Belli Bir İnsan Veya Hayvana Lânet Etme Yasağı

Belli bir insan veya hayvana lânet etme yasağı
BELLİ BİR İNSAN VEYA HAYVANA
LÂNET ETME YASAĞI

Hadisler
1555 Rıdvân bîatında bulunan sahâbîlerden Ebû Zeyd Sâbit İbni'd-Dahhâk el-Ensârî radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Kim İslâm'dan başka bir din adına bilerek yalan yere yemin ederse, o kişi dediği gibi (yalancının biri)dir Kim, ne ile intihar ederse, kıyamet günü onunla azâb olunur Sahip olmadığı bir şeyi adayanın adağı geçersizdir Mü'mine lânet etmek, onu öldürmek gibidir"
Buhârî, Cenâiz 84, Edeb 44, 73, Eymân 7; Müslim, Îmân 176, 177 Ayrıca bk Tirmizî, Nüzûr 16; Nesâî, Eymân 7, 11, 31; İbni Mâce, Keffârât 3
Sâbit İbni’d-Dahhâk el-Ensârî
Ebû Zeyd künyesiyle meşhur olan Sâbit, Medineli sahâbîlerdendir Uhud ve Hendek gazvelerine iştirak etmiş, bey'atü'r-rıdvân'da hazır bulunmuştur Hz Peygamber'den 14 hadis rivayet etmiştir Buhârî ve Müslim onun üç hadisini kitaplarına almışlardır Diğer rivayetleri de Sünen'lerdedir
Hicretin 45 yılı vefât etmiştir
Allah ondan razı olsun
Açıklamalar
Hadîs-i şerîfte dört önemli konuya açıklık getirilmektedir Bunlardan sadece dördüncüsü bizim burada işleyeceğimiz lânet mevzuuyla ilgilidir Hadis için gösterdiğimiz kaynaklar bu dört konuyu içine alan kaynaklardır Her bir kaynakta bu dört konunun tamamı bulunmayabilir Hadiste yer alan ilk üç hususu çok kısa olarak açıklayacak, "Mü'mine lânet etmek, onu öldürmek gibidir" cümlesi üzerinde duracağız
İslâm'dan başka bir din üzerine, o dinin geçersiz olduğunu bile bile, sanki bir üstünlüğü varmış gibi o dine mensup olmayı niyet ederek yemin eden kimse, yalan üzerine yemin ettiği için önce yalancıdır sonra da niyetine bağlı olarak o din mensuplarının hükmünde olma tehlikesiyle karşı karşıyadır
Hadisin bu kısmı üzerinde uzun uzun yorumlar yapılmış, değişik düşüncelere işaret edilmiştir İşin özü, bir müslümanın müslümanlıktan başka bir din namına yemin eder ve meselâ, "Şunu yaparsam, yahudi veya hırıstiyan olayım" der de o işi yapar ve bu sözüyle o dinlere girmeyi gerçekten niyet ederse, dediği gibi olur, yani İslâm'dan çıkar Böyle bir şeyi niyet etmeksizin bunları söylemişse o zaman küfre girmez ama tam bir yalancı olur Her ikisinden de kaçınmak gerekir Çünkü din iman üzerine oyun oynanmaz
İntihar büyük günahlardandır İntihar eden kendisini ne ile öldürürse onunla azâb edilmek suretiyle cezalandırılacaktır Hadisin birinci fıkrası ile bu fıkrası arasında bir paralellik gözükmektedir Birincisi, ettiği yeminle mânevî varlığı itibariyle intihar etmiş olurken, bu da maddî varlığını sona erdirmek suretiyle aynı işi yapmış olmaktadır
İntihar eden kimsenin cenâze namazı kılınır
Kişinin sahip olmadığı bir şeyi adamasına ve mesela "Falanca ülkede İslâm iktidar olursa, bizim patronun tüm servetini sadaka olarak dağıtacağım" demesine itibar edilmez, hükümsüzdür Halkımız bu tür adak ve sözlerin boşluğunu, "El malıyla dost gönüllemek" diye tanımlar
Lânet, lânet edilen canlının, hem dünya hem de âhirette Allah'ın rahmetinden uzak kalmasını dilemek demektir Lanet olsun, Allah lânet etsin, lânet olası, mel'un adam gibi sözler -farkında olunsun veya olunmasın- kişinin rahmetten tard edilmesini, uzak tutulmasını istemek demektir Lânetlenmiş varlıkların başında şeytan gelir Şeytân aleyhi'l-la'ne cümlesi,"Allah'ın rahmetinden kovulmuş şeytan" anlamında çokca kullanılan bir ifadedir
Bir mü'mine lânet etmek, onun şeytan gibi ilâhî rahmetten ebediyyen mahrum kalmasını dilemek anlamına gelir Bu ise, o müslümanın hayat hakkına tecâvüz etmek, onu öldürmek gibi çok ağır bir suçtur Hatta bir müslümanın tam anlamıyla ölmesini dilemek anlamındadır Öldüren, öldürdüğü müslümanı sadece dünyevî hak ve menfaatlarından mahrum bırakır Lânetçi ise, dileğine kavuşsa da kavuşmasa da, müslümanın hem dünya hem de âhiret mutluluğuna mâni olmak için teşebbüste bulunmuş demektir
"Mü'mine lânet etmek, onu öldürmek gibidir" tesbitinden, lânetçinin de kâtil gibi kısas edileceği hükmü çıkarılamaz Ancak işlediği cinâyetin büyüklüğü ortaya konulmuş olmaktadır Lânetçinin dünyadaki cezâsı değilse de mânevî sorumluluğu kâtilinkine eş bir sorumluluktur
Mü'mini öldürmek kolay değildir Çünkü o bir fiildir Mü'mine lânet etmek ise kolaydır Zira o bir sözdür Bu fark da dikkate alınınca, hadisimizin lânetçiye yönelik olarak ifade ettiği tehdidin, "Bu iş kolaydır" diye böyle bir cinâyetin işlenivermesini önlemeye yönelik olduğu anlaşılır
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Müslümana lânet etmek, onu öldürmek gibi büyük bir günahtır
2 Müslümanların birbirlerine lânet değil, rahmet dilemeleri yakışır
3 Kim ne ile intihar ederse, kıyamette onunla azâb edilir
4 Sahip olmadığı şeyi adayan kişinin bu adağı geçersizdir
5 Kim, İslâm'dan başka bir din adına, o dine bir üstünlük tanıyarak yemin ederse, yalan yere yemin etmiş olur
1556 Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Sıddîka lânetçi olması yakışmaz"
Müslim, Birr 84 Ayrıca bk Tirmizî, Birr 72

