Deyimler Sözlüğü-İ-İ-

Icığını cıcığını çıkarmak: 1 Her yanını ellemek didiklemek 2 Bir meseleyi en ince ayrıntılarına kadar soruşturmak incelemek"İyice ıcığını cıcığını çıkardınız meselenin"
eyimler Sözlüğü-I-İ-[/url]Ikınıp sıkınmak: Bir işi yapabilmek için kendini çok zorlamak"Ikınıp sıkındı ama bir çare bulamadı"
Isıtıp ısıtıp önüne koymak: Daha önce meydana gelmiş bir olayı ya da bir işi bir düşünceyi yeniden sık sık tekrarlamak
Iska geçmek: 1 Hedefe isabet ettirememek vuramamak 2 Üzerinde durmamak önem vermemek atlamak"Bu sefer de ıska geçersen kaybedeceksin"
Iskartaya çıkarmak: İşi yaramaz değersiz bularak bir yana atmak"Beni hiç kimse ıskartaya çıkaramaz"
Işığı altında: Bir durum veya düşüncenin konuyu aydınlatmasından yararlanarak onu göz önünde tutarak
Işık tutmak: 1 Karanlık bir yeri ışıkla aydınlatmak 2 Bilgisiyle düşüncesiyle bir konuya açıklık getirmek tutacağı yolu göstermek"Kutlu Peygamber hemen her konuda ışık tutardı çevresindeki insanlara"

İbret almak: Kötü bir olaydan etkilenerek ders almak"Görmesini bilseydi ibret alırdı her hâlde"
İcabına bakmak: 1 Gereğini yerine getirmek 2 Yok etmek ortadan kaldırmak"O adamın icabına bakarız merak etme sen"
İç çekmek: Üzüntüyle göğüs geçirmek derin derin soluk alıp hıçkırıkla ağlamak"Yavrucağın iç çekişi dayanılır gibi değildi"
İç etmek: Eline geçen bir şeyi sahibine bildirmeden kendisine mal etmek ortadan kaldırıp kimseye göstermemek"Babasına bildirmeden o kadar parayı iç etmiş"
İç gıcıklamak: 1 Huylandırmak 2 İstek uyandırmak
İçi açılmak: Sıkıntısı dağılıp gitmek ferahlamak"Denizi kuşları ağaçları seyre dalarım böylelikle içim açılır rahatlarım"
İçi cız etmek: Ansızın içi sızlamak çok üzülmek"O zavallı ihtiyarı birden bire karşımda görünce içim cız etti"
İçi çekmek: Canı arzu etmek istek duymak
İçi çıfıt çarşısı: 1 Başkaları için daima art niyet besleyen içinden türlü kötülükler geçiren 2 Çok karışık
İçi dışı bir: İkircikli olmayan iki yüzlü davranmayan düşündüğünü açıkça söyleyen özü sözü bir olan"İçi dışı bir olan insanlara her zaman güvenebiliriz"
İçi dışına çıkmak: 1 Kusmaktan ötürü çok fena olmak 2 Bindiği taşıtın çok sarsılması yüzünden bedenî rahatsızlık duymak
İçi erimek: Kaygı duymak çok üzülmek
İçi geçmek: 1 İstemediği hâlde uyuya kalmak 2 İşe yaramaz duruma gelmek 3 Yaşlılıktan zayıflıktan gücü azalmış olmak; hiçbir şeye ilgi duymamak"O artık içi geçmiş bir ihtiyardır"
İçi gitmek: Çok fazla istek duymak"Vitrindeki kızarmış tavuklara içim gidiyordu ama param olmadığı için alıp yiyemiyordum"
İçi içine sığmamak: Çok heyecanlanmak coşkunluk duymak ve sevincini belli etmekten kendini alamamak"Annemi karşımda görünce ne yapacağımı şaşırdım içim içime sığmıyordu koşup boynuna sarıldım"
İçi kabarmak (kalkmak): 1 Midesi bulanmak 2 Duygulanıp heyecanlanmak 3 Taşkın bir ağlama duygusu içinde olmak"Ne berbat bir koku içimiz kabarmadan kalkalım buradan"
İçi kan ağlamak: İçten büyük bir üzüntü duymak; dıştan belli etmeyerek çok acımak"Çocuğunun yüzüne bakarken içim kan ağlıyordu"
İçi kazınmak: Çok acıktığından ötürü midesinde eziklik duymak"Sabahtan beri açtı içi kazınıyor ama belli etmemeye çalışıyordu"
