Samsun Vezirköprü İlçesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-09-2012

Samsun Vezirköprü İlçesi

Vezirköprü, Samsun iline bağlı 2000 yılı verilerine göre nüfusu 23,300 olan bir ilçedir Köyleri ile birlikte 107000’e ulaşmaktadır Vezirköprü’nün Samsun’a uzaklığı 115 km dir İlçe kabaca 35° 48’ – 35° 01’ doğu boylamları ile 41° 00’ – 41° 19’ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır Vezirköprü’nün diğer şehir merkezlerine ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır

Vezirköprü ilçesi, Orta Karadeniz Bölümü'nde, Kuzey Anadolu Dağları'nın ikinci sırasının Aşağı Kızılırmak vadisi çevresine rastlayan (Kuzey Anadolu Dağları'nın ilk sırasını oluşturan dağların orta kesimlerinde, doğusunda Canik Dağları, batısında Küre ve İsfendiyar Dağları'nın bulunduğu saha) kıyı ardı kesiminde yer almaktadır

Vezirköprü'nün tarihi Hititlere (MÖ 2000 - MÖ 700) kadar uzanmaktadır İlk şehir Hititler tarafından şimdiki ilçe merkezinin 2,5 km kadar uzağına kurulmuştur Bu Vezirköprü'nün ilk kuruluşudur

MÖ 1200 yıllarında bu yöre Frigya hakimiyeti ve Paflagonya idaresine girmiştir Daha sonra burası Büyük İskender tarafından ele geçirilmiştir

Frigyalıların akınları ile yıkılan şehri ikinci kez Bizanslılar kurmuştur O zaman ki adı Fezimon yahut Teakliodiopolisdir İlçede Bizanslılar döneminden kalma sutün ve sutün başlıkları bulunmuştur O dönemde çevredeki en zengin kent olduğu bu gün görülen büyük bina harabelerinden anlaşılmaktadır

Selçukluların Bizanslılara yaptığı savaşlarda Vezirköprü tekrar harabeye dönmüştür Daha sonra Danişmentlilerin eline geçen ilçe Haçlı Seferleri nedeniyle inşa edilememiştir Ancak Sultan Mesut 1160 yılında kasabaya Gadegara adıyla üçüncü kez yeniden kurmuştur

Vezirköprü 1695 yıllarındaki Celali isyanları sırasında sık sık baskına uğramış ve kasaba yağmalanıp yıkılmıştır Bu nedenle insanlar kalelere sığınma ihtiyacı duymuş Taşkale ve Toprakkale olmak üzere iki kale yapılmıştır Şimdi bu kale yıkıntıları üzerinde kurulan mahalleler aynı adlarla anılmaktadır Celali isyanlarından sonra Köprülü Mehmet Paşa ilçedeki yıkılmış yapıları tamir ettiriyor ve ayrıca yeni eserler de yaptırmıştır İskelet olarak bu günkü durumu o zamandan kalmadır İdari bakımdan Sivas Beyler Beyliğine bağlı Amasya Mutassarrıflığı içinde olan Vezirköprü; 1925 yılına kadar Amasya'ya bağlı bir ilçe iken 1925 yılında Samsun iline bağlanmıştır Mehmet Paşa Sadareti zamanında da ilçe VEZİRKÖPRÜSÜ adını almıştır Bugün daha kısaltılmış olarak VEZİRKÖPRÜ adı kullanılmaktadır

Karadeniz Bölgesinde olmasına rağmen Kızılırmak vadisi boyunca Akdeniz iklimi özelliğini göstermektedeir Daha çok kışları soğuk geçip, yaz kuraklığı karakteristiktir

08-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Samsun Vezirköprü İlçesi Samsun Vezirköprü İlçesi Vezirköprü, Samsun iline bağlı 2000 yılı verilerine göre nüfusu 23,300 olan bir ilçedir Köyleri ile birlikte 107000’e ulaşmaktadır Vezirköprü’nün Samsun’a uzaklığı 115 km dir İlçe kabaca 35° 48’ – 35° 01’ doğu boylamları ile 41° 00’ – 41° 19’ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır Vezirköprü’nün diğer şehir merkezlerine ulaşım karayolu ile sağlanmaktadır Vezirköprü ilçesi, Orta Karadeniz Bölümü'nde, Kuzey Anadolu Dağları'nın ikinci sırasının Aşağı Kızılırmak vadisi çevresine rastlayan (Kuzey Anadolu Dağları'nın ilk sırasını oluşturan dağların orta kesimlerinde, doğusunda Canik Dağları, batısında Küre ve İsfendiyar Dağları'nın bulunduğu saha) kıyı ardı kesiminde yer almaktadır Vezirköprü'nün tarihi Hititlere (MÖ 2000 - MÖ 700) kadar uzanmaktadır İlk şehir Hititler tarafından şimdiki ilçe merkezinin 2,5 km kadar uzağına kurulmuştur Bu Vezirköprü'nün ilk kuruluşudur MÖ 1200 yıllarında bu yöre Frigya hakimiyeti ve Paflagonya idaresine girmiştir Daha sonra burası Büyük İskender tarafından ele geçirilmiştir Frigyalıların akınları ile yıkılan şehri ikinci kez Bizanslılar kurmuştur O zaman ki adı Fezimon yahut Teakliodiopolisdir İlçede Bizanslılar döneminden kalma sutün ve sutün başlıkları bulunmuştur O dönemde çevredeki en zengin kent olduğu bu gün görülen büyük bina harabelerinden anlaşılmaktadır Selçukluların Bizanslılara yaptığı savaşlarda Vezirköprü tekrar harabeye dönmüştür Daha sonra Danişmentlilerin eline geçen ilçe Haçlı Seferleri nedeniyle inşa edilememiştir Ancak Sultan Mesut 1160 yılında kasabaya Gadegara adıyla üçüncü kez yeniden kurmuştur Vezirköprü 1695 yıllarındaki Celali isyanları sırasında sık sık baskına uğramış ve kasaba yağmalanıp yıkılmıştır Bu nedenle insanlar kalelere sığınma ihtiyacı duymuş Taşkale ve Toprakkale olmak üzere iki kale yapılmıştır Şimdi bu kale yıkıntıları üzerinde kurulan mahalleler aynı adlarla anılmaktadır Celali isyanlarından sonra Köprülü Mehmet Paşa ilçedeki yıkılmış yapıları tamir ettiriyor ve ayrıca yeni eserler de yaptırmıştır İskelet olarak bu günkü durumu o zamandan kalmadır İdari bakımdan Sivas Beyler Beyliğine bağlı Amasya Mutassarrıflığı içinde olan Vezirköprü; 1925 yılına kadar Amasya'ya bağlı bir ilçe iken 1925 yılında Samsun iline bağlanmıştır Mehmet Paşa Sadareti zamanında da ilçe VEZİRKÖPRÜSÜ adını almıştır Bugün daha kısaltılmış olarak VEZİRKÖPRÜ adı kullanılmaktadır Karadeniz Bölgesinde olmasına rağmen Kızılırmak vadisi boyunca Akdeniz iklimi özelliğini göstermektedeir Daha çok kışları soğuk geçip, yaz kuraklığı karakteristiktir