1560 numaralı hadis ile birlikte açıklanacaktır
1557 Ebu'd-Derdâ radıyallahu anh'dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Lânetçiler, kıyamet günü ne şefaatçı ne de şâhit olurlar"
Müslim, Birr 85, 86 Ayrıca bk Ebû Dâvûd, Edeb 45

1560 numaralı hadis ile birlikte açıklanacaktır
1558 Semüre İbni Cündeb radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Birbirinize Allah'ın lâneti, gazâbı ve cehennem azâbı ile lânet ve beddua etmeyiniz!"
Ebû Dâvûd, Edeb 45; Tirmizî, Birr 48

1560 numaralı hadis ile birlikte açıklanacaktır
1559 İbni Mes'ûd radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Olgun mü'min, yerici, lânetçi, kötü iş ve kötü söz sahibi olamaz"
Tirmizî, Birr 48

Aşağıdaki hadis ile birlikte açıklanacaktır
1560 Ebu'd-Derdâ radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Kul, herhangi bir şeye lânet ettiğinde o lânet gökyüzüne çıkar Semânın kapıları ona kapanır Sonra yere iner, yeryüzünün kapıları da ona kapanır Sonra sağa sola bakınır, girecek yer bulamaz da lânet edilen kişiye döner Eğer gerçekten lânete lâyık ise onda kalır, değilse lânet edene döner"
Ebû Dâvûd, Edeb 45 Ayrıca bk Tirmizî, Birr 48

