Felsefeyle Titreşen Şiir

Şiir felsefesiz de yazılır Nasıl, yaşanıyorsa yaşam, felsefeye değmeden Şiirin şiir olarak değerini göstermez, felsefeden beslenişi ya da yoksun kalışı

Felsefe, Batıda, üç bin yıla yakın geçmişi olan bir etkinlik Kendine özgü dili, tavrı var Şiir daha eski En eski Önce şiir vardı

Şiir yaşamsız yazılamaz Yaşam can suyu Salt sözcüklerle görünemez şiir Şiire yaşam üflemek gerek Yaşamdan beslenen anlam Bundan dolayı, şiir kurnazlıkla yazılamaz Hesabî adam, eleştirmenleri, okurları kandırabilir ama şiiri kandıramaz Hesabînin hesabı, yaşama uyarsa o başka Hesabîlik, şiire kalkışanı bu dünyada bırakır çünkü Şiirse bu dünyada değildir

Şiir ötede biter Başlar Açar Şiir kurma; planlar, haritalar, pusulalar, kitaplar, tarifeler, tanımlarla gerçekleştirilmeye çalışılıyorsa; batar dünyaya Yerçekimini güçlendirir retorik Şair kendisiyle gider öteye Kendisinin onda dokuzunu da bilmez Onda dokuzuyla gider öteye Aralar kapısını şiirin Kuram kurutucuların kılavuzluğuyla şiir gerdeğine girilmez Elbette bu sözlerim de kılavuzluktur ve hiçlenmelidir


Üstümüze gelen, bizi sarıp sarmalayan, derinliklerimizde tınlayan yaşamla yürünür öteye Kulak, sözcük duyarsa, ötedeki dalga seslerine sağır kalır Sözcük bahanedir Vesiledir Sözcük şairin çaresiz çaresidir, umutsuz umudu, kanayan yarası Uğradığı lanetidir Onsuz edemez Ona kapılırsa, dünyanın pılı pırtı ormanında yok olur Şiir dilden doğmaz Dille başlar



Dilin yaşam ardı vardır Sağı solu, önü arkası yaşamdır şiirin, ebe olarak söbelemesi gereken Dil taşır yaşamı Elbette "yaşam" bir sözcük değildir Ne var sözcüklerden başka? Ne yok diye sormalı Aş sözcüğü Kimi zaman yüce bir dağ olan sözcüğü (Şiir tarihinde, özellikle ondokuzuncu yüzyıl şairleri böyle sözler söylediler Sarkaç, yeniden aynı yere gelmiştir Şiirde dil olmayanı yakalama zamanı gelmiştir
Dille sürekli icat çıkaran şairlere sevgiyle bildiririm!)

Şiirde ötenin yüreği atıyorsa, orada hikmete bilgeliğe bulaşmıştır şiir Önce manzume oluşu geçmeli Farsçada bir söz var: "Ez her çe kim mireved suhan-ı dost bihter est" Geçip gitmekte olanlar arasında, dostun sözü en iyisidir, en güzelidir

Nedir dostun sözü?

Dostun sözü, söz ötesi olduğu için en iyidir


Söz sözde kalırsa, sözde bir şey olur Dost, bu dünyadaki yaşantılarımızın anlamını, bu dünyayı öteleyerek bize anlatan şiirdir Felsefe, dilde, felsefe dünyada, felsefe dil-dünya sınırındadır Felsefe sınırda durandır Şiirse sınır ötesidir Kaçakçıdır, kimi zaman Mayın döşeli sınırları aşmaya çabalar Şiir bunu, söze kendine özgü bir bakışla yapar Şiirin insana armağan olarak verilmiş olanağı buradadır! Platon'a bir haddini bilmezlik olarak görünse de (Demek ki onun çağında şairler sözcük simsarları imiş!)
Şairin öteye onunla vardığı onda dokuzu, felsefeye, bilince, bilime, ün tutkusuna, kıskançlığa, kopya çekmeye reklama kapalıdır Onda dokuzundan devşirdiğini, dilerse, Nietzsche, Heidegger gibi öte duyarlı dostlar, yorumlayabilir, onda birleriyle ya da biraz da onda dokuzlarıyla, felsefe şiire gölge etmemelidir (Şiir bu aralar felsefeye gölge etse de!)

Şiiri onda birleriyle yazanların çoğalmakta olduğunu görüyorum Sıkıysa felsefe çalışsınlar Kendini yaşama bırakmış, bırakma gözüpekliğine erişmiş olanlara şiir uğrar Şiire mâruz kalırlar Diğerleri şiir avına çıkarlar Kendilerini vursalar iyi, sözcükleri vururlar, palazlanırlar

Yaşamın kendiliğindenliğini yaşantılayabilenler, felsefenin kendiliğindenliği ile şiirlerini biler, öte yolculuklarını kendilerine özgü biçimde sürdürürler
Şiire yakışan felsefe, ancak felsefeye yakışan şiirle buluşunca, şiir titreşir


*
Ahmet İnam