Süt Hakkında Bilmemiz Gerekenler

Süt hakkında bilinmesi gerekenler

Hayatımız boyunca en çok tükettiğimiz gıdalardan biri de süttür

Sütün kalitesi ve sağlık emniyeti, süt üreticisinde (çiftlikte) başlar

Türkiyede son yıllarda sütün raf ömrünü uzatan pastörizasyon, sterilizasyon gibi ısıl işlemlerin yapıldığı fabrikaların kullandığı teknolojide ve hijyende gözle görülür ilerlemeler gözlemlenirken, bunların hayvanın yetiştirildiği, sağıldığı, sütün toplandığı yerlerde yaygınlaşamadığı gözlenmektedir



Sütün neden olacağı tehlikeler

I) Patojen (hastalık yapan) mikroorganizmalar

II) Mikotoksinler

III) Sütte doğal olarak var olan alerjik maddeler

IV) Kimyasal kalıntılar

V) Antibiyotik kalıntıları

VI) Hormonlar Patojen mikroorganizmalar



Çiftlikte süt sağılması-toplanması sırasında süte bulaşması muhtemel mikroorganizmalar: Stafilokoküs aureus, Streptokokus pyogenes, Salmonella, Klostridium perfringens, Kamfilobakter jejuni, Esherichia koli, Shigella, Yersinia enterokolitika, Listeria monocytogenes Bu mikroorganizmalar hayvanın memesinin kirli olmasından, sütü sağan kişinin ellerinin kirli olmasından ya da elinde, boğazında yaralar olmasından, topraktan, dışkıdan, iyi temizlenmemiş sağma ekipmanı ya da kap ve haşerelerden, çamurdan, zemin yıkamada kullanılan ve hayvana bulaşan kirli sudan bulaşabilir Aslında çiftliğin tam olarak steril olması mümkün değildir Ancak, sağma esnasında temizlik kurallarına uyarak, süte mikrop bulaşması minimuma indirilebilir Özellikle meme iltihabı olan hayvanlardan, dışkıdan, kirli kapdan ve ellerden olabilecek bulaşmalara dikkat edilmelidir Bulaşmanın tamamen önlenmesi imkansız olduğu için de yapılacak ikinci şey, bulaşan mikrobun süt içinde gelişmesini ve çoğalmasını önlemektir Bu amaçla süt, sağıldıktan sonra işleneceği fabrikaya gelene kadar soğuk muhafaza edilmelidir

Mikotoksinler

Küfler tarafından üretilen zehirli ve kanserojonik maddelerdir Bir mikotoksin olan Aflatoksine (M1) Türkiyede izin verilen maksimum miktar kg da 000005 miligramdır Sütte aflatoksin oluşumunun sebebi, hayvana küflü yem, saman, vb yedirmektir Türkiye de hayvana evde kullanılmayan küflenmiş ekmek, nemli ve küflü saman yedirmek, maalesef sık rastlanan bir durumdur

Alerjik maddeler

Süt, fıstık, yumurta, kabuklu deniz ürünleri, buğday gibi ürünler yaygın alerjik maddelerdir Sütteki alerjik maddeler kasein, beta-laktoglobulin ve alfa-laktoglobulindir Süt proteinlerine alerjinin kalıtsal olduğuna inanılmaktadır Ancak, insanların çoğunluğu sütü herhangi bir alerjik reaksiyon göstermeden kullanabilmektedir

Kimyasal tarım ilacı kalıntıları:

Bu tip maddeler süte, hayvanın otladığı yerlerde kullanılan sinek, yabani ot, gübre, küf-bakteri üremesini önlemek için yapılan ilaçlamalar, sütün işlendiği fabrikalarda kullanılan temizlik-dezenfeksiyon işlemi sonucunda ekipman yüzeyinde kalan artıklar, vb yoluyla bulaşmaktadır

Antibiyotik kalıntıları:

Hayvanın sağlıklı olması, sağlıklı süt için önemli bir ön koşuldur Hayvana çeşitli sağlık problemlerinde ilaç verilmesi bazen kaçınılmazdır Ancak hayvana verilebilecek ilaçlar ve dozları konusunda ilgili yasalara uymak gerekmektedir Hayvanda kullanılabilecek *****ilin gibi antibiyotikler sütle beraber sütü içene geçebilmekte ve bazı kişilerde bu maddeler alerjik olabilmektedir Ayrıca, antibiyotik içeren süt mayalanmadığından yoğurt yapımında kullanılamamaktadır

Hormonlar

Doğal olarak hayvan ve insanlarda zaten bulunurlar Estradiol, oxytocin gibi hormanlara hayvanlarda izin verilmektedir Hormon kullanımında, çiftçinin veteriner önerilerine ve maksimum dozlara dikkat etmesi gerekmektedir

Son söz

Gelişmiş ülkelerde hayvana verilen bütün ilaçlar, hormonlar, miktar ve zaman olarak çiftçi tarafından kaydedilmektedir Yukarıdaki diğer tehlikeler, mikroorganizma ya da antibiyotik varlığı gibi, süt alımında gıda firmalarının kalite kontrol faaliyetlerinde, yani sütü alması yada red etmesinde anahtar rol oynamaktadır Sütten kaynaklanabilecek alerjik reaksiyonlarda ise tüketicinin kendisinin dikkatli olması beklenir

Son olarak, bilmediğiniz kaynaktan süt almayın ve özellikle küçük çocuğunuza verdiğiniz sütü, önce kendiniz tadın