Hubeyb Bin Adiy

Hubeyb Bin Adiy

Uhud savaşında bazı yakınları ölen müşrikler Müslümanlardan bunların intikamını almak istediler Alçakca bir plân hazırladılar Hemen de planı tatbike koydular Bu maksatla bir heyet Medine'ye giderek Resulullahın huzuruna çıkıp:


- Yâ Resûlallah Bizim kabîlelerimiz İslâmiyeti kabûl ettiler Yalnız Kur'ân-ı kerîm öğretmenine ihtiyâcımız var Lütfen bize; İslâmiyeti Kur'an-ı kerimi öğretecek kimseler yollar mısınız? diye ricada bulundu


Sevgili Peygamberimiz kendilerine 10 kişilik bir öğretmenler heyeti yolladılar Başlarında

Âsım bin Sâbit hazretlerinin bulunduğu bu heyette Mersed bin Ebî Mersed Hâlid bin Ebî Bükeyr Hubeyb bin Adiy Zeyd bin Desinne Abdullah bin Târık Muattib bin Ubeyd de bulunuyordu


Bu öğretmenler kâfilesi geceleri yürüyerek gündüzleri gizlenerek Hüzeyl Kabilesi topraklarında Reci' suyu başında seher vakti konakladılar


Bu sırada yanlarında bulunan Adal ve Kare kabilesi heyetinden biri bir bahane ile yanlarından ayrıldı Hemen Lıhyanoğullarına gidip haber verdi


Çarpışmaya karar verdiler


Çok geçmeden kâfilenin etrâfı sarıldı 200'den fazla silâhlı eşkiyâ oradaydı


- Bize öğretmen lâzım! diyenler çekip gittiler O güzîde Müslümanları eşkiyâ ile karşı karşıya bıraktılar


Lıhyânoğulları mensupları esir ticâreti ile geçinirlerdi Bu sebeple:


- Teslim olun Canınızı kurtarın teklifinde bulunuyorlardı Asıl niyetleri onları Mekke'de köle olarak satmaktı Böylece çok para kazanacaklardı Çünkü Mekke'li müşrikler kendilerine:


- Yakaladığınız her Müslüman için değerinden fazla para öderiz demişlerdi


Bunu Müslümanlar da duymuşlardı Onun için aralarında istişâre ederek çarpışmaya karar verdiler Arkalarını dağa dönüp kılıçlarını çekip Allahın dîni uğrunda vuruşmaya başladılar


İkiyüz kişilik düşmana karşı görülmemiş bir kahramanlıkla çarpıştılar Üzerlerine saldıran kuvvetten bir kısmını öldürdüler


Nihayet çarpışa çarpışa on Sahâbi'den yedisi okla vurularak orada şehid düştü


Sadece Hubeyb bin Adiy Zeyd bin Desinne ve Abdullah bin Târık kalmış müşriklerle çarpışıyorlardı


Çok geçmeden müşrikler onları sağ olarak yakaladılar


Arkadaşlarım bana örnektir


Lıhyanoğulları üçünü de yayların kirişleri ile bağladılar Mekke'ye götürmek üzere yola çıktılar


Abdullah bin Târık Mekkeli müşriklere götürülmeye râzı olmadı Gitmemek için zorlandı


- Vallahi ben size arkadaş ve yoldaş olmam! Şehid olan arkadaşlarım bana örnek ve önderdir deyip bir zorlayışta ellerini kurtardı


Lıhyanoğulları O'nu taşa tuttular sonunda O'nu da şehid ettiler


Lihyânoğulları Hubeyb bin Adiy ve Zeyd bin Desinne'yi Mekke'ye götürüp müşriklere yüksek bir fiyatla sattılar


Çünkü Hz Hubeyb Bedr Gazâsında müşriklerden Hâris bin Âmir'i Cehenneme yollamıştı


Onun oğulları şimdi kendisini almak için büyük para ödediler


Zeyd bin Desinne'yi de Safvân bin Ümeyye Bedir savaşında öldürülen babası Ümeyye bin Halef'in intikâmını almak üzere satın aldı


Mekkeli Müşrikler Hz Hubeyb ve Zeyd'i satın aldıktan sonra onlara ne cezâ vereceklerini konuşuyorlardı:


- Hayır! Evvelâ işkence etmeliyiz


- Ama Harâm aylar içinde bulunuyoruz!