Açıklamalar
Bir müslümana lânet etmenin onu öldürmekle eşdeğer bir cinâyet olduğunu tesbit ve ilân eden hadisten sonra zikredilmiş olan bu beş hadîs-i şerîf, konuyu iyice inceleme imkânı vermektedir
Sıddîk, özü sözü doğru kimse demektir Birinci hadis, böyle birine lânetçiliğin yakışmayacağını bildirmektedir Eğer bir kişi başkalarına olur olmaz sebeplerle lânet ediyorsa, onun iman ve İslâm kalitesinde bir kusur var demektir Özü sözü doğru olma kıvamına erişememiş demektir Burada kendisine olmadık eziyetler eden müşriklere lânet etmesi teklif edilince Resûl-i Ekrem Efendimiz'in, "Ben lânetçi olarak değil, ancak rahmet olarak gönderildim" (Müslim, Birr 87) hadisini de hatırlamak gerekir
İkinci hadis, etrafa lânet yağdırmayı huy edinmiş olanların kıyamet günü uğrayacakları mahrûmiyeti ortaya koymaktadır Böylesi kimseler, kıyamette kimseye şefaatçi olamaz ve şâhitlik yapamaz, bu tür mutlulukları yaşayamazlar Bu, onların mü'minler arasında olması gereken acıma ve yardımlaşma gibi güzel duygu ve ilişkilerden uzak bulunduklarının hem göstergesi hem de cezâsıdır Yani âhirette lânetçinin şefaatı ve şehâdeti kabul edilmeyecektir
Üçüncü hadiste, müslümanların birbirlerine "Allah sana lânet etsin", "Allah'ın gazâbına uğrayasın", "cehennemde yanasın" gibi beddua cümleleriyle lânet okumamaları tenbih ve ikaz edilmektedir Lânet, gazap ve azâb temennisi, müminlerin öfkelerini yatıştırmak için de olsa, ağızlarına almamaları gereken felâket tellallığıdır Zira dördüncü hadiste açıkca belirtildiği gibi olgun müminler kimseyi kötülemez, lânetlemez, iş ve sözde haddini aşmaz, ahlâksızlık yapmaz Kemâl noksanlığının göstergesi olan bu gibi düşük hareketlerin ve özellikle lânetçiliğin en büyük tehlikesi, -beşinci hadiste anlatıldığı üzere- o lânetin sonuçta lânetçiye dönmesidir Lânet, kendisine gökyüzünde ve yeryüzünde yer bulamaz, lânet edilen kişiye gider, eğer gerçekten o lânete layık biri ise, onda kalır, değilse onu dileyene, yani lânet edene döner Lânetçinin lâneti, kendisi hakkında geçerlilik kazanır Bu da kişinin kendi ağzıyla kendi felâketini hazırlaması, felâketine bizzat kendisinin davetiye çıkarması demektir Hiç şüphesiz aklı başında olgun hiç bir mü'min böylesi gülünç ve acı bir duruma düşmek istemez Bunun yolu ise, başkalarına lânet etmemektir
Hadislerden Öğrendiklerimiz
1 Sıddîk olan kimseye lânetçilik yakışmaz
2 Lânetçiler âhirette şefaat ve şâhitlik yapma hakkından mahrum bırakılırlar
3 Olgun mü'minler, lânet, gazap ve azâb temennisinde bulunmaz, kimseye kötü söz söylemez, haddi aşmaz ve ahlâksızlık yapmazlar
4 Lânet, açıkta kalmaz Lânet edilen ona lâyık değilse, lânet edene döner
5 Müslümana rahmet ve iyilik temennisi yakışır Çünkü başkalarını iyiliklere lâyık görenler, aslında kendilerine iyilik etmiş olurlar
Riyazüs Salihin