Diyorlar Ki.. - Atatürk İçin Söylenmiş Sözler

Afganistan
Roma'da evimizde idik Radyo dinliyorduk Kara haberleri öğrenince ne hale geldiğimizi bilemezsiniz Kalbimizden vurulmuş gibi olduk Gazetelerin verdiği bilgi yasımızı tümüyle artırdı "Çocuklarım siz kalınız, ben gidip Büyük Ata'nın kaybı karşısındaki elem ve üzüntülerimi ona kendi huzurunda belirtmek istiyorum" dedim
İstanbul'a bu amaçla tamamen özel olarak geldim Eğer gelmeseydim bu sonsuzluğa göçen büyük insanın önünde ağlamasaydım, bu sonsuz ayrılığa katlanamazdım Ona saygı görevimi yapabilmek için İstanbul'a geldim Gelir gelmez saraya gittim Büyük arkadaşımın tabutu önünde durdum, eğildim, ağladım

Acım Türk Milleti'nin acısı kadar büyüktür Sevdiğim Türk Milleti'ne baş sağlığı dileğimin sunulmasına aracılığınızı dilerim

Emanullah HAN
Eski Afgan Kralı


"Büyük Atatürk'ün kaybından dolayı üzüntümüz o derece derin ve sonsuzdur ki bunu anlatamam Çünkü Atatürk, yalnız Türkiye'nin değil, bütün Doğu'nun Atasıydı
Büyük yasınıza Afgan Kralı ve hükümeti olduğu gibi bütün Afgan Milleti'de candan katılıyor Bu içten acımızın bir belirtisi olarak Türk bayrağının yası devam ettiği sürece, Afgan Bayrağı'da yarı çekilecektir Bütün yabancı ülkelerdeki temsilciliklerine talimat verilmiştir

Altes Veli Han
Afgan Kralının Amcası

"O büyük insan yalnız Türkiye için değil, bütün doğu milletleri için de en büyük önderdi"

Emanullah HAN
Afgan Kralı

Almanya


O, kişisel kazanç ve ün peşinde koşan basit bir dikdatör değil, gelecek kuşaklar için sağlam temeller atmağa uğraşan bir kahramandı

Prof Walter L WRIHT Jr

"Bütün dünya 10 Kasım'da, biz Almanlar'ın da dostluk ve saygı ile bağlı olduğumuz bir insanın hayatını ve eserlerini takdirle anmaktadır Atatürk bir asker olarak, amansız ve hatta bazı anlarında ümitsiz gözüken bir mücadeleden muzaffer çıkmış ve sonra da devlet sorumluluğunu üzerine almıştır 29 Ekim 1923'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilânı, onun diplomatik dehâsının bir eseridir Türk devletinin demokratik gelişmesini engelleyen, mâziden kalma bazı gelenek, örf ve âdetlerin değiştirilmesi veya kaldırılması gerekiyordu O cesurâne ve azimkârane ideallere sahipti, yılmak bilmeyen bir yaratıcılıkla eserlerini gerçekleştirmeğe başladı Atatürk, Almanlarla geleneksel, yürekten ve karşılıklı güvene dayanan ilişkiler kurmuş ve sürdürmüştür

Ludwig ERHARD
(Batı Alman C Başkanı)

Atatürk Türkiye'yi tek düşmanı kalmaksızın bırakmıştır Bu zamanımızın hiçbir devlet şefinin başaramadığıdır

Alman Völkischer Beobachter Gazetesi

Türkiye'nin kendisine hudutsuz bir minnet duyduğu Büyük Kurtarıcı Atatürk'ün hayatı, Almanya'da olduğu kadar iyi, hiçbir yerde ne anlaşılacak, ne de takdir edilebilecektir Zira Almanya aynı yoldan geçmiştir Türkiye'ye kabul ettirilen barış anlaşması, topraklarının hayati kısımlarını kendisinden koparıp alıyordu Millî Kahraman Atatürk, memleketini kurtarmayı ve millî bir geleceğin temellerini atmayı başardı Memleketini görüşmelerle ve Cenevre metodlarıyla kurtaramıyacağına inanarak mücadele yolunu seçti Bunda yalnız çelik bir irade ve kuvvet başarısı olabilirdi Memleket içindeki eseri, daha az hayranlığa lâyık değildir Almanya, ATATÜRK'ün eserine ve mücadelesine hayrandır Onda, tarihi eseri, özgürlüğü seven bütün milletler için bir sembol olarak kalacak kudretli bir kişilik görmektedir
Berlin, Alman Ajansı

Istırap çeken dünyada barış ve esenliği yeniden kurmak ve insanlığın yalnız maddi değil, manevi gelişmesini sağlamak isteyenler Atatürk'ün iman verici ve yön göstericiliğinden örnek ve kuvvet alsınlar
Profesör Herbert MELZIG
Alman Tarihçisi

Bugün Kemal Atatürk, yarattığı eserlerle bakıp pek haklı olarak kendisine başarıya ermiş bir kimse gözüyle bakabilir Çünkü Atatürk, herşeyden üstün olarak, Türk Milleti'ne şimdiye kadar erişmediği bir mutluluk getirmiştir
Alman Gazetesi Carel Sautman

Mustafa Kemal Bey, sorumluluk yüklenmekten korkmayan doğuştan bir şef idi 25 Nisan sabahı 19 Tümeniyle kendiliğinden düşmana saldırmaya karar verdi O'nu kıyıya sürdü ve üç ay boyunca kendisine yapılan çetin saldırılara inatçı ve sarsılmaz bir karşı koymada bulundu O'nun azmine tam olarak güvenebilirim
Liman Von SANDERS
Alman Generali

Kendisinin tarihi büyüklüğü, eseri olan yeni Türkiye'ye bakılarak bu günden ölçülebilir
Çelik gibi azim ve gayreti, uzağı gören akıl ve hikmetle birleşmiş olan bu gerçek halk önderi ve devlet adamı; Anadolu dağlarının en uzak ve ıssız köşesindeki köylere bile başka bir ruh aşılamıştır
Alman, İllustrierte Dergisi

Onda büyük bir asker, dahi bir devlet adamı ve tarihsel kişiliğe sahip bir kişi kaybedilmiştir
(Hitler, İnönü'ye Mesajı)

Eğer bugünkü Türkiye, dünya savaşından sonraki Avrupa'nın herhangi bir memleketinde daha fazla ileri gitmişse, bunun en büyük sebebini yeni Cumhuriyetin Başkanı'nın dehasında aramalıdır
Hans FROEMBGEN
Alman Yazarı

Atatürk, yeni Türkiye'nin yaratıcısı olduğu kadar ulusunun eğiticisi ve yetiştiricisi olmuştur
Atatürk, kişiliğinin kuvvetiyle milletleri içten ve dıştan değiştiren savaş şefleri arasında özel bir yer tutacaktır O, yeni Türkiye'nin yaratıcısı ve kurucusu olmuştur Yakın doğunun şimdiki çehresini bu adam tesbit etti
Alman, Germania Gazetesi

Şark, tarihin Kemâl Atatürk tarafından yazılmış olan yeni bir sahifesini açmıştır Avrupa tarih kitapları vaktiyle (Barbar) Türklerin Altay Dağları'nın yüksek ovalarından şarka, garba nasıl akın ederek milletleri ve kültürleri tahrip eylediklerini hikâye eder İncil'de ve Ortaçağ literatüründe Türkler, (Gogve Magog) diye fevkâlede ve korkunç hayâletler olarak tasvir edilmiştir Onlar uyuşturucu medeniyetin buzları içinde bir ateştiler ve Türk kokusu hâlâ bugün bile dünyanın yarısının uzuvlarında yaşamaktadır Şimdi modern ilim, milâttan evvel tarihin binlerce yıllık perdesini açarak, batmış milletlerin kaybolmuş izlerini keşfetmektedir Bu arada birdenbire Türk ırkını da tarihin aydınlıkları içinde görüyoruz ve onun şark ile garb arasında nasıl bir köprü kurmuş ve nasıl devletler ve kültürel yaratmış olduğunu anlıyoruz Avrupanın birçok âlimleri bunu reddediyorlar

