Samsun Tarihi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-10-2012

TARİH

Dündar Tepe höyüğünde yapılan arkeolojik araştırma ve incelemeler Kalkolotik ve Bakır Çağlarına ait bir uygarlığın yaşadığını ortaya koymuşturAnadoluda Yunan kolonilerinin kurulduğu dönemde Samsun, Amisos adlı küçük bir yerleşme merkezi idi Şehrin İon şehir devletlerinden Miletos ( Millet) tarafından kurulduğu kabul edilmektedir

MÖ47de Romalı Sezarın kesin egemenliğine giren Samsun, bu egemenliği izleyen ve Hıristiyanlığın yayıldığı Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olarak siyasal tarihte ve dinler tarihinde yer alır 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu kapılarının Türklere açılmasından sonra Samsun, Anadolunun fethi ile görevli komutanlardan Melik Danişment Gazi ve onun kurduğu Beyliğin denetimi altına girmiştir

Çelebi Sultan Mehmet eliyle 1413de Osmanlı yönetimine katılmış, 1427 yılında da Canik adıyla ilk kez haritaya geçmiştir Samsun ve yöresinde tütün ekiminin yaygınlaşması ve buharlı gemilerin Karadenizde işlemesiyle 19yy da Samsun Karadenizde küçük bir iskele olma durumundan kurtuldu

1869 yılında büyük bir yangın geçiren Samsunun hemen hemen tamamı yanarak kül oldu Fransadan getirilen bir mimarın planına göre sokak ve caddeler boyunca evler yapıldıZengin bir ticaret merkezi ve şehri olduğundan kısa zamanda kalkındı

1Dünya Savaşından sonra parçalanan ve düşmanlar tarafından istila edilen vatanımızı kurtarmak için Gazi Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919da Samsuna ayak basarak Milli Mücadeleyi başlattıO tarih Gençlik ve Spor Bayramı olarak ilan edilmiş olup;1936 yılından beri her yıl kutlanmaktadır

COĞRAFYA

Samsun, Orta Karadeniz bölgesinde yer alır Yüzölçümü 9579 km2 dir Nüfusu ise 1161619dur Ordu,Tokat, Amasya ,Çorum, Sinop iliyle çevrili olup kuzeyini de Karadeniz kaplar

Karadeniz kıyı şeridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Dağlarının il sınırı içindeki kesimleri daha yüksektir Kıyıdan uzaklaştıkça basık ve yuvarlak sırtlar halinde yükselen bu dağlar 1000 ile 1500mye ulaşır Batı uç kısmıyla il içine sokulan Canik Dağları, Kunduz Dağı, Bünyan Dağı, Sıralı Dağ ve Yunt Dağı ile ilin en yüksek dağı olan Akdağ (2082 m ) başlıca dağlarıdır

Plato ve yaylalar fazla yüksek değildir Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alır Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin taşıdıkları alüvyonların yüzyıllar boyunca kıyıda birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarşamba ovaları oluşmuştur

Samsun, akarsu bakımından zengindir Türkiyenin kendi sınırları içinde denize ulaşan en uzun nehri Kızılırmak Kızıldağdan doğar Samsunun topraklarından denize dökülür Uzunluğu 1182 km dır Başlıca kolları Delice Suyu, Devrez Çayı, Gökırmak tır

Köse Dağ dan doğup Canik Dağlarını geçerek Samsun il sınırına gelen Yeşilırmak Civa Burnundan denize dökülür 468 kmuzunluğu olan Yeşilırmak ın Tozanlı Irmağı, Tokat Çayı , Kelkit ve Çekerek Suyu önemli kollarıdır Bunların dışında Samsun topraklarından çıkarak Karadeniz e dökülen Terme Çayı, Mert Irmağı, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsuları vardır Samsun, göl bakımından da zengin bir ilimizdir

Samsunun iklimi, sahil ve iç kesimlerde değişiklik gösterir Sahil şeridi Karadenizin etkisinde olmasına karşın iç kesimler Akdağ ve Canik Dağları etkisi altındadır Bir günde havanın bir kaç defa değiştiği gözlenebilir Kıyı kesiminde kışlar ılık, ilkbahar sisli ve serin, yaz mevsimi ise genellikle kuraktır