İçinden gülmek: Birisine sezdirmeden içten içe gülmek eğlenmek
İçinden okumak: 1 Dudaklarını kıpırdatmadan hiç ses çıkarmadan okumak 2 Ses çıkarmadan sövmek beddua etmek"Hikâyeyi şimdi de içinizden okuyacaksınız"
İçinden pazarlıklı: Sinsi yapacağı kötülükleri sezdirmeyen"Senin gibi içten pazarlıklı adamlarla iş yapmam ben"
İçine atmak: 1 Derdini sıkıntısını kimseye söylememek 2 Kendisine yapılan kötülüğe karşı sesini çıkarmamakla beraber bunu unutmamak"O her şeyi içine atar bir gün kanser olacak diye korkuyorum"
İçine dert olmak: Yapmak istediği bir şeyi yapamadığı için kaygılanıp üzüntü duymak"Hastahanedeki arkadaşımı ziyarete bir türlü gidemedim bu da içime dert oldu"
İçine doğmak: Malûm olmak bir işin olduğunu ya da olacağını sezinlemek tahmin etmek"Onun bize geleceği sanki içime doğmuştu"
İçine işlemek: Duygulanmak etkilenmek dokunmak"Babamın o etkili sözleri âdeta içime işlemişti sanki"
İçine çekilmek (kapanmak): Duygularını kimseye açmamak çevresindeki kişilerle ilişkisini kesmek yalnızlığa gömülmek"Kardeşinin ölümünden sonra içine çekildi kimseyle görüşmüyor"

İçine kurt düşmek: Kuşkulanmak kendisine zarar geleceğinden şüphe etmek"Tilkiyi civarda dolaşırken gördüğü andan itibaren içine kurt düşmüştü"
İçine sindirmek: Benimsemek iyice kabul etmek
İçine sinmemek: 1 İçi rahat etmemek yaptığı şeyden memnun olmamak 2 İstediği gibi olmadığı için rahatlık mutluluk duymamak; tadına varamamak"İşi bitirdim ama hiç de içime sinmedi"
İçine sokacağı gelmek: Birini aşırı ölçüde çok sevmek
İçine yedirememek: Benimsememek kabul edememek
İçini dökmek: Dertlerini sıkıntılarını üzüntülerini anlatmak"Şu koca dünyada içimi dökecek bir insan bulamadım"
İçini kemirmek: Bir üzüntü ve düşünce dolayısıyla rahatsızlık duymak"İçini kemiren bu düşünceden kurtulmak istiyordu"
İçini (bir) kurt yemek: Sürekli olarak bir kaygı içinde olmak
İçi parçalanmak (paralanmak): Birine acıyarak çok üzülmek"Onun bu hâlini gördükçe içim parçalanıyor"
İçi rahat etmek: Endişelenecek bir durum bulunmadığını öğrenerek sıkıntıdan kurtulmak rahatlamak"Ne yapayım ben anneyim onlar sağ salim dönerlerse içim rahat edecektir ancak"
İçi sızlamak: Bir şey veya kişinin içine düştüğü durum sebebiyle üzülmek
İçi titremek: 1 Çok üşümek 2 Çok istek duymak 3 Bir zarar gelecek korkusu içinde bulunmak"Hava iyice soğudu içim titremeye başladı haydi içeri girelim"
İçi yanmak: 1 Çok susamak 2 Büyük bir acı sebebiyle çok fazla üzülmek"Sanki yalnız onun içi yanıyordu"
İçler acısı: Oldukça üzücü çok acıklı
İçli dışlı olmak: Teklifsiz çok samimi sıkı fıkı senli benli olmak"Biz Fatma`yla iyice içli dışlı olduk"
İçtikleri su ayrı gitmemek: Sıkı fıkı dost samimi arkadaş olmak; birbirlerinden saklayacakları bir şeyleri bulunmamak
İdare etmek: 1 Yönetmek çekip çevirmek 2 Tutumlu olmak kullanmak 3 Elvermek yetmek yetişmek korumak kurtarmak 4 Hoş görmek göz yummak 5 Örtbas etmek"Bu ayakkabıyı bu fiyata veremem çünkü idare etmez"
İfade vermek: Sorguya cevap vermek
İflâhını kesmek: Gücünü tamamiyle yok edip bir daha karşı koyamayacak düzelemeyecek iş yapamayacak duruma getirmek"Ben adamın iflâhını keserim anladın mı?"
