Salepotu

Salepotu Bitkisi Özellikleri Nelerdir - Salepotu Yetiştiriciliği - Salepotu Hakkında



SALEPOTU


ORCHIS MACULATA L, O MASCULUS, O MORIO L,


OLATIFOLIA L, O MILITARIS L, PLATANTHERA BIFOLIA RICH


ANACAMPTIS PYRAMIDALIS RICH


(Orchidaceae-fam)




Bulunduğu Yerler: Çayır, orman ve orman alanlarda, alçak yerlerde, dağ kuşaklarında yetişir


Yapısı: Tababette kullanılan birkaç salepotu vardır Bunlar çok yıllık otsu bir bitkilerdir Yapraklar eliptik, döl yatağına doğru daralırlar Yapraklar yeşil, almaşık, bütün kenarlı, damarlar paralel veya yay şeklinde olup gövdeyi sarralar Çiçekler şekil itibarıyla 6 çeşittir Üstteki çiçek yaprakları mahmuzlarla kaplı, diğer beşi miğfer şeklinde toplu veya onlardan ikisi açılmış durumdadır Kaydettiğimiz salepotlarının hepsine ikişer ve buruşuktur Ana yumru taşır ve bitkiyi besler, körpe yumrular (yavrular) sağlam suludurlar Bu yumrulardan yeni bitkiler yetişecektir


Kullanılan Kısımlar: Körpe yumrular kullanılır Bunlar çiçek açma zamanında (mayıs-temmuz aylarında) çıkarılır En kaliteli olanlar çiçeklerin solmasından sonra toplananlardır, fakat bu zamanda da solduklarından otların arasında zor fark edilirler Çıkarılan yumrular temzilenir, yıkanır, ipe dizilir, sonra kaynak suya batırılarak 3-4 dakika tutulur Bu iş filizlenmemeleri için yapılır Gölgede veya 60 dereceye kadar ısılı fırınlarda kurutulur Kuru yumrular yuvarlak, yumurta veya aya şeklindedirler, sarımtrak mat veya kahverengi ve helmemsi tatta, kokusuzdurlar Rutubet payı % 14 tür Torbalarda paketlenir ve havadar kuru binalarda muhafaza edilir


Kimyevi Terkibi: Yumrularda % 50 kadar helme, % 31 kadar nişasta, % 13 kadar dekstrin, metilpentozan, sakkaroz, madeni tuzlar vs toprak üstü kısımlarında lorogsin glikozidi bulunmuştur Benekli salepotu, damlalı salepotu ve noktalı salepotu yumrularında acı madde ve eterik yağ bulunmuştur Noktalı salepotunun yerüstü kısımlarında karotin, kversitrin ve pektin bulunmuştur Miğferli salepotunun yapraklarında glikozidler ve kumarin bulunmuştur


Hangi Hastalıklarda Kullanılır: Yumuşatıcı ve iltihaplanmaya karşı etkilidir Salep halk tababetinde öksürük, bronşit, solunum yolu iltihabı (trachetis), zatürre, mide ve bağırsak iltihabı ve ülseri, mide ve bağırsak ağrıları, çocuk ishali, panzehir olarak bazı zehirlenmelere karşı, haricen de yara , çıban, eziklere karşı lapa halinde kullanılır


Kullanılışı: Öğütülmüş salep yumrularından 1 çay kaşığı az su ile bulamaç haline getirilir, sonra üzerine 300 gr kaynar su dökülür,karıştırılır, 15 sakika kaynatılır Bal veya nebetşeker ile tatlılaştırılır, üzerine zencefil eklenerek sıcak vaziyette (her çeşit öksürüğe karşı) sıcak sıcak içilir veya diğer hastalıklara karşı günde 4 defa yemeklerden evvel birer kahve fincanı içilir