabaklarının ağırlığı, 15-25 kg kadardır Helvacıkabağı ya da kestanekabağı (C maxima), yuvarlağa yakın hafif basık biçimli, kabuğu kurşunimtırak beyaz, eti sarı renkli ve çok lezzetlidir



Uygun koşullarda iyice irileşenleri, 30-50 kg kadar gelebilir Günümüzde helvacıkabağı ülkemizde daha çok yetiştirilmekte, her iki tatlı kabak türü, likle tatlı ve bazen börek yapımında kullanılmaktadır



BESİN DEĞERLERİ



Besin değerleri birbirine oldukça yakın olan bal ve helvacıkabaklarının ortalama 100 gramının içerdiği besin değerleri şöyledir: 33 kalori; 1 gr protein; 7,9 gr karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,3 gr yağ; 13 gr lif; 26 mgr fosfor; 25 gr kalsiyum; 0,4 mgr demir; 2 mgr sodyum; 280 mgr potasyum: 6400 IU A vitamini: 0,03 mgr B1 vitamini; 0,05 mgr B2 vitamini; 06 mgr B3 vitamini: 15 mgr C vitamini ve 1,8 mgr E vitamini



SAĞLIĞIMIZA YARARLARI



Yukarıda görülen önemli besin değerlerinin yanı sıra;



o Yüksek oranlarda A, C ve E vitamini gibi antioksidan maddeleri içerdiğinden, tatlı kabakları bedenin kansere yakalanma, kalp krizi geçirme ve katarakt illetine tutulma rizikosunu en aza indirger: Bu kanser türleri arasında özellikle akciğer kanseri başta gelmektedir Bu etkisinden yararlanmak için günde yarım çay fincanı büyüklüğünde tatlı kabağın yenilmesi yeterli olur



o Tatlı kabaklan, yüksek oranda lif içerdiğinden peklik (kabızlık) çekenlere iyi gelir



o Tatlı kabaklarının çekirdekleri, erkeklerde, prostat bezinin büyümesinin yarattığı idrar yapma zorlukları, idrar miktarı ve idrara çıkma aralıkları konusunda kişilere büyük rahatlama sağlar Bu etkisinden yararlanmak için günde 25 gr çiğ çekirdek içinin iyice çiğnenerek yenmesi öğütlenmektedir



o Tatlı kabaklarının çekirdekleri, böbrek taşlarının oluşumunu önler ve taş düşürmeye yardımcı olur: Bunun için de günde 25 gr çiğ kabak çekirdeği yenmesi öğütlenir



o Tatlı kabaklarının çekirdekleri, içerdikleri çinko mineraliyle (25 gr çekirdekte 1,6 mgr çinko vardır), bedenin bağışıklık sistemini güçlendirir ve yine bedenin gelişmesini destekler: Bu etkilerinden yararlanmak için günde 50 gr çiğ kabak çekirdeği yenmesi öğütlenmektedir



o Tatlı kabaklarının çekirdekleri hiçbir türden zehir içermedikleri halde, bağırsak asalaklarına karşı kullanılır: Bu etkisinden yararlanmak üzere de, iki gün üst üste 30-40 gr kadar tatlı kabak çekirdeğinin çiğ olarak yenmesi ve asalakların düşürülmesinin hızlandırılması için ardından bir saat sonra müshil içilmesi tavsiye edilmektedir



BİTKİSİNİN ÜRETİLMESİ



Tatlı kabağı bitkileri, tohumlarıyla (pişirilmemiş çekirdekleriyle) çoğaltılır Bunun için derin kazılıp düzeltilmiş toprakta 2-3 m aralıkla açılacak 30-40 cm genişlik ve 10-15 cm derinlikteki ocaklara kompost konulur ve her ocağa 3-4 adet tohum bırakılır Üzerleri yine kompost ve toprakla kapatılır ve bastırılır Bu tohumlar 8-10 gün içinde çimlenir ve 3-4 yapraklı hale gelince, her ocakta l ya da 2 güçlü kök bırakılıp diğerleri sökülerek seyreltme yapılır Bu işlem, bitkinin birinci çapalamasında gerçekleştirilir



Birinci çapalamada aşırı olmamak koşuluyla bitkiye hafif bir boğaz doldurma işlemi yapılması da yararlı olur Birinci çapalamadan 3 hafta kadar sonra, tatlı kabaklarının ikinci çapası yapılır Böylece bitkinin yabani ot mücadelesi ve toprağının yüzeyinin kabartılması da sağlanmış olur



BİTKİSİNİN YETİŞTİRİLMESİ



İklim isteği, toprak isteği ve gübreleme: Aynen yazlık kabaklardaki (sakızkabağı) gibidir



Sulama: Tatlı kabaklarına, uygulamada ilk meyveleri görülene değin su vermekten kaçınılmalıdır Daha sonra havaların kuraklık ve sıcaklık durumuna bağlı olarak birkaç kez bolca su verilmesi, bitkinin gelişmesine ve meyvelerinin irileşmesine yardımcı olur Ancak ülkemizde tatlı kabakları yetiştiriciliği, çoğunlukla bitki sulanmaksızın yapılmaktadır



Hasat (Derim): Tatlı kabakları, iyice irileşip olgunlaşıncaya, başka bir deyişle çekirdekleri tam olarak oluşuncaya kadar bahçede kökü üzerinde bırakılır Çoğu kez bitkinin dal ve yaprakları kurur, yalnızca ortada kabaklar kalır Ama, soğuklar başlamadan önce kabaklar toplanmalıdır



Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Tatlı kabaklarına dadanacak zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir