Kastamonu Cide İlçesi

Kastamonu Cide İlçesi

Yüzölçümü: 683 km²
Nüfus: 55661
Posta Kodu: 37600

1868 yılında ilçe olan Cide’nin 85 köyü ve bu köylere bağlı 204 mahallesi bulunmaktadır İlçede belediyeye bağlı altı mahalle vardır İlçeye bağlı belde ve kasaba yoktur

Batı Karadeniz Bölümü’nde, Kastamonu İline bağlı bir ilçe olan Cide, kuzeyinde Karadeniz, kuzeydoğusunda Doğanyurt, doğusunda Şenpazar, güneyinde Azdavay ve Pınarbaşı ilçeleri, batısında Bartın iline bağlı Kurucaşile ilçesi ile çevrilidir Cide’nin ovalık alanları oldukça sınırlıdır Toprakları çok sayıda çay ve derelerle bölünmüştür İlçenin güney ve güneydoğusunda Küre Dağları'nın uzantıları yer alır Kuzeyde kıyıya yakın kesimlerde kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanan Kestane Dağı bulunmaktadır İlçenin doğusunu Kestane Dağı engebelendirmektedir Bu dağların üzerleri zengin bir orman örtüsü ile kaplıdır Zeytinlik Tepe (1282 m), Kaleburnu Tepesi (1078 m), Halla Tepesi (1231 m), Karakaya Tepesi (1443 m), Kemrelik Tepesi (1220 m) ilçenin belli başlı yükseltileridir

İlçenin en önemli akarsuyu Devrekâni Çayı olup, kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda akar Bu çay ilçe topraklarını geçerek Karadeniz’e dökülür İlçenin diğer akarsuları Aydos Çayı ve Fakaz Çayı’dır Kastamonu’ya 148 km uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 939 km2 olup, 22481’dir


2000 yılı Genel Nüfus sayımına göre ilçe merkezi 5834 köyler 17327 olmak üzere ilçe toplam nüfusu 23161 dir Ekonomik nedenlerden dolayı uzun yıllardan beri ilçe genelinde yaşanan göç sonucu, ilçe nüfusu merkezde ve köylerde sürekli azalmaktadır Bunu Mernis Projesi nüfus kayıtları çok açık göstermektedir Mernis Projesi'ne göre Cide nüfusuna kayıtlı insan 102974 tür Bu rakamlara göre nüfusun %77 si ilçe dışında yaşamaktadır 1990–2000 genel nüfus sayımları arasında ilçe nüfusunda yaklaşık %2 oranında bir artış görülmüştür


Köyler genelde ayrı yerleşim biriminden oluşmaktaysa da, ayrı mahalle olarak adlandırılan bu birimlerde yerleşim toplu ve düzenlidir

İlçede yazları mevsim normallerinde seyreder kışları ise en düşük hava sıcaklığı -23 derecedir


İlçenin ekonomisi, tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılığa dayalıdır Tahıl üretiminin dışında genellikle bağcılık, meyvecilik, sebzecilik yapılmaktadır Tarımsal üretimin dışında ilçe halkının gelir kaynaklarını küçük ölçekli orman ürünleri imalatından sağlanmaktadır Küçük tekne yapımcılığı geçim kaynaklarının önünde gelmektedir Ayrıca ilçedeki torna tezgâhlarında tahta kaşık üretimi yöredeki çok sert şimşir ağacından yapılmaktadır Hayvancılıkta mera hayvanları ön planda olup, yeni sığır türleri elde etmek üzere Jersey Suni Tohumlaması yapılmaktadırAyrıca sultan kayığı yapan bir şöförümüz muharrem demir gemi maketçiliğiylede geçim sağlamaktadır isteğe göre sultan kayığı maketleri ve yöresel ev maketleride yapmaktadırSipariş vermek isteyenler 05426033400 numaralı telefonu arayabilirler

Cide’nin ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu kesinlik kazanamamıştır Ancak Homeros’un İlyada isimli eserinde Cide’nin ismi geçmektedir Cide’de Kytoron ve Aigialos isimli iki antik kent bulunmaktadır Cide’nin 12 km batısında, Kurucaşile’nin 15 km doğusunda bulunan Kytoron, kapalı bir liman kenti olup Ortaçağ Kalesi yıkıntısı dışında kentten herhangi bir kalıntı günümüze gelememiştir Cide’nin 17 km doğusundaki Aigialos kenti, Aydos Köyü, Aydos Çayının ağzındaki vadide, kıyıdan ve dolayısıyla çayın ağzından içeriye doğru yayılmıştır Bugün, burada günümüze kadar gelebilen herhangi bir kalıntı bulunmamaktadır