08-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Samsun Tarihi TARİH Dündar Tepe höyüğünde yapılan arkeolojik araştırma ve incelemeler Kalkolotik ve Bakır Çağlarına ait bir uygarlığın yaşadığını ortaya koymuşturAnadoluda Yunan kolonilerinin kurulduğu dönemde Samsun, Amisos adlı küçük bir yerleşme merkezi idi Şehrin İon şehir devletlerinden Miletos ( Millet) tarafından kurulduğu kabul edilmektedir MÖ47de Romalı Sezarın kesin egemenliğine giren Samsun, bu egemenliği izleyen ve Hıristiyanlığın yayıldığı Bizans döneminde bir piskoposluk merkezi olarak siyasal tarihte ve dinler tarihinde yer alır 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu kapılarının Türklere açılmasından sonra Samsun, Anadolunun fethi ile görevli komutanlardan Melik Danişment Gazi ve onun kurduğu Beyliğin denetimi altına girmiştir Çelebi Sultan Mehmet eliyle 1413de Osmanlı yönetimine katılmış, 1427 yılında da Canik adıyla ilk kez haritaya geçmiştir Samsun ve yöresinde tütün ekiminin yaygınlaşması ve buharlı gemilerin Karadenizde işlemesiyle 19yy da Samsun Karadenizde küçük bir iskele olma durumundan kurtuldu 1869 yılında büyük bir yangın geçiren Samsunun hemen hemen tamamı yanarak kül oldu Fransadan getirilen bir mimarın planına göre sokak ve caddeler boyunca evler yapıldıZengin bir ticaret merkezi ve şehri olduğundan kısa zamanda kalkındı 1Dünya Savaşından sonra parçalanan ve düşmanlar tarafından istila edilen vatanımızı kurtarmak için Gazi Mustafa Kemal Paşa 19 Mayıs 1919da Samsuna ayak basarak Milli Mücadeleyi başlattıO tarih Gençlik ve Spor Bayramı olarak ilan edilmiş olup;1936 yılından beri her yıl kutlanmaktadır COĞRAFYA Samsun, Orta Karadeniz bölgesinde yer alır Yüzölçümü 9579 km2 dir Nüfusu ise 1161619dur Ordu,Tokat, Amasya ,Çorum, Sinop iliyle çevrili olup kuzeyini de Karadeniz kaplar Karadeniz kıyı şeridini takiben uzanan Kuzey Anadolu Dağlarının il sınırı içindeki kesimleri daha yüksektir Kıyıdan uzaklaştıkça basık ve yuvarlak sırtlar halinde yükselen bu dağlar 1000 ile 1500mye ulaşır Batı uç kısmıyla il içine sokulan Canik Dağları, Kunduz Dağı, Bünyan Dağı, Sıralı Dağ ve Yunt Dağı ile ilin en yüksek dağı olan Akdağ (2082 m ) başlıca dağlarıdır Plato ve yaylalar fazla yüksek değildir Yaylalar: Ladik, Havza, Vezirköprü ve Kavak ilçelerinde yer alır Kızılırmak ve Yeşilırmak nehirlerinin taşıdıkları alüvyonların yüzyıllar boyunca kıyıda birikmesi sonucu verimli Bafra ve Çarşamba ovaları oluşmuştur Samsun, akarsu bakımından zengindir Türkiyenin kendi sınırları içinde denize ulaşan en uzun nehri Kızılırmak Kızıldağdan doğar Samsunun topraklarından denize dökülür Uzunluğu 1182 km dır Başlıca kolları Delice Suyu, Devrez Çayı, Gökırmak tır Köse Dağ dan doğup Canik Dağlarını geçerek Samsun il sınırına gelen Yeşilırmak Civa Burnundan denize dökülür 468 kmuzunluğu olan Yeşilırmak ın Tozanlı Irmağı, Tokat Çayı , Kelkit ve Çekerek Suyu önemli kollarıdır Bunların dışında Samsun topraklarından çıkarak Karadeniz e dökülen Terme Çayı, Mert Irmağı, Kürtün Deresi ve Abdal Deresi gibi akarsuları vardır Samsun, göl bakımından da zengin bir ilimizdir Samsunun iklimi, sahil ve iç kesimlerde değişiklik gösterir Sahil şeridi Karadenizin etkisinde olmasına karşın iç kesimler Akdağ ve Canik Dağları etkisi altındadır Bir günde havanın bir kaç defa değiştiği gözlenebilir Kıyı kesiminde kışlar ılık, ilkbahar sisli ve serin, yaz mevsimi ise genellikle kuraktır