Özdere Köyü Hakkında Bilgi Oltu Erzurum |
08-19-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Özdere Köyü Hakkında Bilgi Oltu ErzurumErzurum İli Köyleri -Özdere Köyü Oltu- Özdere Köyü Hakkında Bilgiler - Özdere Köyü Resimleri Bilgiler Nüfus 651 (2008850) Rakım 1850(KARADAĞ-3200) metre Koordinatlar Posta Kodu 25400 Alan Kodu 0442 Yönetim Coğrafi Bölge Doğu Anadolu Bölgesi İl Erzurum İlçe Oltu Özdere, Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı bir köydür Tarihi Orda yaşamış olan ve 91 yaşında vefat eden İbrahim dedeve kardeşi Halil dede Ardından şaban dede,hacı hasan dede zamanında bizlere çok yardımcı oldularAllah tan rahmet ve makamlarının cennet olmasını niyaz ederek başlamak isterim 1330 lu yıllara kadar uzanan bir zaman dilimni kapsayan bir geçmişe dayanmaktadırsadece özdere köyü değil tabi buna sivri deresi bölgesindeki bir çok köyü ekleyebiliriz Tarihin ilk dönemlerinden beri, Kafkasya, Rusya ve İran’dan gelen transit yolların buluştuğu, stratejik açıdan önemli bir noktada bulunan ve her dönemde canlı bir sosyo-ekonomik yapıya sahip Erzurum ili, günümüzde Doğu Anadolu Bölgesi’nin gerek yüzölçümü, gerek demografik yapısı itibari ile, en büyük kentlerinden birisidir Bu bölge tarih boyunca; Urartular, Kimerler, İskitler, Medler, Persler, Partlar, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Araplar, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar ve Safaviler, gibi çok çeşitli kavimler ve milletler tarafından zapt ve idare edilmiştir Roma istilasından önce, Erzurum’un bulunduğu yerde değişik dönemlerde KARİN, KARNA, GARİN, KARNDİ ve KALHAK isimli bir şehir bulunduğu, tarihi kaynaklara dayanılarak tespit edilmiştir MÖ 408-450 yıllarında yaşamış Bizans İmparatoru 2 Teodosius, doğudan gelen İranlıların saldırılarına karşı koymak amacıyla bu bölgedeki ERZEN şehrinin güney batısında yeni bir kale ile çevrilmiş bir şehir kurdurdu Kale o devirde Bizans İmparatorluğu’ nun doğu bölgeleri komutanı olan Antonyus tarafından yaptırılmış ve şehre imparatorun adına izafeten TEODOSİLOPOS denilmiştir 651 yılında şehir, Arapların eline geçmiş ve KALİKALA ismi tam anlamıyla yerleşmiştir Bu dönemde Erzurum’ un 16 km batısında bulunan Karas köyünün yerinde etrafı sıra halinde surlarla çevrili eski Arze - Azze şehri bulunmakta idi 11 yüzyılda Erzen-Erze adını taşıyan bu şehir, 1048-1059 tarihlerinde Selçuklu Devleti Komutanlarından Yınal Oğlu İbrahim Kutulmuş Bey tarafından alındı Daha sonra TEODOSİLOPOS (Kalikala) ya yerleşenler, bu şehre Erzen adını verdiler Erz-i Rum, Erzen-i Rum (Erzen-Al Rum), Erzen-Er Rum, Arzirum, Erdzi-Rum şeklinde isimlendirildiği belirtilen şehir, halkın dilinde bugünkü ismi olan Erzurum şeklini almıştır 1514 yılında Yavuz Sultan Selim’in şehir ve çevresini fethetmesi ile Erzurum, Osmanlı hakimiyetine girmiş ve Osmanlı döneminde de siyasi ve ekonomik üstünlüğü devam etmiştir 20 Yüzyılın başlarında , Birinci Dünya Savaşı’ ndan yenik çıkan Osmanlı Devleti’ ni işgal güçlerine karşı girişilen direniş , Mustafa Kemal Atatürk'ün liderliğinde 23 Temmuz 1919’da Erzurum'da başlamış, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır, GELİŞEN BU TARİHİ OLAYLARIN IŞIĞINDA , KÖYÜMÜZÜN BAĞLI OLDUĞU İLÇE VE ÇEVRESİDE BU OLAYLARDAN VE MEDENİYETLERDEN NASİBİNİ ALMIŞTIR KISACA :1071 Malazgirt Zaferinden sonra Alpaslan' ın komutanlarından Ebul-Kasim Erzurum yöresinde Saltuklu' lar Beyliğini kurunca, 1080 tarihinde Emir Ahmet Oltu' yu işgal ederek Türklerin eline geçmesini sağlamıştır 1878 Ayestefanos Antlaşmasi ile Oltu Rusya' ya bırakılmıştır 1917 Bolşevik ihtilali ile Ruslar çekilirken burasını Ermenilere bırakmış 1917 Rus ihtilalinden sonra Oltu'nun yönetimi Ermeni Icra Komitesinin eline geçmistir Ruslar tarafindan Oltu'ya yerleştirilen Ermeniler 40 yıl boyunca yerli halka zulüm etmişlerdir 1918 yılında işgalden kurtulmak amacıyla Oltu İslam Komitesi kurulmuş ve 25 Mart 1918'de Ermeniler sınır dışı edilmiştir Bu tarih Oltu' nun kurtuluşu olarak kutlanmaktadır Kurtuluş mücadelesi sonrası kurulan Oltu Şura Hükumeti 17 Mayıs 1920' de TBMM Hükumetine katılmıştır Köyün gelenekleri; Düğünlerde,kına gecesi akşamı damat ve kelecoş denen damadın korumalarına düğünün zevkini daha iyi çıkarmak ve gelenek olarak köyün orta yaşlıları tarafından küçük çapta eziyet verilir Hırsızlar damadı kaçırna girişiminde bulunurlar,fakat kelecoşlar bunlara karşı damadı korurÇünkü;damadın kaçırılması kelecoşlar için maddi ve manevi bir kayıp demektirçeşitli oyunlar oynanrak renkli ve zevkli bir eğlence ile gelinin gelmesi beklenirzamanla modernleşen Türkiyede gelenekler kaybolsada yine de yaşatılmaya çalışılır GELİNİN başına,içi bozuk para dolu bir elmayı yüksek bir bacadan atar damat ve onu kapmaya çalışan çocuklar görülmeye değertabi bayramlar başkadır burda toplu halde mezarlığa gidilerek kuran okunup dualar edilir Yaz zamanı,İncedere mevkiinde düzenlenen toplu piknikler, yıllardır süregelen bir faaliyet olmuştur Köyün yemekleri; kartol(patates) buglamsı(oturturma) Hıngel(mantı),Siron,Gaygana,,K ete,Gavut,Herle,ısır ganaşi,kartol haşlamasi,löbiye(fasulye)aşi madımak aşi, sağırıburma,kartol yahnisi,fırında kartol közlemesi,hasuta,düğmeç 2008 yılından itibaren de karadağ yedigözeler mevkiinde yapılan karadağ şenlikleri başlamıştır ilki yaklaşık 800 kişi civarında katılımla müthiş bir keyifle yapılmıştır ;=========ÖZDERE KÖYÜ'NÜN ETNİK YAPISI;===== ÖZDERE KÖYÜNDE YASAYAN HALK ÖZ TÜRK'TÜR KÖY NUFUSU İÇERİSİNDE HİÇ KÜRT YOKTUR NUFUS GENELLİKLE TÜRKMENLERDEN OLUSMAKTADIR ANCAK BAZI SÜLALER KIPÇAK KÖKENLİDİRKÖYÜMÜZÜN ESKİ İSMİ AYNI ZAMANDA TÜRKMENİSTAN' DA BİR KÖYLE AYNI ADI TASIMAKTADIR SANILDIĞI ÜZRE IKÖYÜN ADI ERMENİCE DEGİLDİR == ÖZDERE KÖYÜ'NÜN COĞRAFYASI KÖYÜN SINIRLARI GÜNEYİNDE NARMAN