|
|
Konu Araçları |
10sınıf, anlatım, dil |
109-110-111-112-113-114-115-116-117-118-119-120- Dil Ve Anlatım 10.Sınıf |
08-23-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
109-110-111-112-113-114-115-116-117-118-119-120- Dil Ve Anlatım 10.Sınıfsayfa 109 1insanların ses tonu duygularına göre değişiklik gösterirkızgın,sinirli bir insan ses tonunu yükselterek ,bağırarak konuşurheyecanlı bir insanın sesi titrerken ,üzgün bir insanın ses tonu alçalır 3şiir okurken fon müziklerinin kullanılması şiirin anlatımını gücünü artırırokunan şiire uygun olan fon müzikleri iletilmek istenen duyguyu daha etkili kılar,duygusal bir ortam oluşmasını sağlar 4yazılı anlatım türlerinden biri olan şiirlerde,roman,hikaye ve tiyatrolardaki içe dönük konuşmalarda (monologlar)duygular ifade edilmeye çalışılır 5*iki cümlede aynı olayı anlatmaktadır *ikinci cümle ,duyguları harekete geçirmede daha etkilidir;çünkü güneşin doğuşu,hayal gücünden ,duygulardan yararlanılarak ifade edilmiştir 1etkinlik AKINCILAR Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: “ilerle!” Bir yaz günü geçtik Tunadan kafilelerle şimşek gibi atıldık bir semte yedi koldan şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan Bir gün yine doludizgin atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla Cennette bu gün gülleri açmış görürüz de Hala o kızıl hatıra gitmez gözümüzde Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik Yahya Kemal Beyatlı sayfa 111 2 etkinlik *şiirde geçen ''o,ne,sen,ben''sözcükleri ismlerin yerini kişi,soru ve işaret yoluyla tutarak zamir görevinde kullanılmıştırbu zamirler isimlerin yeri tutarak ve kendilerinden önceki cümlelerle anlam ilişkileri kurulmasını sağlamak amacıyla metinde görev almıştır sayfa 111 3 etkinlik vadiyi sarmıştı__kaplamak serilmiş gövdeler__insan bir damlacık göğsünde__çok küçük zalamın sinesinden fışkıran__çıkmak(ses) hiç bilmez afakım__hayat sayfa 111 4 etkinlik *verilen şiirde geçen ilk çağ ırmakları,sedef eller,çağlar,katı bir yalnızlık,yabancı,gök,ölü sözcük ve sözcük grupları kendi anlamlarının dışında farklı anlamlara gelecek şekilde ,çağrışım yapacak şekilde kullanılmıştır sayfa 111 5 etkinlik *''bülbül''ve ''yok gibi yaşamak''şiirleri lirik bir anlatım kullanılarak oluşturulmuş ve şiirlerde bir mutsuzluk teması işlenmiştir''bülbül''şiirlerinde izmir'in işgali üzerine duyulan mutsuzluk ''yok gibi yaşamak''şiirlerinde de yalnızlıktan kaynaklanan bir mutsuzluk dile getirilmeye çalışılmıştır sayfa 111 6 etkinlik *şiirde geçen ''ben ,sen,kendim''zamirleri kişi isimlerinin ;''bu,her şey,bunlar ''zamirleride varlık isimlerinin yerini tutması için kullanışmıştır sayfa 112 7 etkinlik -*''kaç defa elime bir sopa alıp bunları önüme katarak kendi ormanlarına doğru sürmek arzusunu duydum *onun için değilmidir ki ben araların da dolaşıken kaba kaba sırıtırlardı ve sağ tarafımda bir boş torba gibi sallanan yenimle oynamaya kalkışırlardı *zira sağ kolumu,ben onlar için kaybettim ----metinde kullanılan zamirler,isimlerin yerini tutarak cümleler arasındaki anlam ilişkisinin kurulmasını sağlamıştır sayfa 112 8 etkinlik şahıs zamirleri teklik:sen,ben,o,kendi,kendim çokluk nlar işaret zamiri teklik:bu,şu,o,bura çokluk:bunlar belgisiz zamir teklik:bütün kimse,hiç kimse,herkes çokluk:yok soru zamiri teklik:ne çokluk:neler -isimlerin yerini kişi,işaret,belgisizlik ve soru yoluyla tutan zamirler bu ayrıma göre sınıflandırılır -zamirler metin içindeki isimlerin yerini tutarak ,cümleler arasında anlam ilgisi kurulmasında görev alır sayfa 113 4 ve 5metin soruları *sen ben o şiiri üç şahıs arasındaki bağlamda verilmiş ve metni oluşturan parçalar bu üç şahıs arasındaki ilşikileri verecek şekilde biraraya getirilmiştir *dünyanın bütün çiçekleri şiiri öğretmen -öğrenci bağlamında verilmiş ve şiiri oluşturan parçalar öğretmen-öğrenci arasındaki bu sevgi bağını verecek şekilde birarya getirilmiştir sayfa 113 9etkinlik *''senbeno ''şiirindeki şahıs zamirleri:ben,sen,o__tekil *dünyanın bütün çiçekleri şiirindeki şahıs zamirleri: ben:tekil siz,onlar:çoğul ----*kişi zamirleri ,kişi isimlerinin yerine kullanılan zamirlerdirdolayısıyla bir isme bağlı olmadan bütün kişileri karşılayabilirlerkapsamları isimlerden çok daha geniştirgerektiğinde bütün isimleri ifade ederler sayfa 114 10etkinlik *şiirdeki şahıs zamirler:''ben,bizve kendim''dir *kendim dönüşlülük zamiri ,ben zamirini pekiştiren zamirdir *kendi dönüşlülük zamirinin şahıs zamiriyle birlikte kullanılması anlamının pekiştirilmesini sağlar *yaşlı adam kendi kendine gülüyordu bunu sen kendin istedin *saygı anlamında ''sen''yerine ''siz''zamiri kullanılabilir ''siz önden buyurun'' övünme amacıyla ''ben'' yerine''biz''zamiri kullanılabilir bizmde bir bildiğimiz var Sayfa 115 7ve 8metnin soruları 1beni unutma şiirindeki şair''sevdiği''kişiye, ''bizim memleket''şiirinde ise şair ''memleketinin insanlarına''seslenmektedir 2bu şiirlerin yazılış amacı duyguları harekete geçirmektir 3'bizim memleket''şiirinde vatan sevgisi iyimser bir şekilde , bülbül şiirnde ise karamsar bir şekilde ele alınmıştır sayfa 115 11etkinlik *şairler içinde bulundukları ruh hallerine göre aynı duyguyu farklı yorumlarla dile getirebilirler sayfa 115 12etkinlik *beni unutma ve bizim memleket şiirlerindeki varlıkların yerini işaret yoluyla tutan veya varlıkları işaret yoluyla belirten sözcükler: o saatler -işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor) o çılgın rüzgar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor) şu yollar-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor) o iller-işaret sıfatı (varlığı işaret yolula belirtiyor) orada -işaret zamiri (varlığın yerini işaret yolula tutuyor) sayfa 115 13etkinlik -metinde geçen işaret zamirleri ve işaret sıfatları: işaret sıfatları bu tükenmez musiki bu orman o alev gömleği bu yağmur bu kıldan ince yağmur bu rüzgar bu has ekmek işaret zamiri orada bunlar göz pınarları bunlar göz yaylası bu mu sayfa 116 14etkinlik *bu işaret zamiri:bu,diğerinden daha güzel işaret sıfatı:bu kitap daha güzel *şu işaret zamiri:şu,benim arkadaşım işaret sıfatı:şu adam az önce seni sordu *o işaret zamiri,bizim arabamız işaret sıfatı araba bizim *böyle işaret zamiri:ben de böylesini görmedim işaret sıfatı:böyle insanlarla karşılaşınca dikkatli ol sayfa 116 15etkinlik *bu düşünceler içerisinde gecenin karanlık saatlerinde yalnız başıma yürüyordumböyle birşey nasıl olabilirdi?bütün bu olanlar hayata olan bağlılığımı azaltmıştıböyle