El-Fettâh

İnsanların hayatlarında tecellisini bir yönüyle, belki de sıkça müşahede ettiklerine kani olduğum ve düşündükçe rahmetin üstümüze nasıl yağdığını farkettiğimiz bu ismi şerif Rahmet ve rızık kapılarını açan; zorlukları kolaylaştıran hidayetiyle kalplere iman ve marifet kapılarını açan(1) gibi anlamlara geliyor


Feth, kapalı olan şeyi açmak manasınadır(2) Açmak ise sadece maddi planda olmak zorunda değildir Manevi planda da Allahın (cc) açması sayesinde çeşitli açılımlar vuku bulur


Bir civciv yumurta kabuğunu onca aczine rağmen kırıp, dünyaya kapıları açmakla bize Fettah” isminin tecellisi hususunda hal diliyle bir fikir beyan edebilir Basit ve zahirde tek olan bir maddeyi açarak onca değişik suret ve şekilde, tam bir intizamda insanlar halk etmek, aynı şekilde bitkileri, hayvanları varlık alemine çıkarmak şüphesiz ki sonsuz kudret sahibi bir Sanatkarın eseridir Canlılar alemine bu nazarla bakabilsek ve onları, dünkü planların canlanmış ve büyümüş halleri olarak değerlendirebilirsek, Fettah isminin sonsuz tecellilerini bir derece görür ve hayran oluruz” (3) Toprak da rahmet(yağmur) vasıtasıyla ile zemin hazinesini biz insanlara açar(4) İşte canlılar bu haliyle kendi varlıklarındaki mahzenleri, hazineleri ve depoları bir hikmet eliyle vaktinde açarlar Ve bütün bunlar yerli yerinde -insanlardan belki de daha bilinçlice- teşekkül ederken bir yerlerde de Fettah ismi başka şekliyle tecelli eder; mesela rızık kapıları açılır Bunlar Fettah isminin tecelli ettiği maddi sahadan birkaç numunedir


Manevi sahaya ise Bir üzüntünün giderilmesi, zor ve kapalı ilimlerin çözülmesi,bir şeyin başlatılması, birine bir şeyin kolaylaştırılması, bir meselenin izahı ve çözüme bağlanması, fetih nusret, zafer ve hüküm örnek verilebilir Bunlara da birçok kez hem dahili hem harici sahamızda şahit olmuşuzdur Allahü Teala(cc,) bir bakarız çözülmez gibi gözüken bir problem, altından kalkamayacağımız bir iş, kafamızı devamlı meşgul eden bir olumsuzluk (zahirde) hususunda gönüllerimizi ferahlandırır, ferahlandırır da şaşırıp kalırız Fakat burda önemli bir nokta var, Fettah isminin tecellisine mazhar olmayı oturduğumuz yerden istemek belki de asırlarca içine cup diye yuvarlandığımız bir hataydı Unutulan şey ise,İslamda sebeplere tevessül ve fiili duanın da bu mazhariyetin yaşanması hususunda büyük rol sahibi olduklarıdır Üstad Hazretleri Kainatın miftahı, anahtarı insanın elindedir Alemin kapıları açık ise de manen kapalıdır Cenab-ı Hak bütün o kapıları ve kenzi mahfiyi açan ene namında bir miftahı insanın eline vermiştir (Mesnevii Nuriye) buyuruyor Ene (benlik), kapasite farkında olan ve kullanmasını bilen için nice yeniliklere, güzelliklere, Esma-i İlahiye’ye doğru açılım için harika bir köprü vazifesi görür İnsan akıl, ilim, irade, kudret, akıl gibi cihazlarla mücehheztir Hayru’-Fatihin (*) olan Allahü Teala (cc) bütün bunların kullanma kılavuzu olan Kuranı Kerimi (İslamiyet’i) de göndererek Fettah isminin tecellisine mazhar olmamız için ne gerekiyorsa vermiştir Bunları yerli yerinde kullandıktan sonra sırada tevekkül vardır Yani elimizden geleni en güzel şekilde yapıp gerisini Allahü Teala’ya (cc) bırakmak ve O’nun(cc) gerçek Fettah olduğunun şuurunda kalmak Fetih harekatına önce kendi nefsinde başlayan ve sonra da İstanbul’u fetheden Fatih böyle yapmıştı, yapmıştı ve Fettah isminin tecellisine mazhar oldu; ama tabii bununla yetinmedi Yürek fethi de şüphesiz en çok arzulardıklarından biriydi ve bunu da hayatı boyunca ihmal etmedi İşte maddi fetihler için, manevi fetihler için, yürekler fethetmek için

bize lazım olan şey hem fiili hem sözlü duadır Böylece Fettah ismi hem maddi hem de manevi sahada, çoğu kez de birbiriyle içiçe geçmiş halde tecelli eder İçiçe geçmiş halde nasıl tecelli eder? Bir fakir maddi olarak feraha kavuşur da manevi olarak da rahatlar İşte bu da Fettah isminin insanlık alemini nasıl her yönüyle çepeçevre kuşattığına bir misaldir


Evet, fetih ruhani ve cismani olabilirİmam Gazali Hazretleri de fethin hem maddi hem manevi yönü bulunduğuna işaret ederek, maddi fetih için, Biz, (Hudeybiye Anlaşmasıyla) sana gerçekten bir fetih yolunu açtık’[Fetih Suresi, 1] ayet-i kerimesini; manevi fetih için ise, Allah’ın insanlara açacağı rahmeti durduracak yoktur’ [Fatır Suresi, 2] ayet-i kerimesini misal gösterir (5)


İnsan, Fettah ismini anlamaya çalıştıkça Allahıın(cc) rahmetinin nasıl geniş olduğunu bir kere daha düşünmek fırsatını elde ediyor ve İlahi ahlaka uzanan yolda ne yapması gerektiği konusunda bir anahtar elde etmiş oluyor Şüphesiz kendimizden zayıf olanlara merhamet etmemiz, fakirlere yardım etmeye çalışmamız, adaletin ve gerçek hürriyetin kapısını başkalarına açmaya çalışmamız, kardeşlerimizin kederleriyle kederlenip acaba nasıl yardım ederim? diye düşünmemiz,diğer insanların da yüreklerini feth ,hidayetlerine vesile olma uğraşı ve nihayetinde bütün bu güzelliklerin, yardımların kaynaklarının Allamulguyub (dış duyular yoluyla bilinemeyenleri en iyi bilen [6]) olan Allah(cc) olduğunu bilmek Fettah ismine ayna olmak için vasıtalardır Ya Rab, sen bizi Fettah ismi şerifini en doğru şekliyle idrak edenlerden eyle! Amin



Hayrul-Fatihin vasfı ise, müfessirler tarafından genellikle hükmedenlerin en hayırlısı olarak açıklanmaktadır Lugat yönünden yukarıdaki manalarla da yorumlanabilir Bu İlahi vasıf Kuranı Kerimde sadece bir ayette geçer(Araf Suresi: 89)” (7) Ayet şöyledir:

Doğrusu Allah bizi ondan kurtardıktan sonra tekrar sizin dininize dönersek Allaha karşı yalan uydurmuş oluruz Rabbimiz Allah dilemiş başka, yoksa ona geri dönmemiz bizim için olacak şey değildir Rabbimizin ilmi her şeyi kuşatmıştır Biz sadece Allaha dayanırız Rabbimiz! Bizimle kavmimiz arasında adaletle hükmet! Sen hükmedenlerin en hayırlısısın (8)cevablarorg