- Evet! Bu sebeple hemen öldüremeyiz! Harâm ayların geçmesini beklememiz gerek


- O hâlde hapsedelim


- Ellerini ayaklarını zincire vuralım! diyorlardı Öyle yaptılar


İntikam hırsı


Harp meydanındaki yenilginin intikâmını müdâfaasız bir insandan alacaklardı Hem de o esîri; harpte değil parayla pazardan almışlardı!


Hârisoğulları iftihârla Hubeyb bin Adiy'i kendi âile fertlerine gösteriyorlar:


- İşte babamızı öldüren Şimdi vereceğimiz cezâyı beklemekte! diyorlardı


Hz Hubeyb bin Adiy hapsedildiği evde tam bir tevekkül ile Allahü teâlânın kendisi hakkındaki takdirini bekliyordu


Üzüm salkımı


Hapsedildiği evde bulunan ve azatlı bir cariye olan Mâviye şöyle anlatmıştır:


Hübeyb benim bulunduğum evde bir hücreye hapsedilmişti Ben ondan daha hayırlı bir esir görmedim


Bir gün baktım elinde insan başı gibi kocaman bir üzüm salkımı vardı Ondan yiyordu Hergün böyle üzüm salkımı elinde görülürdü


O mevsimde hem de Mekke'de üzüm bulmak asla mümkün değildi Allahü teâlâ ona rızık veriyordu


Hz Hubeyb hapsolunduğu hücrede namaz kılar Kur'ân-ı kerîm okurdu Onun okuduğu Kur'ân-ı kerîmi dinleyen kadınlar ağlaşırlar Ona acırlardı


- Ona bir isteğin var mı? dediğimde


- Bana tatlı su ver putlar için kesilen hayvanların etinden getirme bir de beni ödürecekleri zaman önceden haber ver başka birşey istemem dedi


Öldürüleceği gün kararlaştırılınca gidip kendisine söyledim Hayret ettim öldüreceği zamanı öğrenince onda en ufak bir değişiklik ve zerre kadar üzüntü eseri görülmüyordu Bana:


- Ne olur bana bir ustura buluver Temizlik yapacağım Ben de sana duâ ederim dedi


Haksız yere cana kıymayız


Ben de çocuğumun eline bir ustura verip gönderdim Çocuk yanına gidince birden korktum


- Eyvah bu adam çocuğu ustura ile keser o nasıl olsa öldürülecek dedim Koşup çocuğa baktım


Hubeyb gönderdiğim usturayı çocuğun elinden alıp çocuğu sevmek için dizine oturtmuştu Ben bu durumu görünce çok korkup feryâd etmeye başladım Durumu anlayınca


- Bu çocuğu ödüreceğimi mi zannediyorsun? Bizim dînimizde böyle şey yok Haksız yere cana kıymak bizim hâl ve şânımızdan değildir dedi Aslında eli usturalı bir esir çok şey yapabilirdi Hattâ bu fırsat sâyesinde hürriyetine bile kavuşabilirdi


Hz Hubeyb böyle birşeyi düşünmek bile istemedi Küçük bir yavruyu âlet etmek küçüklüğünü aklına bile getirmedi


Hubeyb bin Adiy ve Zeyd bin Desinne'yi öldürmek için müşriklerin kararlaştırdığı gün gelmişti Fakat müşriklerin kin ve intikâm hisleri geçmek bilmedi


Herkese haber verildi Bu yüzden şehrin zengin-fakîr genç-ihtiyâr kadın-erkek ve bütün çocuklar oradaydılar Bu iki yüce Sahâbenin başına gelecekleri merak ediyorlardı


Bir isteğin var mı?