Fakat, Atatürk'ün hayatı ve Türk Milleti'nin yeniden uyanış ve kalkınış, Türk Milleti'nin ruhunun ilk evini henüz yirminci asırda kurmuş olmadığı kanaatini gösteriyor Kemâl Atatürk ile yüzlerce asrın derinliğinden kahraman bir ruh aydınlığa yükseliyor ve bu ruh, dünyanın esarete düşmüş kısımlarındaki milletlere hürriyet ve kurtuluş yolunu gösteriyor O'nun hüviyeti, Nil sahillerinden eski Çin denizlerine kadar uzanan bir efsane olmuştur Bununla beraber O gene milletinin ortasındadır Olgun ve kemâle ermiş zekâsıyle, münevver ve ebedi gençliğin yorulmak bilmez kudret ve ciddiyetine mazhar olan, O, kendi milleti ve beşeriyet âlemi için beslediği muhabbetle, bir dâhinin neler yarattığına dair, cihana fevkâlâde heyecanlı bir sahne seyrettirmektedir
Herbert MELZİG

Bir yenilginin uçurumuna düştüğü halde, ilkin neticesiz sanılan İstiklâl Mücadelesini yapan Türk Milleti, önünde saygıyla eğilmeden bu satırlara son veremez
Zafer neşesiyle kendinden geçmiş bir diplomasinin kararını "hayır" diyerek yırtmak ve yüzlerine fırlatmak örneğini biz Almanlar, Türklere borçluyuz
Alman Askeri Dergisi Vissen Und Vehr

Mustafa Kemâl, hırpılanmış, silahı elinden alınmış olan milletle elele vererek tarihe yeni bir devir açmak için mücadeleye atıldı ve mücadelesinde, ruh kudretinin dünya yüzündeki bütün silahlardan üstün olduğunu ispat etti
Profesör Herbert MELZIG
Alman Tarihçisi

Mustafa Kemâl'i yüksek kumandanların çoğuna üstün kılan nitelik, ölümü küçümsemek ve yiğitlik göstermek bakımından askerlerine en büyük örnek olmasıdır
Profesör Herbert MELZIG
Alman Tarihçisi

Esarete mahkûm edilmiş bir istiklâl hakkını kuvvetle kazanmış, idam fermanını yırtıp düşmanlarının suratına fırlatmış adamdır
Alman Basını

"Atatürk, istiklâl hissini taşıyan bütün milletler için, ölmez bir semboldür"
Alman Basını

Amerika

Kemal Atatürk'ün ölümünün 25 Yıldönümünü anma törenine katılabilmekten şeref duymaktayım Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir akseri lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır
Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilân ve o zamandan beri koruması, Atatürk'ün Türk halkının işidir Şüphesiz ki, Türkiye'de giriştiği derin ve geniş inkılâplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren bir örnek yoktur
John F KENNEDY
(ABD Başkanı, 10 Kasım 1963)

Benim üzüntüm iki türlüdür; önce böyle büyük bir adamın kaybından dolayı bütün dünya gibi üzgünüm İkinci üzüntüm ise, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkân kalmamış olmasıdır
Franklin ROOSEVELT
(ABD Başkanı, 10 Kasım 1963)

Asker-devlet adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi Kendisi, Türkiye'nin, dünyanın en ileri memleketleri arasında hakettiği yeri almasını sağlamıştır Keza O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanma duygusunu vermiştir Ben, Atatürk'ün sadık arkadaşlarından biri olmakla büyük bir iftihar duyuyorum
General Mc ARTHUR

"Kemâl hakkında almış olduğum malûmat çok tazedir Bu husustaki bilgilerimi kendisini çok iyi tanıyan birisinden temin ettim Sosyalist Sovyet Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti'nin tanınması hakkında Sovyet Rusya Hariciye Nâzırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa'nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum Bana verdiği cevapta: Avrupa'nın en kıymetli devlet adamının bugün Avrupa'da yaşamadığını, bunun Türkiye Cumhurreisi Mustafa Kemâl olduğunu söyledi"

Franklin D Roozwelt'in bu sözlerine karşı, Disraeli'nin İngiltere'yi idare ettiği zamandan beri, Avrupa'da o ırktan gelmiş bütün devlet adamları içinde en maharetlisi olan Litvinof tarafından söylenmiş olan bu mütaleânın çok kıymetli olduğunu beyan ettim
Roozwelt (Franklen D) 1928
Birleşik Amerika Cumhurbaşkanı
"Geceleyin yüz kişilik akşam sofrası, Avrupa'nın büyük başkentlerinde verilmekte olan benzeri şölenlerden hiç de farksızdı Yalnız Türkiye Cumhuriyeti'nin verdiği şölen sofrasında kullanılan İkinci Mahmut çağından kalma (1808-1839) som altın tabak ve takımlar, bu şöleni Avrupadakilerden daha debdebeli yapıyordu Mustafa Kemal hazretleri herşeyden önce tam anlamıyla savaşçı bir komutan, metin, geniş simalı, derin ve mütekâşif düşünceli, sert ve canlı sözlü bir zattır Ancak bu gece tam anlamıyla ince ve nazik bir devlet adamı, aynı çağda mükemmel bir devlet başkanı idi Her elçi kendilerinden aynı ölçüler içinde iltifat görürler"
(General Charles Sherrill)
Birleşik Amerika'nın eski
Ankara Büyük Elçisi

Unutmamalıdır ki Kemâl, Dumlupınar'da parlak bir strateji kabiliyeti göstermiş ve düşmandan çok azlık olan Türk kuvvetlerinden gereğince yararlanmayı bilmiştir
Dünya üzerinde istilâ orduları, Yunanlılar'ın uğradıkları büyük bozgun gibi bir yenilgiyle pek az karşılaşmışlardır
Charle H SHERRİLL
Eski Amerikan Elçisi

Lozan'ı o kazandı; son ikiyüz yılda ihtiyar Asya'nın Avrupa'ya kazandırdığı ilk zafer
New York Times

Dünya sahnesinden tarihin en dikkatli, çekici adamlarından biri geçti
Chicago Tribune

Savaş sonrası döneminin en yetenekli liderlerinden biri
New York Times

İnsanı teslim alıcı gözlerinde fevkâlade önderlik kuvveti vardır Kalın kaşları sakin durmaz Yüksek, enteklektüel zirvelere kalkar ve şayanı hayret derecede geniş alnında derin çizgiler oyacak bir şekilde çatılır Derisi açık renkli ve güneşten yanmıştır Esmer değildir Saçı sarımtrak kahve renklidir Ağzının temiz kesilmiş hatları ve çenesi kararlarının kesinliğini gösterir O, tetiktir, hazır cevaptır, dikkati çekecek kadar zekidir
Gladys Baker
Amerikalı Gazeteci

Atatürk'ün ölümünden dolayı Amerika Hükümeti pek çok üzgündür Bu kayıp, yalnız Türk Milleti'ne ve sınırların inhisar etmemiştir Yayıldığı yerler çok geniştir
Kordel HALL
Birleşik Amerika Dışişleri Bakanı

Cihanı hayran bırakan bu Türk, Türkler'in göğsünü Türk olduklarından, tarihlerinden ve dillerinden dolayı bir daha kabartmıştır ve Türkiye'nin geleceği için, geçmiş yüzyılların toplayabildiğinden daha fazla bir kudret toplamıştır
General CH SHERRILL
Eski Amerika Elçisi

Mustafa Kemâl, başarılarının çoğunu tükenmek bilmeyen sabrı sayesinde elde etmiştir
Charles H SHERRILL
Eski Amerika Elçisi

Ülkesine bağlılığı, kendisine bütün dünyanın saygısını kazandıran Atatürk
FD ROOSEVELT
ABD Cumhurbaşkanı

Atatürk'ün birçok insanların başarmaya maddeten muktedir olamadıkları işleri başarmada gösterdiği azim ve cesarete ve ortaya koyduğu esere bütün Amerika hayrandır
Amerika Basını