İfrit olmak: Çok öfkelenmek; aşırı ölçüde kendini kaybedecek kadar sinirlenip kızmak"İfrit oluyorum şu adamın hareketlerine"
İğne atsan yere düşmez: Çok kalabalık yürünecek gibi değil
İğne ile kuyu kazmak: Zor denecek bir işi yetersiz araç ve gereçlerle başarmaya çalışmak

İğne ipliğe dönmek: Aşırı derecede zayıflamak kilo vermek"O iri yarı adam hapisten çıktı ki iğne ipliğe dönmüş"
İğneli söz: Dokunaklı kırıcı üzücü söz"O iğneli sözlere ben bile dayanamazdım doğrusu"
İki ahbap çavuşlar: Hemen her yerde birlikte görülen birbirlerinden ayrılmayan iki arkadaş dost
İki arada bir derede (kalmak): Sıkışık zor şartlar altında (kalmak)
İki ayağını bir pabuca sokmak: Bir kimseyi bir işi yapması için zorlamak sıkıntıya sokmak
İki cami arasında kalmış beynamaza dönmek: İki yoldan hangisini tutacağını; şöyle mi böyle mi yapacağını bilememek; şaşırıp bir şey yapamaz olmak
İki cihanda yüzü ak olmak: Doğru ve faziletli yaşayıp dünya ve ahrette mükâfat görmek
İki çift söz etmek: Bir araya gelip birkaç söz söylemek"Ne zamandır seninle bir araya gelip de iki çift söz edemedik"
İki eli kanda olsa: Ne kadar önemli olursa olsun elindeki iş hiç bırakılamayacak derecede olsa bile"Söyleyin ona iki eli kanda olsa da durmasın gelsin"
İki eli (birinin) yakasında olmak: Ahrette hesap gününde ondan davacı olmak; hakkını istemek
İki gözü iki çeşme: Sürekli çok ağlayarak"Kadıncağız iki gözü iki çeşme ağlayıp duruyormuş"
İkili oynamak: Birbirine karşı olanlardan hem birini hem ötekini çıkarı için destelemek"Sendika başkanı ikili oynuyormuş"
İki paralık etmek: Değerini onurunu çok düşürmek"Seni arlanmaz utanmaz seni beni iki paralık ettin senin yüzünden topluma çıkamaz oldum!"
İki rahmetten biri: Ağır hasta olan birisi için "ya şifa ya ölüm" anlamında kullanılır
İki sözü bir araya getirememek: Düşüncelerini duygularını düzgün bir biçimde anlatamamak güzel konuşma becerisinden yoksun olmak
İki yakası bir araya gelmemek: Geçim sıkıntısı içinde olmak ve borçtan kurtulamamak gelir ve giderini denkleştirememek"Bilmiyorum ne zaman iki yakamız bir araya gelecek"
İleri geri konuşmak: Yersiz kırıcı yaralayıcı biçimde konuşmak
İleri gitmek: Söz ve davranışta ölçü dışına çıkmak; gereksiz aşırı davranışta bulunmak ve haddi aşmak"O saygısız adamın daha fazla ileri gitmesine fırsat verilmemelidir"
İlk göz ağrısı: 1 İlk doğan çocuk 2 İlk sevgili
İmana gelmek: 1 Hak dini olan İslâm`ı kabul etmek 2 En sonunda doğruyu söylemek 3 Önceden kabul etmediği şeyi sonradan kabul edip uymak"İmana gel tövbe et ki öbür dünyada mutluluğa eresin"
İnce eleyip sık dokumak: Titizlik göstermek bir şeyi en ince ayrıntılarına kadar araştırmak gözden geçirmek"O kadar da ince eleyip sık dokunacak bir iş değil kaygılanma"
İn cin top oynamak: Issız sessiz olmak bir yerde hiçbir canlı yaratık bulunmamak"Adada in cin top oynuyordu sanki"
İncir çekirdeğini doldurmaz: Çok az veya pek önemsiz"Ne akılsız adam bunlar kavga etmelerine sebep olan mesele incir çekirdeğini doldurmaz bile ayırın şunları"
İnme inmek: Felç olmak bedenin bir yeri hareketsiz ve duygusuz duruma gelmek"Adamın sağ yanına inme inmiş diyorlar"
İnsan eti yemek: Birini çekiştirmek
İnsan evlâdı: İyi anlayışlı ahlâk sahibi insan"İnsan evlâdı olmasaydı tanımadığı birine onca yardım yapar mıydı?"
