Muhyiddin-İ Arabi Ve Gezegenler

Muhyiddin-i Arabi eserinde gezegenler hakkındaki şu bilgileri veriyor:

Şems (Güneş): Bu kevkep (gezegen) 4 felek katından çıkarak gök burçlarının her birinde bir ay süreyle oturur Feleklere de bir sene süre içinde uğrayarak geçer

Bu kevkebe büyüklük, güç, kahır, uzun olmak veya kimseye boyun eğmemek, Hayret, Ar, gayret ve haya (ar, namus) gibi sıfatlar isnat ve tensip edilir

Güneş kevkebinin burcu Aslan’ dır Madeni intisabı ise Altın madenidir Giyeceklerden ise sarı ipekli olanlardır Melaikelerden Rukyail’ e, ilahi güzel adlardan (yani Esmaül-Hüsna’ dan) Ya Hay ve Ya Kayyum’ a intisabı vardır Sayısı ise 174’ tür

Zühre (Venüs): Bu uydu beyaz renkte olup, 3 felek göğündendir, günü ise Cuma’ dır Maden yönünden Bakır madenine intisap eder Burçlar yönünden Öküz ve Terazi burçlarına intisap eder İlahi adlardan Ya Kafi, Ya Gani adlarına intisabı vardır Sayılardan 1171, vekil melaikelerden Anyail’ e intisabı vardır

Bu uydu 3 felek göğünden çıkarak burçlardan her bir burçta 30 gün kalır Fezada seyreden bu kevkeb bütün felek göklerine (Zodyak burçlarına) 10 ay süre içinde uğrayarak geçer Her menzil veya durakta 14 gün kalır

Bu kevkeple bağlantısı olan ve ona tensip edilen sıfatlar şunlardır: Yumuşaklık, insanlar arasında sevgi ve anlaşma, dostluk, iyi ahlak, cömertlik, kalp temizliği, konuşma ve anlaşma, dehşet ve korku, oyun ve eğlence, davul çalmak ve kadınları hoş tutan ut ve benzeri şeyleri çalmak gibi sıfatlardır

Bu kevkeb onu seyreden gözleri memnun eder Peşinden öküz (Boğa) ve Terazi burçlarının kısmetlerini de sürükleyip götürür Balina (Balık) burcunun kısmeti de bu kevkeple anlaşılmıştır, çünkü Öküz ve Terazi burcu bu kevkebin evi sayıldığı gibi (burç yöneticiliği), Balina (Balık) burcu da onun şerefini taşır (Venüs Balık'ta yücelir)

Utarid (Merkür): Bu kevkeb gök yüzünde gizlice ışıldayan ve kırmızıya çalan rengiyle görülür Bu kevkebe bakanlar bunu ayni renkte sabit bir yıldız olarak görmezler Kah parlayan kah sönen bir hali vardır Bu yıldız rüzgarlı olup 2 gök katında bulunur Burçlardan İkizler ile Başak burcuna, günlerden ise Çarşamba gününe intisabı vardır

Bu kevkeb her burçta 28 gün kalır, gök katlarından 6 ayda bir uğrayarak geçer Nispeti olan sıfatlara gelince: Akıl, sanat, mantık, belagat, hamaratlık, konuşkanlık, hüner, zihni kavrama, bilgi, dostluk, zeka, hesap, kitap, ince nazik sanatlar, yazışmalar, elçilik, çocuk yetiştirmek için öğretmene teslim etmek, sanayiye başlama, aletlerin yapımı, kuyumculuk, ipekli kumaş dokumaları, çini işleri gibi sıfat ve amellere intisabı vardır

Ve yine Allah’ın güzel adlarından da Ya Ali, Ya Azim’ e intisabı olmakla birlikte, Allah katında koruyucu ve vekil melaikesi de Mikail’ dir

Ay: Dünyamız göğünde bulunan ve beyaz renkte görülen bir kevkeptir Bu uyduya nispet edilen gün Pazartesi günüdür Ay ile ilgili burç da Yengeç burcudur Vekil melaikesi de Allah’ın selamı üzerine olsun Cebrail’ dir İlahi güzel adlardan intisabı olan adlar Ya Rahman, Ya Rahim’ dir Bunun sayısı da 556’ dır

Bu uydu 1 felekten çıkar, her burçta 2 ve 1/3 gün kalır, göğün bütün katlarına 28 veya 29 günde uğrayarak geçer Çıkış yeri Yengeç ve Öküz’ dür (Boğa) (Ay Boğa'da yücelir)