Arnavutluk

Atatürk, yüzyılımızın en seçkin simasıdır Filozofların çeşitli metafizik anlamlar vermiş ve şairlerin en güzel ve en yüksek sözlerle tasvir etmiş oldukları ideale, O, realist sesi ile can vermiştir O, sözleri uygulamaya çevirmiştir ve büyük uygulamanın dili kendisindedir
Demokratia Gazetesi

Bütün Türk Milleti yastadır Çünkü yeni Türkiye'nin yaratıcısı olan eşsiz şefini kaybetmiştir
Atatürk, pek kısa zamanda memleketinin çehresini tamamen değiştirmiş, eski Türkiye'den modern bir devlet çıkarmıştır Türk Milleti kendisine maddi ve manevî refahına borçludur Arnavut Milleti, bu büyük ve acı kayıptan dolayı Türk Milleti'nin duyduğu acıya katılmaktadır
Stipsi Gazetesi

Avusturya
Eşsiz inkilâplarla Gazi'den milletine geçen büyük irade kuvveti uzun yıllar süregelecek bir gelişme ve olgunluğu birkaç yıl içinde gerçekleştirmiştir Ve anlaşılmıştır ki Gazi'nin kendisine olan inancına, Türk Milleti Lâyıktır
Nobert Von BİSCHOFF

Büyük düşüncelerin adamı bir devlet mimarıydı
Neue Freie Presse, Viyana

Atatürk'ün hareketlerinden asabi oldukları belli olmuyor Hareketlerinde ademi ittirad ve âhenksizlik gösterenler asâbidir Halbuki, Atatürk'ün hareketi kesin, belli ve bilinçlidir Her hareketini bilerek yapıyor Kendisiyle konuştuktan sonra, "Sâdi"nin bir beytini hatırladım Bunu bir Türk dostumdan işitmiştin, size söyliyeyim:
"Birşeyi bilen ve bildiğini bilen kimse, şerefinin atını evrenin kubbesi üzerinde sıçratabilir"
Şunu gözönünde tutmak gerekir Ben herşeyden önce dış biçim adamıyım Böyle olmasaydım, heykelci olmazdım Binaenaleyh intiabımı bu bakımdan söyliyeceğim Çünkü yalnız biçimdir ki bana, karşımdaki insanın özüne işlemek imkânını verir Doğaldır ki hareket bütünler Diyebilirim ki Atatürk biçim ve hareketine göre, olağanüstü bir insan, fakat bu olağanüstünlük, Nietsche'nin ki gibi değildir Nietcshe hasta idi Atatürk öyle bir insandır ki, hayalî değildir İstediğini bilir, bildiğini yapar, yapamayacağı birşeyi de istemez
Avusturyalı Heykelci KRİPPEL

Belçika

Atatürk'ün ölümü, yalnız Türkiye için değil, bütün dünya için de derinliği ölçülemez bir kayıptır
Belçika'nın eski Ankara B Elçisi

Atatürk, şecaat ve kabiliyetin en büyük semboliydi O, yirminci asrın en büyük gerçeğini yaratan adamdır
Kopenhag-Nasyonal Tidende

Ankara'da bulunduğum zaman Güneş'e bakar, fakat bu Güneş'i ufukta değil, Çankaya'da görürdüm Samimiyetle diyebilirdim ki, hakiki Güneş, Çankaya'daki Güneş'ti Atatürk'ün acı kaybı dünya için büyük bir kayıptır O'nun yüksek dehâ ve azimkâr karakterine karşı büyük bir hayranlık besliyen Belçika Kralı, bu duygularını eylemde de göstermek için beni, Büyük Ölü'nün cenaze töreninde bulunmaya memur etti

Bütün Belçika'lılar, yasınıza içtenlikte katılıyorlar Mebusan Meclisi'nde Atatürk'ün anasını anmak için yapılan gösteri bunun bir delilidir
De RAYMOND
Belçika'nın Eski Ankara Elçisi

Mustafa Kemal, memleketi için herşeyin kaybolmuş göründüğü bir zamanda olağanüstü bir kalkınma gerçekleştirmiştir
Henri LİEBRECHT

Türkiye'nin uluslararası ünü, prestij ve otoritesi durmaksızın yükselmiştir
Milletine bu kadar az zamanda bu ölçüde hizmet edebilen tek devlet adamı Atatürk'tür
Libre Belgique Gazetesi

Reformcu ihtirasını millî toprağa hasretmiş lider
Camille Huysmans
Belçika Milli Meclisi Başkanı

Bulgaristan

Savaş sonrası Avrupa'sının en dikkati çekici simalarından biri kayboluyor Büyük Asker, cesaretli ıslahatçı ve müstesna devlet adamı "Atatürk" adını haklı olarak taşımış olan adam artık yaşıyanlar arasında değildir Yeni Türkiye'nin tarihi son onbeş yıl içinde, O'nun adına ayrılmaz bir surette bağlıdır O, Osmanlı imparatorluğu'nun en tehlikeli anlarından birinde politik sahnede gözükerek memleketin enerjisini canlandırmayı ve millî gelecek için iman ilham etmeyi başarmıştır O anda devletin var olması söz konusuydu ve Türk Milleti yenilmişti, ümitsizlik içinde bulunuyordu Görevi kolay değildi Uzun ve çetin bir savaştan sonra, Türk topraklarının üçte ikisi yabancı askerler tarafından işgal edilmişti ve kendisi iki cephede savunmaya mecbur bulunuyordu: Dışta düşmanla, içte Sultan'la

Atatürk, verdiği örnekle hepsi kendi fikirlerine bağlı genç ve enerjik devlet adamı, asker, yönetici ve bilgin yaratmıştır
Dost ve komşu Türk Milleti'nin bu kayba cesaretle katlanmasını ve rahmetlinin arkadaşlarının da, milletlerin hissiyetinde bu büyüklükte dâhi bir devlet adamının ve büyük ıslahatçının kaybından sonra meydana gelmesi normal olan zorlukları yenmelerini dileriz
B PAVLOF
Ankara Orta Elçisi

"Hiçbir memleket, yeni Türkiye'nin Ata'sı tarafından başarılan kadar güçlü, hızlı ve kökten bir yenilik hamlesine erişmemiştir"
Bulgar Dness Gazetesi

Hiçbir memleket, Yeni Türkiye'nin Ata'sı tarafından başarılan yenilik kadar çabuk ve o kadar derin bir yenileşme görmemiştir O, her tarafta dâhi bir asker, müstesna bir ıslahatçı ve yurdun kurtarıcısı olarak bilinmektedir Bu derecede insanlar, yüzyıllar içinde yalnız bir defa görülür Şimdiki Türkiye'nin tarihi bu müstesna devlet adamının tarihidir
Dness Gazetesi

Atatürk'ün büyük, şan ve şerefle dolu ismi Ankara kayalarının üzerinde, unutulmaz günlerin bir anısı olarak silinmez kalıyor Burada bu toprak üzerinde, bizim yanıbaşımızda çok büyük ve çok kudretli bir adam, bizim çağdaşımız olarak yaşamıştır Düşman ordularının istilâsını, bir yıldırım darbesi gibi defetmek, barış anlaşmalarını bir kılıç darbesiyle yok etmek, Halife'nin yüzyıllık taht ve tacını bir yumruk darbesiyle ortadan kaldırmak, memleketi islâh etmek ve sonra ümitsiz hale düşmüş olan bir milletin millî ihtirasını uyandırmak, modern ve uygar bir devlet yaratmak İşte gözlerimizin önünde cereyan eden ve büyük bir kısmı itibariyle Kemâl Atatürk'ün şahsi eseri olan mucizeler bunlardır

Buna dayanarak, Gladston gibi, şunları söylemekte haklıyız:
"Dünya, bu derece müstesna olan bu adamın ölümünden sonra artık eskisi kadar enteresan değildir"
İşte milletinin Ata'sı, kılıç, fikir, kalp ve irade adamı olan Atatürk budur Milletinin bu büyük evlâdı, aynı zamanda yirminci yüzyılın da büyük bir yurttaşıdır
KOJUHOF