İLÇESİ NİN SINIRLAR KARADAĞ(RAKIM 3200)İLE BAŞLAR,KUZEY BATISINDA TORTUMİLÇESİ,KİREÇLİ GEÇDİNE KADAR UZANAN KUZEYİNDE YİNE TUTMAÇ KÖYÜ VE ÇARDAKLI KÖYÜNÜN SINIRLARI ÇEVRELER YARBAŞI VE DEMİŞTAŞ KÖYLERİ İSE ENYAKIN KOMŞU KÖYLERDİR AYRICA BAŞAKLI KÖYÜ İLEDE KARADAĞIN KUZEYİNDEN BİR SINIRI VARDIR ÇOK GENİŞ VE SULAK ARZİLER OLMASINA RAĞMEN GENELİ DAĞLIK BİR YAPIDADIR90 LI YILLARDAN SONRA KIRSAL ALANLARIN EKİLMESİ ÇOK DÜŞMÜŞTÜRBUDA TARIMIN ÖLME NOKTASINA GELMESİNE SEBEP OLMUŞTUR Coğrafya Erzurum iline 96 km, Oltu ilçesine 30 km uzaklıktadır İklim sert karasal bir ikliminin etkisinde olan köyde,6 ay kış,2 ay ilkbahar,2 ay sonbahar, 2 ay da yaz mevsimi yaşanmaktadırköyün rakımı yüksek olduğundan;kışları çok soğuk ve kar yağışlı olan köy yaz aylarında da yağmurun etkisinde kalır 80 LİYILLARDA YAĞAN KAR YAĞIŞINDA 2 METRE YE YAKIN YAĞAN KAR YAĞIŞI KÜRESEL İKLİM İN DEĞİŞMESİ İLE YERİNİ DAHA AZ YAĞIŞLARA BIRAKMIŞTIR SOĞUK İKLİM NEDENİ İLE İNSANLAR TÜM EKONOMİK KOŞULLARI ZORLAYARAK YAŞAMAK ZORUNDADIR ÖZELLİKLE ZEMHERİ DENİLEN OCAK SONUNDA KIŞ TÜM ETKİSİNİ GÖSTERİR MART KAPIDAN BAKTIRIR KAZMA KÜREK YAKTIRIR HATTA KORK APRİLİN(NISAN) BEŞİNDEN ,ÖKÜZÜ AYIRIR EŞİNDEN DİYE TABİRLER BULUNUR BU KÖYDEANCAK İKLİM KOŞULLARININ BU KADAR SERT OLAN KIŞLARINDA BİLE İNSANLARIN YÜZÜNDEKİ SICAK TEBESSÜM EKSİK OLMAZ BÜNYAMİN DEMİR, Yıllara göre köy nüfus verileri 2007 823 2000 651 1997 559 EKONOMİ DOĞU ANADOLU BÖLGESİNİN GENEL COĞRAFİ VE İKLİM YAPISI NEDENİ İLE BU GÜZEL KÖYÜN DE TEK GELİR KAYNAĞI TARIM VE UFAK ÇAPLI HAYVAN TİCARETİDİRARICILIK YAPAN İNSANLARIN SAYISI BİR ELİN PARMAKLARINI GEÇMEZ BUĞDAY VE PATATES EKİLEN EN ÖNEMLİ ÜRÜNLER HAYVANCILIKTAN ELDE EDİLEN SÜT ÜRÜNLERİ İLEDE SADECE GEÇİMİNİ SAĞLAMAKTA OLAN ÖZDERE KÖYÜ HALKI ÇAREYİ MEVSİMLİK GURBET İŞÇİLİĞİ YADA MEMLEKETİNDEN GÖÇ ETMEKTE BULMUTUR BU MECBURİ GÖÇ İSE BİR ZAMANLAR 1200 ÜN ÜZERİNDEKİ KÖY NUFUSUNU 700 EKADAR DÜŞÜRMÜŞTÜR KÖY SINIRLARI İÇERİSİNDE Kİ KÖMÜR MADENİ(AKDERE)İSE BİLİNÇSİZ KULLANIM VE SAHİPSİZ KALINCA, BİR KAÇ UYANIK TARAFINDAN SÖMÜRÜLÜP YOK EDİLMİŞTİR Muhtarlık Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:son 29 mart seçimlerinde 2009 itibarıyla muhtarımızmuhsin demir olmuştur-muhsin Demir şuandaki faal muhtar 2004 - Abdurrahman Ayyıldız 1999 - Muhsin Demir 1994 - ismail polat 1989 - nihat demir 1984 -ufuk polat 1980 İHTİLAL ZAMANLARINDA HATIRLADIĞIMKADARI İLE NECİP MACİT 70LİYILLARIN SONUNDA İSE BİR ARA HÜSEYİN BEDİR Altyapı bilgileri Köyde, ilköğretim okulu vardır Eğitim ve öğretim fiilen yapılmaktadırAyrıca taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır Ptt şubesi yoktur ancak ptt acentesi vardır Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur Köye ayrıca ulaşımı sağlayan yol stebilize olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi Kaynak : Yerel Net Köyünüze Ait Bilgi ve Resimleri Bu Konu Altında Paylaşabilirsiniz |
|