Tarihi kaynaklarda yörede, MÖ 1100-700 yılları arasında Paflagonialıların egemenlik kurdukları bilinmektedir Fryglerin bir kolu olan Pafloganialılar bu bölgeye kendi adlarını vermişlerdir Paflagonyalılar, Devrekani Çayının, Gökırmak, Devrek, Soğanlı, Filyos ve Bartın Çayları etraflarında yerleşmişlerdir Ancak Cide’de arkeolojik bir kazı yapılmadığından bu döneme ait herhangi bir esere rastlanmamıştır Homeros, Paflogonya’nın Cide ve Kitoros(Gideros) taraflarında Henet veya Heneti adlı bir kavmin yaşadığını belirtmiştir Cide’nin sahilinde, Ceviz Dibi adıyla anılan yerde bir saray kalıntısının olması bu iddiayı kuvvetlendirmektedir Romalılar ve Bizanslılar Cide’de hüküm sürmüşlerdir Nitekim, Cide’de Callade Cide, YDomma ve Caracolla adlarına kesilen paralar ve Cide’de bulunan Roma dönemi kale kalıntıları bunu kanıtlamaktadır Güble ve Gilivri arasında Çoban Kalesi Romalılar döneminde yapılmış Osmanlılar döneminde de onarılmıştır Timle Kalesi ve Gazallı Kalesi Bizans dönemine aittir Okçu Kalesinin ise tam olarak ne zaman yapıldığı bilinmemektedir

Yörede Bizanslılardan sonra, Danişmendler, Çobanlar ve Candaroğulları egemen olmuş, Ağlı uzun süre Bizans egemenliği altında kalmıştır Ağlı ve yöresi 1106 yılında Danişmendlerin eline geçmiştir Anadolu Selçukluları'nın dağılmasından sonra Candaroğulları yöreyi egemenlikleri altına almışlar ve 1392 yılında Kastamonu Osmanlı topraklarına katılmıştır Ankara Savaşı’ndan (1402) sonra Sinop’ta yaşayan İsfendiyar Bey yöreye hakim olmuştur Osmanlı birliğini yeniden kurmayı başaran Çelebi Sultan Mehmet İsfendiyar Bey’i kendisine bağlamış ve Candaroğullarının Osmanlılara katılmasını sağlamıştır Bunun ardından 1461’de Fatih Sultan Mehmet zamanında yöre, kesin olarak Osmanlı toprakları içerisine alınmıştır Osmanlı döneminde Kadılık ile yönetilmiş, 1868’de Kastamonu vilayeti merkez sancağına bağlı bir kaza konumuna getirilmiştir Bu dönemde eski bir iskelesi olan Cide’de bir de tersane kurulmuştur Bu liman İpek Yolu üzerinde olup, önemini tarih boyunca sürdürmüştür Karaağaç İskelesi adı ile anılan ilçedeki iskele Rusya ile Anadolu arasında ticaret bağlantısını sağlamıştır

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Roma ve Bizans dönemine ait kale kalıntıları, Türk sivil mimari örneklerinden Rıfat Ilgaz evi bulunmaktadır

Cide İlçesi kilometrelerce uzanan sahili, kıyıya dimdik inen dağların önünde muhteşem güzellikteki koylar ve her yanı yemyeşil ormanlarıyla yazar Rıfat Ilgaz'a ilham kaynağı olmuştur

Yerel kıyafetler ulusal ölçekte değerlendirildiğinde özellikle kadın kıyafetlerinde farklılıklar gözlenmektedir Bu kadın kıyafetinde en belirgin nokta Rıfat Ilgaz’ın şiirlerine ve romanlarına da konu olan Sarı Yazma’dır Kadınlar başörtüsü olarak kullandıkları sarı renkli bu yazma sembol haline gelmiştir Fabrikasyon üretimin henüz gelişmediği dönemlerde Sarı Yazma Cide’nin Başköy adlı köyünde yaşayan Mehmet Genç tarafından doğal ahşap baskı kalıpları kullanılarak yapılmakta idi Halen çok az da olsa aynı kişi tarafından üretim yapılmaktadır Kıyafetin diğer bölümleri ise şöyledir; Uzun bol etekli elbise (göynek), Kırmızı paçalı şalvar (don) ve Belde kuşak şeklindedir

Cide köylerinde Kahve değirmeni, Karabiber değirmeni, Çeyiz Sandığı, Tahta Kaşık, Sultan Kayığı Maketleri el sanatları dalında sayılabilecek önemli değerlerdir

Ayrıca bir karadeniz gezisi düşünenler için cide otelleri ve mütevazi barlarıyla turizimde keşfedilmeyi sabırsızlıkla beklemektedir