Osmanlı İmparatorluğu'nun vücudu merhametsiz bir surette kesmekte olan cerrahların bıçağını çekip alan Mustafa Kemâl olmuştur Milli enerjiyi harekete getirdi ve milletin iradesini canlandırdı Yoldan çıkmış olan ve karşı koymaya gücü yetmeyen hükümet merkezini terkederek milletin hayati kuvvetlerini aramak ve daha sonra Sakarya'da yenecek olan silâhı tavlamak üzere Anadolu'ya geldi Bununla beraber, silâh zaferiyle yetinmiyordu Türkiye'yi kurtarmak, hattâ büyük ve zengin etmek, onun kültür düzeyini yükseltmek istiyordu Bütün milleti için kahramanlığının ve insan erdemlerinin sembolü olan O, değerlerinden daha az müthiş olmıyan bir mücadeleye başladı Millî ve sosyal inkılâp savaşı İşte onbeş yıldır devam eden ve en büyük başarılarla taçlanan inkılâp bu inkılâp idi
MEÇKAROF

Büyük ölünün önünde eğilmeye ve yüksek bir kumandan, eşsiz bir inkılâpçı ve devlet adamı olarak tanıdığım Büyük Şef'inize son saygı görevimizi yapmaya gidiyoruz Atatürk'ün vakitsiz ölümü, dünyanın her tarafında olduğu gibi, Bulgaristan'da da büyük üzüntü uyandırmıştır Hiç şüphe yoktur ki, O'nun hayata gözlerini yummasıyla insanlık, yeri kolay kolay doldurulamıyacak büyük bir adam kaybetmiştir
General DASKALOF

Çekoslovakya
"Atatürk'ün şahsında, yeni Türkiye'ye ruh veren bir adam kaybolmuştur Bu derece yüksek yaratılışta bir adama sahip olduklarından dolayı Türklere gıpta ediyoruz Çünkü biz de bugün, Mustafa Kemâl'in dünya sahnesinde göründüğü zamandaki Türkiye'nin vaziyetine benzer bir mevkiide bulunmaktayız Atatürk Türkiye'yi İngiliz parlâmentarizm modeli üzerinden bir devlet yapmış ve memleketine kuvvetli bir sanayi yaratmıştır Özetle, Atatürk modern Türkiye'nin yaratıcısıdır Türkiye, Müslümanlık âleminde bir mucize manzarası arzetmektedir Türkler ilelebet Atatürk'e minettar kalacaktır"
Çeşka Slova Gazetesi

"Atatürk, arkasında, geleceğinden emin bir devlet bırakmıştır"
Çekoslovakya

Atatürk, arkasında geleceğinden korkmayan kuvvetli bir millî devlet bırakmıştır
Çekoslovak, Bohemia Gazetesi

Çin

Mustafa Kemâl yeni Türkiye'nin kalbidir Eski, yıpranmış bir toplumdan yepyeni, güçlü bir millet yaratmış, eşsiz kişiliğiyle kendini herkese saydırmış, enerjisiyle herkesi kendine inandırmıştır
Çinli Yazar Ma Shao-Cheng

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemâl Atatürk'ün ölümünün 25 Yıldönümü münasebetiyle, ülkem ve milletin adına, ülkesini özgürlük ve demokrasiye kavuşturmak uğrunda mücadele ederek başarı kazanan Büyük Türk Önderi hakkındaki engin duygularımı ve hayranlığımı iletmek isterim Atatürk'ün hayatı ve eseri sadece Türkiye için değil, fakat dünyanın bütün özgür milletleri için bir ilham kaynağı olmakta devam edecektir
Çang Kay ŞEK

"Biz Çinliler, hepimiz bu yasa katılıyoruz Zira büyük bir milletin, çok sevilen Büyük Ata'sının ölümü, yalnız Türkiye için değil, aynı zamanda bizim kıtamızda ve bütün dünyada büyük bir boşluk bırakmaktadır"
Çin Basını

"Atatürk, bütün Asya kıtasının Ata'sıdır"
Çin

Danimarka

"Atatürk, ömrünün en mükemmel çağında ve işbaşında iken ölmüştür Fakat O'nun hayatındaki eseri, tarihte kahramanlığın çift destanı olarak yaşıyacaktır Eserini O, bir savaşçı ve bir de devlet adamı olarak meydana getirmiştir Kılıç sayesinde iktidar mevkiini kuranların bir çoğundan tamamıyle farklı olarak O, zaferi kazandıktan sonra kılıcını çekmiştir Atatürk'ün askerlik eserini iyice anlayabilmek, lâzımdır: Yıkılmış bir devlet, bozguna uğramış bir ordu, bitkin ve umutsuz bir millet!

Buna rağmen Atatürk, karşısına çıkarılan bütün orduları ezdikten sonra, Lozan'da 1923 Haziran'ında yenilmişlere millî Türkiye Devleti'ni dikte etmiştir Atatürk, hudutlarını çizmiş olduğu Türkiye'nin O'na öncekinden daha büyük görevler yükleyeceğini kavramıştı O, arkasında batılılaşma modern bir devlet bırakmıştır

Şapka giymek, Arap harflerini atıp bizzat öğretmenliğini yaptığı yeni Türk harflerini kabul etmek gibi tamamiyle zevahirden sanılan yenilikler, Türklerde ezelden beri var olan savaşçı ruhu bugün de yaşamakta olmasına rağmen, kurulan yeni devlet barış politikasının en sağlam dayanağı olmuştur

Atatürk, Montrö ve Hatay sorunlarını çözmüş, memleket içinde enerjik bir surette ıslahat yapmış, endüstri ve demiryolları kurmuştur
Berlinske Tidence Gazetesi

"Türkiye'nin Şefi Atatürk, bütün devletlerin hiç beklemedikleri bir şeyi gerçekleştirmiş ve hasta adam diye anılan Türkiye'den güçlü kuvvetli bir memleket yaratmıştır"
Social Demokraten Gazetesi

Atatürk, şahsiyet ve yeteneğin dev gibi bir simgesi idi, O, yirminci yüzyılın en muazzam olayını yaratan adamdı Gerçekten meydana getirmiş olduğu eser, yarı Doğulu olan ve halifenin şahsiyle dini tek kuvvet olarak tanıyan bir milleti modern, lâik ve millî bir devlet haline getirmesidir Hakikatte, Doğunun ruhuna kök salmış sembollerin atılmasını yeni bir hayat için radikal bir değişmeyi ifade ediyordu

Atatürk'ün dış politikası, tarihte bir örnek olarak kalacaktır Dostça anlaşmalarla dış borçlar sorununu düzeltmiş, Boğazları tekrar sağlamlaştırmış, kan dökmeden Hatay sorununu çözmüştür

Birçok islâhat arasında işçiye yeni bir hayat standardı sağlamış olan Atatürk, arkasında manen ve maddeten kendi izi üzerinde yürüyebilecek kudrette donatılmış bir Türkiye bırakmıştır
National Tidence Gazetesi

Atatürk'ün eseri, tarihte kalacaktır
Danimarka

"Yirminci yüzyılın en görkemli olayını yaratan adam"
National Tidence Gazetesi

Finlandiya


Atatürk'süz Türkiye, büyük bir devlet olamazdı
Finlandiya

Atatürk, olağanüstü nitelikte bir devlet adamı, savaş sonrası dünya tarihinin en önemli simalarından biri idi Atatürk olmasa idi, yeni Türkiye var olamazdı
Fin Hufvud Stadbladet Gazetesi

Büyük Atatürk'ün ölümü Finlandiya'da derin ve genel bir üzüntü uyandırdı Türk inkılâbını büyük bir ilgi ile izleyen Finlandiyalılar, aynı soydan bir kardeş millet sıfatiyle büyük Türk Milleti'nin büyük acısına katılırlar

Onnı TALAS
Finlandiya Heyeti Başkanı

Fransa

Atatürk iyi kalpli, insan bir adam, Türk Milleti O'nun kişiliğinde kendini buluyor
İnsanlığın bütün belirtileri O'nda kendini hemen gösteriyor
Fransız Gazetesi Noelle

"Eğer savaşı kazanmış ve daha da kazanacaksa, O, barışı da yapacaktır Sözüme inanın ve sizlere önceden haber vereyim ki, O bunu iyi yapacak, herkesin düşündüğünden daha eksiksiz ve şimdiye kadar kimsenin ulaşamadığı bir başarı ile yapacak"
Fransız Yazarı Claude FARRERE