Bu uydu ile ilişkisi olan sıfatlar şunlardır: Acizlik, zayıflık, korkaklık, çekingenlik, yalan haberler, gıybet, fitne fücurluk, duyulması hoş olmayan şeyler, hastalık, yapılacak işlerde süratli ve güçlü hareket etmek

Zühal (Satürn): 7 gök yıldızı veya uydusudur Bunun bağlı olduğu gün Cumartesi günüdür Burcu Oğlak ve Kova burçlarıdır Allah’ın güzel adlarından Ya Fettah, Ya Rezzak adlarına intisabı vardır Sayısı 797 rakamıdır Allah katında melaikesi Kesyafil’ dir

4 felekten çıkar, bazıları da 6 veya 7 felekten çıktığını söylerler Böylece her burçta 2,5 sene kalır Bütün feleklere ve gök katlarına 30 sene süre ile uğrayıp geçer

Bu kevkeple bağlantısı olan sıfatlar şunlardır: Ahmaklık, cehalet, korkaklık, cimrilik, kin, yalan, kalleşlik, gevezelik, geri zekalılık, tembellik, dert, ziyan

Bu uydu siyah olup, kısmetini Kova burcundan alır (Satürn Kova burcunu Oğlak'a nazaran daha çok sever Çünkü Satürn eril bir gezegendir; Kova da eril burçtur)

Müşteri (Jüpiter): Bu uydu beyaz kırmızıya çalan bir renkte görülür 6 gök katı kevkebidir Çıkış burcu Yay burcudur Günü Perşembedir Vekil melaikesi İsrafil’ dir İlahi güzel adlardan intisabı olan adlar da Ya Kebir, Ya Müteal’ dir

6 felekten çıkar Her burçta 12 ay kalır Bütün feleklere yani gök katlarını 12 senede bir uğrayıp geçer Mutlu ve güzel bir yıldızdır

Müşteri kevkebine atfedilen veya tensip edilen sıfatlar şunlardır: İncelik ve yumuşaklık, merhamet, yeterli kamil akıl, bilim, ilim, hikmet, cömertlik, misafirperverlik, haya (edep), tevazu, kalp cömertliği, kalp temizliği, yüz güzelliği, vücut temizliği, alim, hakim ve hükümdarların müdahalesi

Merih (Mars): 5 gök katının yıldızlarındandır Kırmızımsı renkte olup başı kesik gibidir Bu uydunun günü Salıdır Burçları da Koç ve Akrep’tir Allah’ın güzel adlarından Ya Malik, Ya Kuddüs adlarını taşır Bu uydunun Allah katında vekil melaikesi Azrail’ dir

Bu kevkep 5 gök katından çıkar Her burçta 40 gün kalır 20 ay içinde bütün gök katlarına uğrayarak geçer Her durak ve menzilde 12 gün kalır Padişah ve halifeler kendilerini bununla emniyete alırlar (Mars korumak, savunmak ile bağdaştırılır)

Bu kevkebe atfedilen sıfatlar şunlardır: Şecaat (yiğitlik, yüreklilik), kabalık, zahmet ve yorgunluk, hiddet, hainlik, alçaklık, başarı, yenmek, güç


Muhyiddin-i Arabi burçlar ve yönetici gezegenleri hakkında ise şunları söylüyor:

CEDİ (Koç burcu): Merih’in evi, Güneş’in şerefidir

ÖKÜZ (Boğa burcu): Zühre’nin evi, Ay’ın şerefidir

CEVZA (ikizler burcu): Utarit’in evi, aynı zamanda şerefidir (Merkür'e yücelme vermiş)

SARATAN (Yengeç burcu): Ay’ın evi, Müşteri’nin şerefidir

ESED (Aslan burcu): Güneş’in evi, Merih’in şerefidir (Mars'a yücelme vermiş)

SÜNBÜLE (Başak burcu): Utarit’in evi ve şerefidir

MİZAN (Terazi burcu): Zühre’nin evi, Zühal’in şerefidir

AKREB (Akrep burcu): Merih’in evi, Zühal’in şerefidir (Satürn'e yücelme vermiş)

KAVİS (Yay burcu): Müşteri’nin evi, kuyruğun (G Ay düğümü) şerefidir

HAMEL (Oğlak burcu): Zühal’in evi, Merih’in şerefidir

DELU (Kova burcu): Zühal’in evi, Zühre’nin şerefidir (Venüs'e yücelme vermiş)

HUT (Balık burcu): Müşteri’nin evi, Zühre’nin şerefidir


Muhyiddin Arabi gezegenlerin en yüceldiği dereceleri de veriyor

Burçlara göre 7 kevkebin bulunduğu yerler ve birbirine göre basamak ve üstünlükleri:

Güneş’in Koç burcuna göre şeref mevkii 19 derecedir

Zühre’nin Balina burcuna göre şeref mevkii 27 derecedir

Utarit’in Kayizme (Başak) burcuna göre şeref mevkii 30 derecedir

Ay’ın Öküz burcuna göre mevki ve meyli 3 derecedir

Zühal’in Terazi burcuna göre şerefi 12 derecedir

Müşteri’nin Yengeç burcuna göre şerefi 15 derecedir

Merih’in Oğlak’a göre meyil ve şeref mevkii 28 derecedir

Kuyruğun (G Ay düğümü) Yay burcuna göre meyil ve şeref mevkii 30 derecedir

Başın (K Ay düğümü) Balina burcuna göre şeref ve mevkii 3 derecedir


Karşılaştırma (Öner Döşer)
Ebu Ma’şer ve Alchabitius’ a göre planetlerin maksimum yüceldiği dereceler:

Güneş 19° Koç

Ay 3° Boğa

Satürn 21° Terazi

Jüpiter 15° Yengeç

Mars 28° Oğlak

Venüs 27° Balık

Merkür 15° Başak

K Ay düğümü (Caput Draconis) 3° İkizler

G Ay düğümü (Cauda Draconis) 3° Yay


Muhyiddin-i Arabi, gezegenlerin devirleri hakkında ise şunları söylüyor:

Allah-ü Teala Hazretleri bu alemde olan mülkü, Arş’ı, Kürsi’yi, Levh’i ve Kalem’i, Cennet’i ve Tuba ağacını yarattıktan sonra gökleri de yedi kat yarattı

Ay’ı, Güneş’i, yıldızları yarattı Her göğe bir yıldızı padişah koydu ve bunların seyirleri her birinin tabiatlarına göredir

En yukarı göğün padişahı Zühal (Satürn), altıncı göğün padişahı Müşteri (Jüpiter), beşinci göğün padişahı Merih (Mars), dördüncü göğün padişahı Güneş, üçüncü göğün padişahı Zühre (Venüs), ikinci göğün padişahı Utarit (Merkür), birinci göğün padişahı Ay’dır

Şimdi bu yıldızların hükmünü bildirelim Mesela Zühal ki, yedinci göğün padişahıdır Bin yıl onun hükmü vardır Adem Aleyhisselam Zühal devrinde geldi Bin yıl ömür sürdü Adem’in kadr-u kıymeti ona göre idi Kuvveti ve şecaati dahi ona göre idi Zühal burçta iki buçuk yıl durur Ve o zamanın insanı bin yıl yaşardı Ve insanın boyu postu ve kuvveti zamanına göredir

Vaktaki (ne vakit ki) Zühal devrini tamamladı, padişahlık Müşteri’ye geldi Onun dahi seyrine göre ömür ve kudreti takdir olundu Nuh Nebi (AS) devrinde sekiz yüz yıl ömür sürdü Onun için ömrüne ve kuvvetine göre olup, asan üzerine olurlardı Ömür ve kudret dahi biraz takdir olmuştur

İlk devir ki Zühal’dir O devrin evvelinde Adem Nebi yere indi Ondan Müşteri’ye, ondan Merih’e, ondan Güneş’e, Zühre’ye, Utarit’e ve Ay’a gelince son devirdir O devirde Muhammed (SAV) Hazretleri geldi Onun için ahır zaman peygamberi dediler Bundan sonra ne zaman vardır ne de peygamber vardır Şimdiki zamanımız Ay devridir Gayet süratli geçer Ömrün nihayeti Ay’ın süratine göredir

Ömürle beraber boy post dahi ona göre olur Ay burçta iki buçuk gün durur Ay devrinde doğanların ömrü yüz nihayet en çok yüz yirmidir Zira ulemanın kavli (sözü) de buna göredir


Muhyiddin-i Arabi, bölgeleri gezegenlerle bağdaştırıyor:

Çin, Horasan ve Semerkand Müşteri yıldızına,
Hindistan Rahle yıldızına,
Kudüs ve Herakin Merih yıldızına,
Türkistan, Kıbçan, Tataristan ve Musul Güneş’e,
Arabistan ve Rumeli Zühre yıldızına,
Anadolu, Rusya, İngiltere Utarit yıldızına,
Fransa Magrib’ e kadar Ay’a mensuptur

Kaynak

Muhyiddin-i Arabi, Dürrü Meknun (İnci Dizileri), Esma Yayınları
Muhyiddin-i Arabi, Saatlerin Hazinesi, Tercüme: Selahaddin Alpay