şeyler demek ki herkesin başına bu şekilde gelebiliyormuş sayfa 116 16etkinlik *''onlarla ağlamış ,onlarla gülmüşüm__onlar(türküler)insan dışı varlığın yerini tutmuştur *o gitmek istedi__o(çocuk)insanın yerini tutmuştur *bir şey var sanki onu soruyorum__o (nesne)insan dışı varlığın yerini tutmuştur sayfa 117 9metin soruları 1yazar içindeki duyguları belirtmek için metni yazmıştır 2yazar metinde kişisel duygularını dile getirmiştir 3metnin teması ''sevgi''dirmetindeki sevgi temasını işlemek için cümleler bir araya getirilmiştir 4metinde geçen ''kimsiniz,neye''sözcükler ismin yerini soru yoluyla tutan sözcüklerdir sayfa 117 17etkinlik *şiirlerde ,öykü,roman ve tiyatro eserlerindeki içe dönük konuşmalarda coşku ve heyecana bağlı anlatım kullanılır *lirik anlatımla oluşturulmuş metinlerde dil heyecana bağlı işlevinde kullanılır ''nihayet gönlüme baharı getiren sesiniz ''benim ezeli melikem''gibi sayfa 118 18etkinlik devrik cümleler:yeniden kendimi buldum mektubunuzda güneş kahkahalar atarak uzaklaştı ufkumdan eksiltili cümleler:kırık bir tekne ,karanlık bir deniz şehzadelerin karşısına çıkan yol iki:ölüm veya soru cümleleri:kimsiniz? neden dinç olcakmışım? kısa cümleler:kimsiniz? benim ezeli melikem mecaz ve yan anlamlı kelimeler:kopuş,getiren,kör bir kuyu,kıta,parçalandı şahıs zamirleri:siz,kendim,ben -----------bu tür kelime ve cümleler lirik anlatımın oluşumunda kullanılırbu kelime v cümleler yapı ve anlam bakımından bir araya getirilerek lirik anlatımın oluşumunda görev üstlenir sayfa 118 19etkinlik *metinlerde geçen '' kimi,her biri,bazısı,herkes,kimse,biri''sözcükleri isimlerin yerini belirsizlik yoluyla tutan belgisiz zamirlerdir *her ev ,bir yol,bir koca,bir çocuk__belgisiz sıfatlar belgisiz sıfatlar isimleri belirsizlik yoluyla belirtir,belgisiz zamirler belirsizlik yoluyla isimlerin yerini tutar sayfa 118 20etkinlik -şiirde yapılan kafiye ve iç kafiyeler ,ses ve kelime tekrarları başlıca ahenk unsurlarıdır -ahenk öğeleri ve ses akışı şiirdeki duygu atmosferini oluşturabilmek için bir araya getirilmiştir sayfa 119 21etkinlik belgisiz zamir:hiçbirini beğenmedim kitapta yazıyor zaten bazıların değişmez prensipleri vardır kitapta yazıyor zaten kimileri annesinden ayrılamaz başka istemiyorum kitapta yazıyor zaten belgisiz sıfat kitapta yazıyor zaten birkaç çocuk kenarda oturmuş oyun oynuyorlardı kitapta yazıyor zaten hiçbir söz kulağına girmiyor kitapta yazıyor zaten kitapta yazıyor zaten sayfa 120 22etkinlik *metinlerde geçen ''ne,kim,nerde,nereye,neydi''sözcükleri isimlerin yerini soru yoluyla tutan soru zamirleridirşiirlerdeki bu zamirlerin yerine bir isim getirilemezbu isimler bilinmediği için soru zamiri kullanılarak cümleye anlam kazandırılmıştır sayfa 120 23 etkinlik şahıs zamiri basit zamir:siz,ben,kendi,kendisi,onu,biz,kendiniz birleşik zamir:yok işaret zamiri basit zamir nları birleşik zamir:burada,orada belgisiz zamir basit zamir:herkes,hepimiz birleşik zamir:yok soru zamiri basit zamir:kimler birleşik zamir:yok sayfa 121 24etkinlik soru zamiri hangi:hangisini beğendin? ne kadar:ne kadar alacaksın? kaç:elbiseyi kaça aldın? soru sıfatı hangi:hangi oyuncağı aldın? ne kadar:na kadar para verdin? kaç:kaç insan vardı? __________________ |
|