Atatürk'ün kendine özgü dehasının asıl belirdiği nokta, milletinin canlılık ve çalışmalarını tehlike geçtikten sonra da görmesi, yapıcılık, zevkini devam ettirmesi ve bu yeni görevlerin her birine, karşı konulmaz bir çekicilik verilebilmesidir Bunun mantıkla açıklanmasına imkan yoktur; bu O'nun şahsi sırrıdır
Fransız Gazetesi Maurice Pernot

"Eski Osmanlı imparatorluğu bir hayal gibi ortadan silinirken, millî bir Türk Devlet'nin kuruluşu, bu çağın en şaşırtıcı başarılarından birisidir Mustafa Kemâl, yüce bir eser ortaya koymuştur Türk milliyetçiliğinin zaferi bütün Asya'da meyvesini vermiş ve Kemalizm'in parlak başarısı bütün sömürgeler için bir örnek olmuştur
Fransız Profesörü Maurice BAUMANT

Çok büyük bir adamdı bir siyasi dahiydi
Excelsior Gazetesi

Birgün bana dedi ki, çok güçlü ülkelere bağlı küçük milletler vardır Gelecek, birincilerden çok bu milletlere aittir Bu cümleler aklıma yerleşti Çünkü bunlar, ölümünün öncesinde, Yakın Doğu'nun en bilinçli, en uyanık, en güvenilir adamı olarak beliren Atatürk'ün üstün başarılarla dolu yaşamının derin anlamını göstermektedir
Bir Fransız Gazeteci

Hayatını memleketinin şanlı canlanmasına hasretmiş olan ateşli vatansever ve büyük devlet adamının kaybolduğu şu anda Türkiye'nin yasına derin bir hisle iştirak etmekteyim Kan dökülerek ve barışçı yollardan tahakkuk eden bu görevi Türk Milletine samimi dostluk bağları ile bağlı milletlerine geçecektir Bugün Türkiye Cumhuriyeti'nin mâruz kaldığı bu kaybı Fransız Milleti en derin teessürleri ile hissetmektedir
Alber LEBRUN
Fransa Cumhurbaşkanı

Kemâl Atatürk, idealist bir adamdır Ortaya mesut eserler koymuş olmasının sebebi, büyük prensipler tutarak, ihtiraslarına sınır çizmesini bilmiş olmasıdır
Şarl De Şambron
Fransız Diplomatı

Dünyanın, çağdaş, en büyük kişilerinden biri
Le Jour-Echo de Paris

Atatürk'ün yurt kurtarıcısı olduğunu, milletlerin en vefalısı olan Türkler asla unutmayacaklardır
Fransız Gazetesi Noell Roger

Karşımdaki bu büyük adamda, keşfettiğim bu büyük meçhulde maharet ve karakter o kadar iyi işlenmişti ki, sözlerinde hiçbir şüphe aramazdı
Fransız Yazarı Claude Farrer

Yüzyıllardan beri müstebitlerin boyunduruğu altında uyuklayan yaşlı Türkiye, O'nun çabalarıyla uyandı ve gözleri inkılâpların ışığıyla kamaştı
Fransız Gazetecisi Jean Laubespin

Bugünün Türkleri, yüzyıllar önce Avrupayı titreten canlı millet durumuna erişmiştir Ve bu akşam o büyük ölünün başında bekleyen Türkiye, güçlü ve dipdiri Türkiye'dir
Fransız Gazetecisi Pierre Dominique

Asırları aşan adam!
Fransa, Paris Basını

Ani olarak, fosfor olarak ışıldayan ve yine birdenbire kendi içine dönen garip bakışları vardı Kuvvetli kişiliği, her şeyi kavrayışındaki süratle, el hareketleriyle kendini belli ediyor Çok berrak olan sesi tartışması sırasında çelik gibi çınlıyordu

Mustafa Kemal gerçekten genç, temiz, candan inanmış, milletini yönetmek için yaratılmış bir insandır
Fransız Gazetecisi Mme BG Gualis

Akıllı ve barışçı yöntemlerle gerçekleştirdiği eseri halkların tarihinde izlerini bırakacaktır
Albert LEBRUN
Fransız Cumhurbaşkanı

Mevcut rütbelerin hepsini kaldırdığı bir memlekette, bu adam, bütün rütbeleri, kazanmıştır O memlekete, bulabilecek en şerefli isim O'na verilmiştir
Fransız Gazetecisi Mercel Sauvage

Kemalizm hızlı gelişme yolunu keşfetti ve isbat etti ki, yalnız bir kuşakta disiplinli bir eğitim ile halkçı büyük bir uygarlık geliştirebilir

Bu, insanlığa denenmiş bir felsefe örneği olarak sunulabilir Kemalizm yüzyıllara sığabilecek işleri on yılda tamamladı
Fransız Yazarı Gerrad Tongas

Atatürk öldü Barış kubbesinin Doğu sütunu yıkıldı Artık evrende barışı kimse garanti edemez Nitekim Avrupalı devlet adamları; O'nun 1930'da yaptığı uyarı ve tavsiyeleri dinlememiş ve dünyayı 1939 yılında ikinci büyük savaş felâketinin içine sürüklemişlerdir
Fransız Gazetesi SANERWIN

Çelik mavisi gözlerini, tabiatın güzel aydınlığına yummuş olan, taibatın ne kadar üstünde bir adamdı
Paris-Flgaro

Atatürk, bir milleti, birkaç yılda asrileştirmek mucizesini göstermiştir
Paris-Le Temps

Yeni Türk Devleti ile Ankara Andlaşması'nın imzalanması nedeniyle; "Bizi arkadan vurdu, dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı" diyenlere Fransız Başbakanının

Mecliste verdiği cevap:
"Dağ başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve O'nun tüm askerleri burada olsalardı, teker teker hepsinin heykellerini dikerdik Böylesine kahraman bir andlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum (1921)
Fransız Başbakanı BRIAND

Demokrat bir ruhun en ince faziletlerini ve muvaffakiyetlerini ancak Atatürk'te gördük
Fransa

Sırasıyla İhtilâlci ve âsi, sonradan muzaffer bir kumandan olan "Türklerin babası" Yeni Türkiye'yi yarattı, sultanları kovdu, kadınlara hürriyet verdi fesi kaldırdı, ülkesinde radikal bir inkılâp yaptı
Paris-Soir'den

Türklerin babası, kendisinden hiçbir şeyi esirgemeyen milletine bir baksa yeter
Fransız, Noelle Roger

Denilebilir ki onsuz, İslâm alemi yolunu bulabilmek için elli yıl daha bekleyecekti
Fransız, Berthe Georges-Gaulis

Kudüs'te toplanan onbinlerce Arap, minarelere ve kulelere yerleştirilen İngiliz mitralyözleri, zırhlı otomobillerindeki İngiliz askerleri karşısında semayı dalgalandıran bir gürleyişle coşkun ve korkusuz haykırıyorlar: "Yaşasın Mustafa Kemâl Paşa"
Fransız, Pierre Benoit

Mustafa Kemâl birkaç adım ilerledi Ondokuzuncu Tümen Komutanı bir dakika kadar iki ordu arasında, hareketsiz durdu Sonra yavaş yavaş sağ kolunu kaldırdı ve düşman siperlerine doğru ilerledi

Türk piyadesi, "Allah Allah" sesleri ile arkasından atıldı İki ingiliz taburunu silip süpürdü North Lancashir taburu sarsıldı ve gerilemeğe başladı Wiltshire taburu ise süngüler altında can verdi Türkler, karşı durulmaz bir saldırı ile yamaçtan süzüldüler Yeni zellandalıların artçılarını önlerine katarak düşmanı sahile attılar
Benoist-Mechin
Fransız Devlet Adamı

O'nun bilime karşı duyduğu ilgi ve gelişme yolundaki azmiyle, genç Türkiye, Avrupaya katılmıştır Onda, bugünkü uygarlığın en coşkun merkezlerinden birini selamlamaklığımız için artık hiçbir şey eksik değildir
Edouard HERRİO
Eski Fransız Başbakanı

