Horasan Hangi Bölgededir

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-02-2012

Ehlibeyit ve Iraklı Araplar, neden Horasan’a göç ettiler? Horasan hangi bölgededir?

Yazar: Murat Sarıcık (Prof

), 26-10-2009

1) Önce “Horasan" kelimesi ve “Horasan Bölgesi” hakkında biraz bilgi vermek gerekir: “Horasan” kelimesi “hûr/güneş” ve “âsân/doğan” kelimelerinin birleşmesinden ortaya çıkan Farsça bir terkiptir

“Güneş’in doğduğu yer (meşrık), güneş ülkesi, doğu bölgesi” anlamına gelir

(ÇETİN, Osman, “Horasan”, DİA, XVIII, İstanbul 1999, s

234)

Günümüzde Horasan topraklarından olan Merv, Nesa ve Serahs Türkmenistan’da; Belh ve Herat mıntıkası Afganistan’da; geri kalan daha büyük kısmı da İran sınırları içindedir

İran’da Horasan bölgesi Meşhed şehrine bağlıdır ve onun toprakları içinde yer alır

Horasan, “İran’ın kuzey doğusunda bulunan geniş bir coğrafi bölge” olarak da tarif edilebilir

(HİTTİ, Philip K

Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, I- IV, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1980

I, 35; Çetin, “Horasan”, DİA, XVIII, 234

)

Hz

Peygamber (asv) zamanında şarkta, meşrıkta, yani Horasan’da diğer kavimler bir yana, Türkler de yaşıyordu

2) Yedinci yüzyılda Romalılar da; Anadolu’nun bir kesimine Horasan’ın kelime anlamında; “güneşin doğduğu yer ve meşrık” olarak “Anatolid” derken, yedinci yüzyılın ilk çeyreğinde, Rasulullah (asv) da Horasan için “meşrık = güneşin doğduğu yer” demişti

Türkler Rasulullah’ın “meşrık/doğu” olarak adlandırdığı bir yerden, bir başka meşrıka, bir başka kültürün “Anatolia/Doğu ve Güneşin Doğduğu Yer” olarak andığı topraklara yerleşmişlerdi

Burası da kelime anlamı itibarıyla bir Horasan’dı

3) Ehlibeyit mensupları tarih içinde yalnız Horasan’a değil, İslam dünyasının sınırları içinde olan her yere dağılmışlardır

Bunun göçenler açısından ve farklı zamanlar itibarıyla farklı sebepleri vardır

Ehlibeyit mensuplarının neden Horasana göçtüğü konusu da ancak; “göçün zamanı, göçenler ve bu göçün sebepleri” açılarından ele alınabilir

Filan tarihte filanların göçlerinden söz ediliyorsa, bunun sebeplerine ulaşılabilir

Horasan Müslüman Araplar tarafından Emeviler ve Abbasiler dönemlerinde fethedilirken de oraya ve fethedilen başka yerlere Müslüman Arap aileler yerleştirilmişlerdi

Bu faaliyet, bölgenin İslamlaştırılması açısından gerekli görülmüştü

Bu açıdan, tarihin her hangi bir döneminde, Horasan’a göç eden ehlibeyit mensubu aileler ve Iraklı Araplar söz konusuysa, bu göçün tarihi ve göçenler bilindiği takdirde göçün gerçek sebeplerine ulaşmak mümkün olabilir

08-02-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Horasan Hangi Bölgededir Ehlibeyit ve Iraklı Araplar, neden Horasan’a göç ettiler? Horasan hangi bölgededir? Yazar: Murat Sarıcık (ProfDr), 26-10-2009 1) Önce “Horasan" kelimesi ve “Horasan Bölgesi” hakkında biraz bilgi vermek gerekir: “Horasan” kelimesi “hûr/güneş” ve “âsân/doğan” kelimelerinin birleşmesinden ortaya çıkan Farsça bir terkiptir “Güneş’in doğduğu yer (meşrık), güneş ülkesi, doğu bölgesi” anlamına gelir (ÇETİN, Osman, “Horasan”, DİA, XVIII, İstanbul 1999, s 234) Günümüzde Horasan topraklarından olan Merv, Nesa ve Serahs Türkmenistan’da; Belh ve Herat mıntıkası Afganistan’da; geri kalan daha büyük kısmı da İran sınırları içindedir İran’da Horasan bölgesi Meşhed şehrine bağlıdır ve onun toprakları içinde yer alır Horasan, “İran’ın kuzey doğusunda bulunan geniş bir coğrafi bölge” olarak da tarif edilebilir (HİTTİ, Philip K Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi, I- IV, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1980 I, 35; Çetin, “Horasan”, DİA, XVIII, 234) Hz Peygamber (asv) zamanında şarkta, meşrıkta, yani Horasan’da diğer kavimler bir yana, Türkler de yaşıyordu 2) Yedinci yüzyılda Romalılar da; Anadolu’nun bir kesimine Horasan’ın kelime anlamında; “güneşin doğduğu yer ve meşrık” olarak “Anatolid” derken, yedinci yüzyılın ilk çeyreğinde, Rasulullah (asv) da Horasan için “meşrık = güneşin doğduğu yer” demişti Türkler Rasulullah’ın “meşrık/doğu” olarak adlandırdığı bir yerden, bir başka meşrıka, bir başka kültürün “Anatolia/Doğu ve Güneşin Doğduğu Yer” olarak andığı topraklara yerleşmişlerdi Burası da kelime anlamı itibarıyla bir Horasan’dı 3) Ehlibeyit mensupları tarih içinde yalnız Horasan’a değil, İslam dünyasının sınırları içinde olan her yere dağılmışlardır Bunun göçenler açısından ve farklı zamanlar itibarıyla farklı sebepleri vardır Ehlibeyit mensuplarının neden Horasana göçtüğü konusu da ancak; “göçün zamanı, göçenler ve bu göçün sebepleri” açılarından ele alınabilir Filan tarihte filanların göçlerinden söz ediliyorsa, bunun sebeplerine ulaşılabilir Horasan Müslüman Araplar tarafından Emeviler ve Abbasiler dönemlerinde fethedilirken de oraya ve fethedilen başka yerlere Müslüman Arap aileler yerleştirilmişlerdi Bu faaliyet, bölgenin İslamlaştırılması açısından gerekli görülmüştü Bu açıdan, tarihin her hangi bir döneminde, Horasan’a göç eden ehlibeyit mensubu aileler ve Iraklı Araplar söz konusuysa, bu göçün tarihi ve göçenler bilindiği takdirde göçün gerçek sebeplerine ulaşmak mümkün olabilir