İnsan hâli: Olabilir doğaldır hoş karşılamak gerekir
İnsanlıktan çıkmak: 1 Çok zayıflamış bir deri bir kemik kalmış olmak 2 İnsanî niteliklerini yitirmek insana yakışmayacak davranışlarda bulunmak
İnsan sarrafı (olmak): İnsanların karakterini çabucak anlayacak duruma gelmiş (olmak)"Dedem insan sarrafıdır onu bir görse ne biçim bir adam olduğunu hemen anlayıverir"
İpe çekmek: Asarak öldürmek

İpe un sermek: İstenilen işi yapmamak için birtakım bahaneler sebepler ileri sürmek güçlük çıkarmak engeller göstermek
İpi koparmak: Bağlı bulunduğu yer ya da kişi ile ilişkisini kesmek aradaki anlaşmazlığı artırmak
İpin ucunu kaçırmak: Bir yeri yönetmede veya bir şeyi kullanmada gereken ölçüyü kaçırıp artık duruma hâkim olamamak; çıkmaza girmek"Biraz daha dikkatli olmalıyız yoksa ipin ucunu kaçıracağız"
İpi sapı yok: Birbirini tutmaz yersiz anlamsız işsiz yersiz yurtsuz saçma sapan"İpi sapı yok bu sözlerin daha inandırıcı olmalısın"
İpiyle kuyuya inilmez: Kendisine güvenilmez ona güvenilerek bir işe girilmez"O ipiyle kuyuya inilmez adamla yola çıkmam ben"
İple çekmek: Zamanın gelmesini sabırsızlıkla beklemek çok istemek"Yarını iple çekiyorum"
İpucu vermek: Aranılan şeyi bulmaya yarayan işareti onu açıklamaya yarayan bilgiyi vermek"Bir ipucu vermezsen bu bilmeceyi çözemeyeceğim"
İsabet etmek: 1 Nişan alınan yere değmek rastlamak 2 Çıkmak 3 Yerinde iş görmüş olmak"Böyle karar vermekte çok isabet ettiniz"
İskele vermek: Vapura binmek vapurdan inmek için iskeleyi uzatmak
İsmi var cismi yok: 1 Sözü edilen bir kimse veya şeyin gerçekte var olmadığını anlatmak için kullanılır 2 Adı olmasına karşılık görevini ve etkinliğini yerine getirmeyen varlığı ile yokluğu arasında bir fark bulunmayan
İster istemez: 1 Zorunlu olarak elinde olmadan 2 İstemesi üzerine hiç vakit geçirmeden istediği anda"İster istemez ben de ona bağırdım"
İstifini bozmamak: Bir olay karşısında aldırış etmemek durum ve davranışını hiç değiştirmemek"Karşıma geçmiş avazı çıktığı kadar bağırıyordu bense istifimi bozmadan bekledim"
İş ayağa düşmek: İş sorumsuz yetkisiz ve beceriksizlerin elinde kalmak"Bunlar da işi iyice ayağa düşürdüler"
İş başa düşmek: Beklediği yardım gelmeyince kendi işini kendisi yapmak zorunda kalmak"İş başa düştü desene!"