Onu sizler lâyıkiyle takdir edemezsiniz Büyüklüğünü gereği gibi ölçemezsiniz O, yüce bir dağa benzer Eteğinde yaşayanlar bu yüceliği fark edemezler Bu dağın azametini kavrayabilmek için, O'na çok uzaklardan bakmak gerekir
Klod FARER
Fransız Edibi

Bu ihtilâl, harika üstü bir kişinin, Mustafa Kemâl'in eseridir Beş yıl çevresinde yaşadım ve dostluğuna kavuştum Dikkat ederdim, Atatürk bazen şen, konuşkan, feveranlı ve daima istek ve tasavvurlarında tedbirli görünürdü Huzuruna girdiğim zaman, Atatürk ayakta duruyordu Pek güzel giyinmişti Söylevimi verdim Başkan ezberden konuştuğumu görünce elindeki kağıdı bıraktı ve irticalen Türkçe karşılık verdi Kişiliği çekici, büyüleyici idi Çevresini aşarak uzaklara dalan gözleri, karşısındakine çevirdiği anda tatlılaşıyordu Sarı saçlarla çerçeveli azimkâr bir alın çehresine hâkimdi Çöllerin ateşinden ve yüksek tepelerin buzlarından yılmaz, adaleli, sağlam bir bedeni, her sorumluluğu taşıyabilecek geniş omuzları vardı O; zaferi mahviyetle karşılamağa kadirdi
Ch De CHAMBRUN
Eski Ankara Büyük Elçisi

"Büyük Atatürk'ün ölümünün 25 Yıldönümü münasebetiyle Fransız Milleti'nin Türk Milletine karşı duymakta olduğu sadık dostluk hislerine tercüman olmak isterim
Türkiye tarihi, bugün her zamandan çok Batı ve Avrupa tarihinden ayrılmaz bir haldedir Ve Atatürk'ün bu yöndeki gayretleri sonuçsuz kalmamıştır
Memleketlerimiz arasındaki yüzyılları aşan dostluk, bu gelişmenin temel ögelerinden biridir:"
Charles De GAULLE

"Tarihte büyük bir diplomatın veya ünlü bir kumandanın hayatını okuduğumuz onun yüzünü, sözünü, bakışlarını hayal etmekten zevk duyar ve kendi kendimize: "O'nu görsek ve tanısak ne iyi olurdu" Deriz
"Bugün Türkiye'nin yazgısını yöneten büyük diplomat, büyük asker ve büyük inkılâpçı Kemal Atatürk'ün heyecanlı hayatını yıllar geçtikten sonra hayranlıkla öğrendikleri zaman, hiç kuşkusuz çocuklarımız da böyle düşüneceklerdir Ateşli bir inkılâpçı olduğu için haftalarca sultanların zindanlarında yatan, kumandanlık yaptığı zaman galip gelerek ülkesine bağımsızlığını kazandıran, Devlet Başkanı sıfatıyla Cumhuriyet'i ilân edip kurumlandıran Atatürk'ün hayatı elbette ki heyecanlıdır
Fakat Kemâl Atatürk'ün karakterinin bir cephesini göstermek itibariyle bir noktayı hatırlatmak isterim Bize savaşlarından birini anlatıyordu Birdenbire durdu:
-Görüyorsunuz ya, dedi: birçok zaferler kazandım Fakat bunların en büyüğünden sonra bile her akşam, savaş alanlarında ölen bütün askerleri düşünerek içimde derin bir keder duyuyorum"
Cesaret ve zekâsından başka yüreği bu kadar yüce olan böyle bir Şef'in, yurdu için mucizeler yaratmış olmasına şaşılabilir mi?
George BENNES
Paris, Vu Gazetesi - 1938

Devrin yüksek şahsiyetleri kitaplarda, konferanslarda Türkiye'nin asla değişmeyeceğini ve değişmeden öleceğini ilân etmişlerdi Halbuki ölmeden değişti Hem de kökünden ve baştan aşağı değişti İnançlar, gelenekler, yöntemler yıkıldı Son döküntülerini de yabancı zırhlıları ve kapitilâsyonlar gibi memleketten sürüp attılar Türkiye, ruhunu değiştirmişti Tamamen ve tasavvur edilmesi mümkün olduğu kadar
Bu nasıl oldu?

Sadece oradan bir insan geçti Orta boylu, herkes gibi yürüyen, bakışları ve gözlerinin ışığı ayrıcalı bir insan
O'nun ismi Mustafa Kemâl'dir
Raymond CARTIER
Le Nouvelliste Gazetesi; Paris-1938

Hindistan

Kemâl Atatürk, gençlik günlerimde benim kahramanımdı Biz o zamanlar kendi bağımsızlık hareketimizle uğraşıyorduk Ben ve arkadaşlarım tutuklanmıştık Kemâl Paşa'nın Türkiye'yi yabancı egemenlik ve nüfusundan kurtarmak için giriştiği çaba ve mücadeleyi hapishanede izliyorduk Büyük zaferin haberini hapishanede duyduğumuz zaman buna nasıl sevinip, nasıl kutladığımızı unutamam Sonraları onun inkılâplarını okuduk O zaman bizlerin bu inkilâpların bir tekini bile değerlendirmesi imkânsızdı Kemâl Paşa'nın giriştiği bu çabayı takdirle karşıladım O'nun dinamizmi, yılmak ve yorulmak bilmezliği insanda büyük bir etki yaratıyordu Çok istediğim halde onu ziyaret etme fırsatını bulamadım Bunun için çok üzgünüm
O, Doğu'da modern çağın yapıcılarından biridir O'nun en büyük hayranları arasında bulunmaya devam ediyorum
Pandit NEHRU
Hindistan Başbakanı

Savaşın, yarattığı, saygıdeğer kişiler arasında ve savaş sonrası Avrupa'da etken olan güçlerarası dengede, Kemâl Atatürk hepsinden daha çok yapıcı ve yaratıcı olmuştur Askerlikteki büyük başarısı ülkesini yabancı işgalinden kurtardı Bir sürü yenilgi ve boyun eğmeden sonra, yorulmak bilmez ve becerikli diplomasisi Türkiye'ye, Avrupa'da hatırı sayılır milletler arasında yer kazanmak başarısını sağladı Aynı zamanda ona her türlü aşağılanma ve tehdidi aşmak, Türkiye'nin de sadece haraca bağlı ve ikinci sınıf bir devlet olmasını engellemeyi sağladı"
Bir Hintli Lider

"Diğer diktatörlerin ya da liderlerin aksine Kemâl Atatürk siyasal ve sosyal görüşlerini Türklere ya da kendisiyle ilişkiye geçenlere zorlamadı En büyük isteği, reform taslaklarını halkıyla tartışmaktı; çünkü inandırarak reforma inanıyordu ve Türkleri görüşlerinin sağlıklı olduğuna inandırmaya çalıştı Kemâl Atatürk, övünmeyi ve tehdidi sevmiyordu"
Palestine Post

"Cumhuriyetin düşmanlarına acımasızca baskı yapar ve sürerken; bir kez devlet, düşmanlarının komplolarına karşı güvenceye alınınca, vatandaşlarına daha geniş demokratik özgürlükler imkânlarını hazırladı Totaliter parti mekanizmalarına karşı çıktı Onun yönetimi altında Türkiye, Cumhuriyetçi ve demokratik çizgide anayasaya sahip çağdaş bir ülke haline geldi"
Civil and Military Gazetesi

Yasama Meclisi bugün, Atatürk'ün ölümü dolayısı ile oybirliğiyle bir başsağlığı dileme teklifini kabul etti ve Büyük Lider'e saygı belirtisi olmak üzere o günlük Meclis'i tatil etti
Teklif, Kongre Partisi Lideri Bay Buhulabhal Desai tarafından yapıldı ve Meclisteki bütün diğer liderler tarafından yardım gördü Meclisin Başkanı Sir Abdürrahim:
"Atatürk, günün dünya siyasetinde egemen ve büyük etkisi olan bir adamdı ve Asya halkının büyük bir kısmının hayatı üzerindeki işleyişi ve etkisi modern zamanda bir eşine tesadüf edilmeyecek kadar büyüktü" demiştir
Delhi, 14 Kasım 1938