Bir sabah erkenden O büyük îmânlı Sahâbînin zincirlerini çözüp zindandan çıkardılar Mekke dışında Ten'im denilen yere götürdüler Çünkü bütün mel'anetlerini orada yapmayı âdet edinmişlerdi


Bu iki Allah ve Resûlullah dostu ise heyacanlı değildilerYolda karşılaşıp görüşen bu iki Sahâbî kucaklaşarak birbirlerine uğradıkları belâya sabretmelerini tavsiye ettiler


Az sonra bir müşrik bağırdı:


- Ey Hubeyb! Sen bizim babamızı Hâris bin Âmir'i öldürdün Bugün onun intikâmını senden alacağız Ölmeden önce bir isteğin var mı?


Hubeyb bin Adiy gâyet sâkin şunları söyledi:


- Yaşatan ve öldüren ve öldükten sonra gene diriltecek olan yalnız Cenâb-ı Allahtır O'na binlerce hamd olsun


Darağacında namaz


Müşrikler hayretle tekrar sordular:


- Ölmeden önce son bir arzun yok mudur?


- Beni bırakınız iki rekât namaz kılayım


- Kıl orada


Elleri ve ayakları çözülen Hz Hubeyb hemen namaza durup büyük bir sükûnet içinde huşû' ile iki rekât namaz kıldı Cenâbı Hakka son duâlarını yaptı


Toplanan müşrikler kadınlar çocuklar heyecanla onu seyrediyorlardı Namazını bitirdikten sonra


- Vallahi eğer ölümden korkarak namazı uzattığımı zannetmeyecek olsaydınız namazı uzatırdım ve daha çok kılardım dedi


Böylece idam edilirken iki rekât namazı ilk kılan âdet ve sünnet olmasına sebep olan Hubeyb bin Adiy'dir Peygamber efendimiz onun idam edilirken iki rekât namaz kıldığını işitince bu hareketini yerinde ve uygun bulmuştur


Allah ve Resûlullah sevgisi için


Hârisoğulları hırsla yaklaştılar:


- Artık ölmeye hazır mısın? diye sordular


Aslında O'nun bağırıp çağırmasını istiyorlardı Çünkü o zaman daha keyifle işkence edeceklerdi


Fakat aksine Hubeyb halâ sâkindi:


- Müslüman olarak öldükten sonra ne şekilde can verirsem vereyim önemli değil Çünkü bütün çektiklerim Allah ve Resûlullah sevgisi içindir Cenâb-ı Hak dilerse parça parça edeceğiniz vücudumun zerresini lütuf ile Cennetine nâil eyler dedi


Hz Hubeyb son namazını kıldıktan sonra Mekkeli müşrikler onu tutup darağacına kaldırarak bağladılar Yüzünü kıbleden Medine'ye doğru çevirdiler Sonra:


- Vallahi dînimden asla dönmem! Bütün dünya benim olsa bana verilse yine İslâmiyyetten dönem!


Esselâmü aleyke Yâ Resûlallah


- Şimdi senin yerine Peygamberinin olmasını onun öldürülmesini sen de evinde rahat oturasın ister misin?


- Ben Muhammed aleyhisselâmın değil benim yerimde olmasını Medîne'de yürürken ayağına bir diken bile batmasına asla râzı olmam!


- Ey Hubeyb İslâm dîninden dön eğer dönmezsen seni muhakkak öldüreceğiz


- Allah yolunda olduktan sonra benim için öldürülmenin hiç ehemmiyeti yoktur


Hz Zeyd bin Desinne'ye de bu şekilde söylediler O da aynı cevabı vererek şehid oldu


Bundan sonra Hubeyb:


- Allahım! Şuracıkta düşman yüzünden başka yüz görmüyorum Allahım! Resûlüne selâmımı ulaştır Bize yapılan bu işi Resûlüne bildir diyerek duâ etti


Hubeyb bu duâyı yaptığı sırada sevgili Peygamberimiz Eshâb-ı kirâmla oturuyordu


Zeyd bin Hârise şöyle anlatmıştır:


Bir gün Resûlullah efendimiz Eshâbıyla otururken kendisine vahy geldiği sırada kaplayan hâl gibi bir hâl kapladı Sonra


- Ve aleyhisselâm dedi


- Yâ Resûlallah bu selâmı kimin selâmına karşılık verdiniz?


