Saç Ekimi Tarihe Mi Karışıyor?

Saç Klonlama:Saç ekimi tarihe mi karışıyor?
Klonlama, kelime anlamı olarak genetik olarak birbirinin aynısı canlıların üretilmesidir İlk klon canlı olarak bilinen koyun “dolly” klonlanmasında, normal koyun vücut hücrelerinden birisi alınarak çekirdeğindeki genetik materyal , daha önce genetik materyali çıkarılan bir koyun yumurta hücresine nakledilmiş ve kimyasal/elektriksel uyarılarla yumurta hücresinde bölünme yeni zigot oluşumu başlatılmıştır Klonlanmış olan embriyo, hücre bölünmeleri ile belli bir büyüklüğe eriştiğinde ise koyun rahmine transfer edilerek burada büyüme ve gelişmesini tamamlaması sağlanmıştır


Genetik mühendislikte ise yapılmaya çalışılan şey, klonlamadan farklı olarak saç dökülmesine ya da başka bir rahatsızlığa neden olan genin bulunup tespit edildikten sonra bu gendeki bozukluğun tamir edilmesi ve replike edilerek tekrar hücre içine sokulmasıdır


Saç klonlama modelleri:
Saç kökleri basitçe kültürlenip çoğaltılamayacak kadar komplike yapıya sahiptirler Ayrıca bir koyun gibi bütün yapıda bir organizma olmadıklarından vücut içinde ya da dışında klonlanmaları oldukça güçtür Dr Amanda Reynolds tarafından ABD de yapılan bir çalışmada insan kıl foliküllerinin alt kısmında yer alan dermal kılıf hücreleri, bir kişiden alınıp diğer bir kişiye enjekte edildiğinde, yeni saç hücrelerinin oluşumunu lokal olarak etkileşime geçerek sağlayabildikleri gösterilmiştir Bu işlem gerçek bir klonlama olmasa da dermal kılıf hücreleri bir deney laboratuarında, petri kapları içinde üretilip çoğaltılarak başka bir kişiye enjekte edilebildikleri ve terminal (olgun) kıl kökü oluşumunu başlatabildikleri gösterilmiştir Bu saç indüksiyon modeli şu anda üzerinde en yoğunlaşılan ve bize yeni ufuklar açabilecek modeldir


Bu çalışmadaki önemli noktalardan birisi de dermal kılıf hücrelerinin bir erkekten alınmasına karşılık, enjeksiyon bir kadına yapılmıştır ve saç kökleri oluşumu meydana gelmiştir Yani iki farklı insan arasında bir hücre transferi yapılmasına karşın doku reddedilmesi gibi bir olguyla karşılaşılmamıştır Bu da bir bakıma saç kökü dermal kılıf hücrelerinin, vücudumuzdaki kıkırdak dokusu gibi bağışıklıktan muaf bir yapıya sahip olduğunu göstermektedirKişiden kişiye transfer, özellikle total saç yokluğunun olduğu nadir durumlarda kurtarıcı bir prosedür olarak karşımıza yeni ufuklar açmıştırAma zaten genetik tipte saç dökülmelerinde her zaman ense kısmında verici bir alan olduğundan, dermal kılıf hücreleri için ömür boyu kişinin kendi vücudunda yer alan bir doğal rezerv mutlaka olacaktır


Dikkat çeken bir önemli husus da kişiden kişiye transfer durumlarında oluşan saç kılı yapısı, verici kişinin özelliklerinden çok, transfer edilen ve saçları olmayan kel kişinin bizzat kendi saç özelliklerine daha çok benzemesi ve alıcı kişinin orijinal saçlarını taklit ederek çıkmasıdır Bu olgu kozmetik sonucu son derece desteklemektedir


Yapılan bu deneysel çalışmada en sevindirici nokta, dermal kılıf hücrelerinin fibroblast yapısında olmasıdır Çünkü fibroblast hücreleri bilindiği gibi kültür üretimi en kolay olan dermal hücrelerdir Yani kişi kendi vücudundaki bir tek kıl folikülünden bile pek çok sayıda kıl kökü üretebilecek dermal kök hücre kültürüne sahip olabilir Bu sonsuz hücre kültürü implantasyonu ile hasta saçsızlık sorunundan kurtulmuş olacaktır