Hindistan Millî Meclisinde Atatürk üstüne yazılmış şiirler, mersiyeler okundu saatlerce göz yaşı döküldü
Taymis'in Delhi Muhabiri

Asyanın, günümüzün utandırıcı düşkünlüğünü unutmak için eski uygarlığıyla övündüğü ve parlak bir geçmişe baktığı bir dönem vardı Derken Asya'nın Avrupa'ya gayretli bir taklitçi rolü oynadığı ve kendi kendine düşmüş mührünü bastığı karanlık ve ümitsizlik dönemi, gözlerimiz önünde belirdi

Ani bir patlama şeklinde rönesansın gelişi bir mucizeydi ve Asya kendisini kabul ettirmeğe başladı Uzak Doğu'da Japonya kaynaklarını yeni bir çağın ihtiyaçlarına uydurmuş ve böylece durumunu ve saygınlığını dünyanın en üstünleri arasında pekiştirmiştir Ne kadar üzücüdür ki, küstahlığı, kendi yıkılışının temelini kurmakta ve artık ona Asya'nın saygınlığının yeniden kurucusu olarak bakmamız inkânsızlaşmaktadır Bakışlarımızı yeniden doğan Türkiye üzerinde yoğunlaştırdığımız bir sırada, Kemâl'in ölümüne ait acı haberi aldık Kemâl'in ortaya çıkıncaya ve önümüze, yaşayan bugünü ölü geçmişin zaferlerini hatırlatan yeni bir Asya çıkarıncaya kadar Türkiye, Avrupa'nın Hasta Adamı diye adlandırılıyordu Bu örnek bize Doğu'da yeni bir yaşam umudu verdi ve bu açıdan Kemâl'in ruhu bizim saygılı hayranlığımıza lâyık olmuştur Ölümü Türkiye için olduğu kadar bütün dünya için de büyük bir kayıptır Kemâl Paşa'nın kahramanlığı sadece savaş alanlarında değildir Belki de bir halkın savaşması gereken en öldürücü düşman olan bilinçsiz boş insanların zulmüne karşı, bıkmaz bir savaş sürdürdü Kendi halkı için büyük bir kurtarıcıydı Bizim için büyük bir örnek olmalıdır
Hindistan Düşünürü Rabindranath

İlham veren başarıları, onu gelecek kuşakların hak edilmiş ve sürekli saygı sundukları ölümsüzler samanyoluna kolaylıkla yerleştirmiştir
Sir Sinkandar Hayat HAN
Pencap Başbakanı

Dünyanın yetiştirdiği en büyük insanlardan biri
Star of İndia, Delhi

Atatürk, yalnız Türk Milleti'nin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletler önderiydi O'nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk
Bayan Sucheta KRIPALANI
Hint Parlamento Heyeti Başkanı

Hollanda
Çağımızda, uzak görüşlü, cesur, siyasî, sosyal ve ekonomik reformlarla Türkiye'yi, bugünkü modern Cumhuriyet haline getiren Kemâl Atatürk'tür Aynı zamanda bugün Türkiye'nin Avrupa Ortak Pazarına girebilecek düzeye gelmesini sağlayan modern ekonominin temelini hazırlayan da yine O'dur Atatürk, kişiliğiyle, sorumluluk duygusu ve medeni cesaretiyle örnek olmuştur Bu meziyetlerin, vatandaşlarınızın birçoğunda da var olduğunu gözlemiş bulunuyorum Atatürk ve arkadaşları, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan bugüne kadar elde ettiği itibarın temelini atmışlardır
Kemâl Atatürk'ün dediği gibi, Türk Milleti, durmadan ve korkmadan uygarlık yolunda ilerlemeye hazır ve kararlıdır Ben de ilerlemenin ekonomik kuvvet ve zenginlik alanında da aynen gözlendiğini eklemek isterim
LUNS
Hollanda Dışişleri Bakan

İngiltere

-Savaş sonrasının en ileri gelen devlet adamlarından biri Kendi başına bir klas oluşturuyordu ve hemen her açıdan tekdi
The Fortnightiy, Londra

-Avrupa, savaştan sonra belirmiş az sayıdaki yapıcı devlet adamlarından birini kaybetti
Spectator, İngiltere

-Acımasız bir güce ve ateşli bir hırsa, az rastlanır bir enerji ve gözüpek bir entelektüel radikalizm ekledi; tarihsel gelenekler ya da dinsel duygusallıklarla hiç etkilenmedi Fakat bunları daima siyasal bir olgunlukla dengeledi
The Times, Londra,

-Çağımızda hiçbir isim Atatürk'ün adı kadar büyük saygı yaratmamıştır
Observer, Londra

Bir zamanlar Avrupaya fuzuli girmiş bir devlet sayılan Türkiye, Atatürk'ün önderliği altında Avrupa'nın iç politikasının değerli ve ilerici bir üyesi olmuştur
İngiliz Times Gazetesi

"Devrin en centilmen, sözüne en inanılır, dostluğuna en güvenilir, devlet adamı Atatürk'tür"
İngiliz Basını
Bu devrin diktatörlükleri ve demokratları Atatürk'ün iyi adam hasletine malik olsalardı, dünya böyle iki düşman safa ayrılmazdı
İngiltere

Vekar ve haysiyetin bir lâftan ibaret kaldığı bu asırda, Atatürk vekar ve haysiyetin canlı timsaliydi
İngiltere

Atatürk'ün ölümüne bugün hayatın artık hatıradan başka bir şey olmadığı bir âlemde büyük bir devlet adamı, büyük bir asker, büyük derecede şerefli bir şahsiyet olarak ağlanmaktadır İngiltere önce, cesur ve asil bir düşman, sonra da sadık bir dost olarak tanıdığı büyük adamı selamlamaktadır
Londra, Sundey Times

O, nevi tamamiyle şahsına münhasır bir devlet adamı idi Diktatörlerin tahammül edemediği serbest bir nizamla, demokrasilerin başaramadığı ve başaramıyacağı işleri yapmıştır Tarihte böyle adamlar devirlerine kendi adlarını vermişlerdir Yâni, o kadar ender yetişirler
Word Price

Muasır hiçbir isim "Atatürk" adı kadar büyük saygı telkin etmemiştir Atatürk yalnız Türkiye'nin bütün hayatını değiştiren bir dehâ değil, fakat beynelmilel münasebetlerde iyilik ve yalnız iyilik yapan bir adamdır
İngiltere, Observer Gazetesi

Kemalist Türkiye, bir milletin sağlam bir ekonomik siyaset güderek devletler arasında yakışırı olduğu şerefli yeri nasıl kazanabileceğini bütün cihana göstermiştir
İngiliz, The Financial Times

Kendisi tarafından hazırlanıp yönetilmiş olan Türk İnkılâbı erkek, kadın bütün yurttaşlarına, Türkiye'nin önceki kuşaklarından hiçbirine nasip olmayan özgürlük ve güven dolu bir hayat sağladı Başarıları, Türkiye'nin Avrupa devleti olmasını sağladı, yakın doğunun tarihini değiştirdi
İngiliz Times Gazetesi

Savaş Türkiye'yi kurtaran, savaştan sonra da Türk Milletini yeniden dirilten Atatürk'ün ölümü, yalnız yurdu için değil, Avrupa için de büyük kayıptır Her sınıf halkın O'nun ardından döktükleri içten gözyaşları bu büyük kahraman ve modern Türkiye'nin Ata'sına değer bir görünümden başka bir şey değildir (1938)
Winston CHURCHILL
İngiltere Başbakanı

Atatürk, Türk Milleti'nin ruhunda Türk Bayrağı gibi dalgalanan bir baştı
İngiliz Daily Telegraph

Cumhuriyet Türkiyesi'nin Devlet Başkanı Kemâl Atatürk, diğer önderlerde görmeye alışmadığımız şu değerli nitelikleri kişiliğinde toplamış bulunuyor: alçak gönüllülük, yeterlik ve başarı
İngiliz The Truth Dergisi

O genç ve dâhi Türk Şefi'nin o esnada Çanakkalede bulunması, müttefikler bakımından talihin en acı darbelerinden biridir
İngiliz Yazarı Alan Moorehead

