Prematüre Bebeklerin Bakımı

Hazırlayan: Yrd Doç Dr Münevver Türkmen, Neonatolog

Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD, Aydın



Prematüre doğan bebeklerde en sık rastlanan sorunlar nelerdir ?

Erken doğan bebeklerin akciğerlerinde sürfaktan denen bir maddenin yeteri kadar yapılamamasına bağlı olarak, doğumundan sonraki saatlerde inleme, solunum sıkıntısı gelişebilir Bu hastalığa respiratuar distres sendromu denir Bu bebekler, eksik olan maddenin solunum yolu ile verilmesiyle tedavi edilebilebilmektedirler

Erken doğan bebeklerin beyinlerindeki solunum merkezinin yeteri kadar olgunlaşmamasına bağlı olarak solunumları zaman zaman duraksayabilir Bu 20 saniyeyi aşan solunum duraksamasına apne denir Bebek büyüdükçe kendilinden düzelir ancak bebek yoğun bakım ünitesinde izlenirken çok sık apne gelişirse önce ilaç tedavisine başlanır İlaç etkili olmazsa solunum makinesine bağlamak gerekebilir

Prematüre bebeklerin sindirim sistemi yeteri kadar olgunlaşmadan doğdukları için beslenmeye başlandıktan kısa süre sonra nekrotizan entrokolit denen barsak hastalığı gelişebilir Bu hastalık besin intoleransı, safralı kusma veya safralı mide içeriği, karnında şişme şeklinde başlar, bebeğin hayatını tehlikeye sokabilir Bu durumda hemen beslenme kesilerek bebek damar yoluyla beslenmeye başlanır Bu aşamada tespit edilen bebeklerin çoğu iyileşir Bazen de cerrahi girişim gerekebilir, hayatın daha sonraki döneminde başka barsak sorunları da ortaya çıkabilir

Sarılık yenidoğanların çoğunda görülen fizyolojik bir durumdur Bebeklerin kırmızı kan hücrelerinin bir kısmının parçalanmasına bağlıdır Bu sarılık bazen fizyolojik sınırları aşabilir, fototerapi ışın tedavisi, kan değişimi gerekebilir

Prematüre retinopatisi prematüre doğan bebeklerin göz damarlarında gelişen, körlüğe yol açabilen bir sorundur Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde izlenen çok erken doğan bebekler prematüre retinopatisi açısından yakından izlenirler

Anne karnındaki bebeklerin akciğerleri işlevsizdir Bunun için sağ kalpten akciğerlere gönderilen kan duktus arteriozus denen bir bağlantı ile ana atar damara geçer Bu kanalın doğumdan sonra hemen kapanması gerekir Çok küçük prematürlerde bu kapanma gerçekleşmeyebilir Bu durum bebeğin kalbini yorduğu için ilaçla kapatılmaya çalışılır Kapanma gerçekleşmezse cerrahi girişimle kapatılır

Prematüre bebek ne zaman beslenir ?

Prematüre bebekler bir takım sorunları nedeniyle ağız yoluyla veya sonda ile bir süre beslenemeyebilirler Bu süre boyunca anne sütü salgısının devam etmesi için süt sağma pompalarından faydalanılabilir Sağılan süt daha sonra verilmek üzere dondurularak saklanabilir Sağılan anne sütü daha sonra bebeğin durumuna göre ağızdan veya burundan yerleştirilen bir sonda aracılığı ile bebeğe verilebilir

Prematüre bebek ne ile beslenmeli ?

Prematüre bebekler için en uygun besin kendi annelerinin sütüdür Prematüre doğum yapan annelerin sütleri zamanında doğum yapan annelerin sütlerine göre daha fazla protein içerir Bebeklerin büyüme ve gelişmeleri yakından takip edilerek yeteri kadar beslenip beslenmediği anlaşılabilir Bu bebeklerin kemik gelişimlerinin normal olması için D vitamini , kansızlık gelişmesini önlemek için de demir almaları gerekmektedir D vitaminini yeteri kadar almazlarsa prematüre bebeklerde kolayca raşitizm gelişebilir

Bebek ne zaman evde bakılabilecek duruma gelir ?

Kuvözde izlenirken belli ağırlığa ulaşan, annesini emen veya biberonla beslenen bebekler bir süre kuvöz dışında izlenmeye başlanırlar Vücut ısısını dış ortamda koruyabilen, solunumları düzenli olan, oksijen tedavisine ihtiyaç göstermeyen bu bebeklerin yavaş yavaş eve gitme zamanı geliyor demektir

Prematüre bebeklerin aşıları ne zaman başlanır ?

Prematüre doğan bebekler tıpkı zamanında doğan bebekler gibi iki aylık olunca aşılarına başlanmalı ve düzenli olarak yapılmalıdır

Prematüre doğan bebek akranlarının boy ve kilosuna ne zaman ulaşır ?

Birçok erken doğan bebek iki ya da üç yaşında boy ve kilo olarak yaşıtlarını yakalarlar Bazıları ise daha yavaş büyür ve küçük yapılı erişkinler olarak kalırlar

Prematüre bebeğin evde bakımında nelere dikkat edilmeli ?

Bu bebekler yenidoğan yoğun bakım ünitelerinin hareketli, sesli, ışıklı ortamına alışkın olduklarından bir süre evlerini yadırgayabilir, huzursuz olabilirler Ama kısa sürede evlerine alışırlar

Kaldıkları oda sıcak olmalıdır Giysileri de yaşadıkları ortama uygun olmalıdır

Bu bebekler enfeksiyonlara çok yatkındırlar Onun için odasına fazla ziyaretçi kabulü uygun değildir Özellikle kış aylarında kalabalık, hele hele sigara içilen ortamlardan uzak tutulmalıdır Çok kolaylıkla üst veya alt solunum yolu enfeksiyonu gelişebilir

Bebeklerde ateş, beslenme azlığı, aktivitesinde azalma, çok sık dışkılama gibi normalden farklı bir durum gözlendiğinde hemen doktorunun aranması bilgi verilmesi uygun olur
Kaynak: MaxiSağlık