- Kardeşimiz Hubeyb'in selamına karşılık verdim Cebrâil aleyhisselâm Hubeyb'in selâmını bana ulaştırdı


Ve Hubeyb ile Zeyd'in şehid edildiğini Eshâbına duyurdu Hubeyb'in etrafında toplanan Kureyş müşrikleri:


- İşte babalarınızı öldüren bu adamdır diyerek gençleri üzerine mızraklarıyla saldırttılar Mızraklarını saplayarak vücudunu yaralamaya başladılar


Yüzümü Ka'be'ye çevir


Bu sırada Hubeyb'in yüzü Kâ'be'ye doğru döndü Müşrikler Medine'ye doğru döndürdüler

Hz Hubeyb:


- Allahım eğer ben senin katında hayırlı bir kul isem yüzümü Ka'be'ye çevir diyerek duâ etti


Yüzü yine kıbleye döndü Müşriklerden hiçbiri onun yüzünü Kâ'be'den başka bir tarafa çeviremedi


Bu esnada Hz Hubeyb darağacı üzerinde düşman arasında garip bir halde şehit edilmekte olduğunu dile getiren bir şiir söyledi


Mekkeli müşrikler darağacına çıkardıkları Hz Hubeyb'e ellerindeki mızraklarla işkence yapmaya başlayınca:


- Valahi ben Müslüman olarak öldürülecek olduktan sonra vurulup hangi yanım üstüne düşersem düşeyim gam yemem Bunların hepsi Allah yolundadır dedi


Hubeyb bundan sonra yüksek sesle şöyle bedduâ etti


- Ey büyük ve herşeye kâdir Allahım Sen de bu zâlimlerin tamâmını mahveyle! Onlardan hiç birini sağ bırakma! Hepsini ayrı ayrı öldür Allahım!


Hâinler korkak olur


Hâinler korkak olur Bu hâinler de bedduâyı işitince korkmaya başladılar Hz Hubeyb biraz daha konuşursa vaziyet değişebilirdi Oradakiler müşrik de olsalar tesir altında kalabilirlerdi! Hattâ o mazlûmu kurtarmak istiyen bile çıkabilirdi Hârisoğulları:


- Konuşturmayın şunu! diye bağırdılar


Sonra da mızraklarını peşpeşe saplamaya başladılar içlerinden biri göğsüne mızrağı sapladı mızrak sırtından çıktı


Hubeyb vücudundan kanlar fışkırırken ve darağacında sallanarak son nefesini verirken


- Eşhedü enlâ ilâhe illallah ve eşhedü enne Muhammeden abdühü ve resûlüh diyerek şehid oldu


Hubeyb bin Adiy'in cenazesi kırk gün darağacında asılı kaldı Bedeni çürüyüp kokmadı Hep taze kan aktı


Peygaber efendimiz onun cenazesini getirmek üzere Eshâb-ı kirâmdan Zübeyr bin Avvâm ve Mikdâd bin Esved'i gönderdi


Gece gizlice Mekke'ye girip Hubeyb'i asılı bulunduğu darağacından indirip deveye yükleyerek Medine'ye doğru yola çıktılar


Cennetteki komşu


Durumu öğrenen müşrikler büyük bir kalabalık hâlinde üzerlerine hücum ettiler


Hz Zübeyr ve Mikdâd kendilerini savunmak için cenazeyi yere koydular Biraz sonra baktılar ki Hubeyb'in cenazesini bıraktıkları yer yarılıp cesedi içine alındı ve kapandı


Onlar da oradan uzaklaşıp Medine'ye döndüler


Peygaber efendimiz Hubeyb bin Adiy için:


- O benim Cennette komşumdur buyurmuştur


Bu şekilde şehid edilen Hubeyb Ensârdan ya'nî Medîneli Müslümanlardan olup Evs kabilesindendir


Hicretten önce Müslüman oldu Bedir ve Uhud savaşına katıldı Bu savaşlarda büyük kahramanlıklar gösterdi