Çanakkale savaş alanındaki durumu bütün gerçekleriyle belirtmeyi gerekli görüyorum
Biz şimdi, kahramanca çarpışan ve çok ustalıkla, cesurca yönetilen asıl Türk ordusunun karşısında bulunuyoruz
İngiliz Generali Hamilton

"Birçok kuvvetli adamın iktidara geldiğini gören neslimiz, bunların eserlerini gözden geçirdiğinde, hiçbir millet ve devlette yapılan inkılâpların Atatürk tarafından başarılanlar kadar iyi düşünülmemiş olduğunu kabul edecektir
İngiliz Daily Telgraph Gazetesi

Atatürk, eskimiş bilimlerle boş yere kafasını yormamış olduğundan daha taze ve cesur düşünen bir önderdir
Kendisi için, bu günkü Avrupa'nın en güçlü Devlet Adamıdır diyebileceğimiz Atatürk, hiç şüphesiz devlet adamlarının en cesur ve orijinalidir
İngiliz Yazarı Herbert Sideabotham

Türkiye'yi kurtarmış, Türk Milleti'ne önderlik eylemiş ve Türk Milleti'ni ihya etmiş olan Atatürk'ün ölümü, hem Türk Milleti, hem de Avrupa için mevsimsiz ve pek acı bir kayıptır Cemiyetin her tabakasına mensup erkek ve kadınlar tarafından tabutu üzerine dökülen göz yaşları, modern Türkiye'nin kahramanı, şampiyonu ve babası olan bu recûlün, yaşadığı süre içinde gördüğü işe yaraşır ve şükran nişanesi ve minnet teşkil eder
Sır Winstön Churchill
Büyük Britanya Başvekili

Herhangi bir olayı derinliğiyle kavramak, çıkar yolu görüp birdenbire harekete geçmek iktidarı, O'nun eşsiz otoritesinin başlıca kaynaklarından biridir (1923)
İngiliz Gazetecisi Grace Ellison

(1922'de Türk ordularının zaferi neticesi Anadolu'daki emelleri gerçekleşmeyen İngiltere'nin Türk düşmanı olarak bilinen Başbakanı Lıoyd George, Parlamento'da kendisine yöneltilen suçlama ve tenkitleri şöyle cevaplandırmıştır): "Arkadaşlar, yüzyıllar nadir olarak dahi yetiştirir Şu talihsizliğimize bakın ki o büyük dahi çağımızda Türk Milleti'ne nasip oldu Mustafa Kemâl'in dehasına karşı elden ne gelirdi
LIoyd GEORGE
İngiltere Başbakanı

Atatürk'ün kendi eliyle yön çizdiği yeni Türkiye'nin dış siyaseti, bu memleketi batılı uluslar topluluğuna katmış ve eski düşmanlarını kendisine dost yapmıştır
İngiliz Times Gazetesi

1 Cihan Savaşında, Gelibolu yarımadasındaki kahramanlık destanı olan mücadelede ve Kurtuluş Savaşı'daki davada yüksek dehâsı kendisine tam ve parlak zaferler kazandırmıştır
Yüksek ruhu ve sebatı sayesinde herhangi bir komutan, sinirini kıracak zorlukları ve talihsizlikleri sarsılmaksızın atlatmıştır
İngiliz The Times Gazetesi

Mustafa Kemâl Atatürk'ün ölümünün 25yıldönümü dolayısıyla anısını saygıyla anarım
Atatürk'ün adı bizde hemen hemen 50 yıl önce parlak bir Türk Askeri kumandanı olarak biliniyordu Barışı takiben O'na büyük millî liderler arasında tarihteki sürekli yerini kazandıran devletçilik nitelikleriyle Atatürk'ü tanıdık
Bugün, Türkiye, Batı bağlaşması içinde İngiltere ortaklık yapmaktadır İngiltere ve Türkiye aynı genel politikayı uygulamakta ve çeşitli alanlarda fayda sağlayan işbirliğinde bulunmaktadırlar Mutlu işbirliği; büyük anlamda Atatürk'ün çalışmalarının neticesidir
Atatürk'ün ölümünün 25yıldönümünde, O'nu kahraman asker olarak saygı ile anar, modern Türkiye'nin Atası'nı, devlet adamı Atatürk'ü takdir ve şükranla anarız"
Sir A Douglas HUME

Bazı Kimseler Atatürk'ü diktatörler arasında saymıştır Bence bu görüş yanlıştır ve yanlış yola götürür Her ne kadar hiç kimse bu deyimi Hitler ve Mussollini'ye yakıştırmakta duraklamazsa da diktatörün ne demek olduğunu zamanımızda yetkiyle tanımlayabilen yoktur Şu halde sorabilirsiniz: Atatürk'ü niçin bu nitelikten arı görüyorsunuz?

Bunun birçok nedenleri var Başlıcası şudur ki, Atatürk bilimle, kendisinin bulunmayacağı zamanlar için çalışıyordu Kendisinden sonra da yaşayacak bir hükümet sistemi ve yönetim kurmağa gayret ediyordu Kendi görünüşleri uymağa halkı zorlamakla değil de, inançlarını öğretmeğe ve ideallerini açıklamağa uğraşıyordu

Kurtuluş Savaşı'nda çalışma arkadaşlarıyla birlikte işleri
plânlarken, milletin egemenliğini Büyük Millet Meclisi'nde toplamıştı Meclis üyeleri halk tarafından seçiliyordu Cumhurbaşkanı da dört yılda bir seçiliyordu ve meclis, yasama gibi belirli yürütme günlerine de sahipti
Atatürk'ün Büyük Millet Meclisi'ne karşı saygısı dikkate değer İçişleri konusunda Atatürk'ün başlıca endişesi, yalnız o zamanlar için değil, her durumun ihtiyacına uyacak ve gelişecek bir uyma yeteneği ile işleyebilir, canlı bir siyasi organizma yaratmaktı

Eğer yaşasaydı - zannedersem- gelecek Cumhurbaşkanlığı seçiminde kendisine ait teklifi kabul etmez, özel hayatına çekilir ve mekanizmanın aynı yeterlilikle işleyip işlemediğini görmek isterdi Arkadaşları buna razı olur muydu? Orasını kestiremem
Sir Percy LORAINE
İngiltere Büyükelçisi

Atatürk'ün ıslahatı devamlı olacaktır Zira bu ıslahat, savaştan önce kendisini tanımış olanlar için hemen hemen tanınamıyacak derecede değişmiş olan Türkiye'yi çökmüş bir memleket halinden kuvvetli ve tek düşmanı kalmadan bırakmıştır Bu, zamanımızın hiçbir şahsiyetinin başaramadığı şeydir"
Vernon BARLETT

Bugün Türkiye, büyük ve yeni bir memlekettir Ve savaş sonrasının dehşet, sefalet ve bitkinliğinden çıkmış olan bu yeni Türkiye, Atatürk'ün dimağında vücut bulmuştu O, bu Türkiye'yi kendi elleriyle dünyaya getirdi
Dela Mail Gazetesi

"Tarihin en büyük adamı"
Yüksek trajlı bir İngiliz gazetesi, Atatürk'ün devrimizin ve tarihin en büyük adamı olduğunu ve hiçbir büyükle mukayese kabul etmiyecek kıymette bulunduğunu yazıyor
Gazete Atatürk'den söz ederken onun büyüklüğünü anlatabilmek için, her devrin meşhur adamalarından birkaçını söz konusu ederek, Büyük Atatürk'ümüzün bütün meşhurlarla ölçü kabül etmez bir inkılâpçı, büyük kumandan, devrin en büyük devlet adamı olduğunu yazmaktadır Büyük önderimizin, büyük başarılarından söz eden bu gazete onun derecesine çıkabilmek için, onun izlediği yoldan başka bir de, Atatürk gibi, olağanüstü bir zekâ, şimşek gibi kararlar verebilecek bir insan gerekliğini belirtiyor ve (Atatürk'ün büyük kıymetlerini gösteren hiçbir büyük adamı tarih henüz kaydetmemiştir) diyor
İngiltere-Londra Basını