İş çatallanmak (çatallaşmak): Bir işin sonuca oluşması konusunda türlü güçlüklerle karşılaşmak ya da çeşitli seçeneklerle yüz yüze gelmek sonuca nasıl ulaştırılacağı bilinemez olmak"İş gittikçe çatallaşıyor sense aldırmıyorsun bile"
İş çığırından çıkmak: Bir iş asıl amaçtan çıkarak düzelmesi güç bir durum almak bir bozukluk ve kargaşalık baş göstermek
İş inada binmek: Bir işi yapmakta direnmek
İşi düşmek: Birinin yardımına ihtiyaç duymak"Eh onun da bize işi düşecek bir gün"
İşe koşmak: Birini bir iş yapmak üzere görevlendirmek göndermek
İşi ağırdan almak: Acele etmemek bir işi yapmak için isteksiz görünmek"Söyle onlara işi ağırdan almasınlar müşteriler mal bekliyor"
İşi azıtmak: Yanlış ve aşırı yollara sapmak"Bu çocuk da işi iyice azıttı"
İşi beşerden hiçbir yardım umudu kalmamak"Kime baş vurduysa bir sonuç alamadı artık işi `a kalmıştı"
İşi başından aşmak: Pek çok işi olmak iş içinde kaybolmak
İşi bitmek: 1 Hâli gücü kalmamak 2 Yaptığı işi sona ermek"Git de bak babanın işi bitmiş mi?"

İşi duman olmak: İşi ve durumu kötü olmak berbat bir durumda bulunmak
İşi iş olmak: İşi yolunda iyi olmak; hâlinden memnun bulunmak"İşi iş herifin baksana yan gelip yatıyor her gün"
İşinden olmak: Bir süredir yaptığı işi elinden gitmek görevini yitirmek"Haydi canım yoluna git de patronunla kavga etme; yoksa işinden olacaksın"
İşi sıkı tutmak: Gevşekliğe yol açmamak işe gereken önemi vermek ve sağlıklı yürümesini sağlamak
İşi tıkırında olmak: İşi çok uygun ve iyi olmak"O konuşmayacak da ben mi konuşacağım işi tıkırında adamın"
İşi yokuşa sürmek: Yapılabilir görülebilir işi yapmamak için güçlük çıkarmak bahaneler ileri sürmek
İşkembeden atmak: Uydurarak söylemek tutarı olmayan sözler sarf etmek"Ona sakın inanmayın işkembeden atıyor"
İş sarpa sarmak: İş içinden çıkılması zor bir durum almak; engellerle karşılaşmak"İşler sarpa sarmadan çekip gidelim buradan"
İşten el çektirmek: Görevden uzaklaştırmak"Yolsuzluk yaptığı iddiası ile işten el çektirdiler ona"
İş yok: O şeyde yarar yok faydası olmaz"O arabada hiç iş yok almaya değmez"
İte kaka: Zorla güçlükle"Adamı her sabah ite kaka işe götürüyoruz"
İtibar kazanmak: Saygınlık görmek kendisine değer verilmek
İt sürüsü kadar: Gereğinden fazla oldukça çok kalabalık"İt sürüsü kadar adam nasıl başa çıkacağız bunlarla"
İyi etmek: 1 Hastalıktan kurtarmak sıhhatine kavuşturmak 2 Yerinde bir davranışta bulunmak 3 Bir şeyi gizlice almak kendisine mal etmek
İyi gözle bakmamak: Birisi hakkında iyi düşünmemek kötü niyet beslemek"Komşuları ona hiçbir zaman iyi gözle bakmadılar"
İyi gün dostu: Dostlarının sıkıntılı günlerinde onlardan kaçan kimse"Bize iyi gün dostu gerekli değil"
İyi saatte olsunlar: Cinlerden söz edilirken kullanılır
İzinden yürümek: Birine içten bağlanarak onun başladığı işi aynı anlayışla sürdürmek fikirlerini ve hareketlerini aynen benimsemek
İzi silinmek: Yok olmak ortadan kaybolmak"Çiçek hastalığının bu kasabada izi silindi hemen hemen çünkü çocuklar aşılanıyorlar"