Hala gidilmesi gerekli uzun bir yol var:
Saç klonlanmasında hala önümüzde duran önemli bir problemler yumağı mevcut İlk olarak dermal foliküler bileşimler arasında en uygun kültür hücrelerin seçilmesi: Yukarıdaki deneyde (Reynolds/Jahoda deneyi) bahsedilen kılıf hücrelerinin elde edilmesinin zor olması yanı sıra muhtemelen en iyi kalitede saç kılı oluşturma potansiyelleri de düşük olarak saptanmıştır İkinci konu seçilen hücre elemanlarının vücut dışında yani in vitro olarak üretilmesinde yaşanacak zorluklardırBir diğer problem hücrelerin gelişimi aşamasında, onları bir arada ve düzgün bir dizilimde tutacak olan bir hücre matrix yapısına olan ihtiyaçtır Son olarak da oluşturulan bu hücre kültürünün alıcı kişiye enjekte edilebilmesi ve sonuçta sürekli ve düzgün bir şekilde, kaliteli saç kıllarının kafa derisinden çıkışını sağlamaktır Günümüzde yapılan mükemmele yakın sonuçlar aldığımız saç nakillerinin aksine enjekte edilen hücre kültürü ile istenilen doğal saç çıkış yönünde saçların uzaması henüz garanti edilemez İstenilen dokunuş, renk ve kalınlıkta saçların çıkacağı ve uzayabileceği de henüz garanti edilememiştir Yani geleneksel saç nakillerinden sonra saç sıklaştırma için bile olsa böyle bir enjeksiyon yaptığımızda çıkabilecek saç köklerinin yeterince kalınlıkta ve uzunlukta olabileceğini bilmiyoruz Bilinemeyen bir konu da hücre kültürü enjeksiyonu ile çıkan saçların normalde döküldükten sonra ikinci bir kez çıkıp çıkmayacağıdır (Normal olarak saç kıllarının 2-6 yıllık bir ömürleri vardır Saçlarımız döküldükten sonra 3 aylık bir dinlenme ve ara peryodunu takiben saç kılı kökü tekrar saç üretmeye başlar ve bu döngü ömrümüz boyunca sürer)Yani bu saçların normal bir yaşam döngüleri var mıdır bunu da bilemiyoruz henüz


En önemli teknik problemlerin başında ise hücre kültüründeki dermal kök hücrelerin gelişme aşamasında zamanla saç kılı hücresine değil de tekrar normal fibroblasta dönüştüklerinin gözlemlenmesi gelmektedir Uygun bir medya kültür ortamının hazırlanarak, tüm kültüre edilmiş hücrelerin saç kılı üretecek şekilde gelişimini ve değişimini sağlamak, başkalaşımlarını bu yöne kanalize etmek, en önemli problem gibi durmaktadır


Uzak bir ihtimal gibi dursa da saç çıkışını tetikleyen bu hücrelerin ileride tümoral oluşumlara ya da kötü huylu malin oluşumlara yol açabileceği olasılığı akılda tutulmalıdır


Tüm bu zorluklar ve problemler aşıldıktan sonra dahi FDA (US Food and Drug Administration) onayının alınarak bu işlemin rutin uygulamaya geçmesi, yıllar sürecek güvenlik ve etkinlik çalışmalarına, üç aşamalı klinik testlere ve kontrollü deneylere bağlı olacaktır Saç klonlanması işlemi halen çalışma aşamasında olan ve yakın zamanda elde edilen başarılı sonuçlara rağmen henüz mükemmelliğe uzak bir model olarak karşımızda duruyor Yani önümüzde saç ekimini terk etmek ve saç klonlaması ile kelliğin çözümü için halen uzun bir süre mevcut gibi görünmektedir