Ne Kadar Su İçelim?

Eski düşünürler, varlığın, dört temel unsurdan meydana geldiğini söylemişlerdir Su, toprak, ateş, hava Bugün bu temel elemanlardan farklı unsurlar bulunsa da, yine de varlık bu dört unsur etrafında kümelenmektedir

Su, hayatımızın vazgeçilmez unsurlarındandır Dünya'nın % 70'i, insanın % 65-70'i, beynin % 85'i, kemiğin % 20'si, kuru tohumların % 5-10'u sudur 65 kg'lık bir insanın yaklaşık 40 kg'ı sudur

Su nev-i şahsına münhasır bir moleküldür Sıvı olmasına rağmen, diğer sıvılara benzemez Yapısına bakılırsa, suyun ya yanması veya yakması gerekirdi Bir su molekülünde yanıcı (H+) ve yakıcı (O-) iki gaz yanyana gelmiştir Ateşin çocukları olarak yaratılan hidrojen ve oksijen suyun sinesinde yanmayı ve yakmayı unutmuşlar, âyette de belirtildiği gibi serin ve selâmetli olmuşlardır

Bilim adamları yüksekten bırakılan her cismin yerçekimi sebebiyle hızlanarak yere doğru düştüğünü anlatırlar: yağmur damlası -dolayısıyla su- ise müstesnadır Eğer su bu kurala göre hareket etseydi; değdiği her şeyi kurşun gibi delik-deşik edecekti Ancak damlalar tıpkı bir paraşüte asılmış gibi sabit bir hızla inerler Bir kelebeğin kanadına yavaşça dokunur, menekşenin yaprağına incitmeden ilişiverir Yani yağmur rahmet olur

Kısaca, gökten rahmet olarak indirilen, dağlarda toprak tabakalarından süzülerek içmeye hazır hâle getirilip tatlandırılan suyun, vücudumuzdaki faydalarına ve içilmesi gereken miktara bir göz atalım

Suyun vücuttaki fonksiyonları
Suyun faydalarını saymakla bitiremeyiz En önde gelenleri sıralayacak olursak; su:
-Terleme ve idrar yoluyla zararlı maddelerin atılınımını,
-Vücut ısısının kontrolünü,
-Kandaki maddelerin taşınımını,
-Kanın asit-baz dengesinin ayarlanmasını,
-Hücrelere besinlerin suda çözünerek alınmasını (Su en iyi çözücüdür),
-Çimlenmenin sulu ortamda oluşmasını,
-Hücre içi madde yoğunluğunun ihtiyaca göre ayarlanması için madde alış-verişinin düzenlenmesini sağlar

Ne kadar içelim?
İnsanlar normalde bir gün boyunca terleme, idrar, soluma ve bağırsak hareketleri ile 2,5 l (10 bardak) kadar su kaybederler Görüldüğü gibi su kaybı sadece terleme ile olmaz Nefes alıp verirken bile su kaybı olur Kaybedilen suyun mutlaka yerine konması lâzımdır Bebeklerde ve yaşlılarda bu durum daha da önemlidir Bebekler susuz bırakılmamalıdır

Bütün su ihtiyacımızı su ile karşılamayız Diğer içecekler ve besinlerle de bu ihtiyacımızı gideririz Fakat susadığımızda susuzluğumuzu giderecek en iyi madde sudur Suyun yerini hiçbir içecek tutamaz Eğer sağlıklıysanız normal çalışan bir çift böbrek ve ciğere sahipseniz günde en az 8 bardak su içmelisiniz Kafeinli ve alkollü içecekler su kaybını ve idrar oluşumunu artırırlar Bu yüzden susadığımızda bunlar tercih edilmemelidir?

İstisnalar var mı?
Tabiî ki Eğer böbrek taşınız varsa günde 10 bardak ve daha yukarısı önerilir Sıcak, nemli veya soğuk havalarda, yüksek yerlerde ve fizikî egzersiz sırasında su ihtiyacı artar Bu hâllerde bol bol su içilmelidir

Hangi suları içelim?
Erzurumlu İbrahim Hakkı'ya göre; nehir suları, kuyu sularına göre daha sağlıklıdır Suların en iyisi nehir suyudur; özellikle temiz yerde akıp, her şeyden uzak olan; yüksek yerden alçak yere doğru akıp gelen çok olup şiddetli akan su, en iyi sudur Fakat bugün yaşadığımız yoğun kirlilik sebebiyle temiz kalmış akarsu bulmak zorlaşmıştır Artezyen suyu hareketinin azlığından ağır ve sert kalmıştır Yeraltı suları ise, genelde sert sulardır Mağara ve kuyu suları daha serttir Memba suları ise; içimi güzel, hafif sulardır

Ne zaman su içelim?
Su içmek, yemek yedikten iki üç saat geçtikten sonra iyi ve faydalıdır Bazı âlimlere göre yemek yerken su içmek hastalığı körükler Ancak midesi sıcak olanın yemek arasında ve sonuna doğru su içmesi faydalıdır, iştahı az olana kuvvet verir Aç karnına, terli iken, hamamdan sonra, müshilden sonra ve meyve üzerine su içmek, bilhassa soğuk su içmek, zararlıdır Bu durumlarda su alınca hararet artar Eğer sabredilirse hararet kendiliğinden geçer Her zaman ayakta su içmek hatalı ve tehlikelidir

Su Miktarının Düzenlenmesi
Vücudumuzdaki su düzenimizin merkezi, beyindeki hipotalamustur Epifizden salgılanan ADH (Vazopressin) hormonu, vücuttaki su miktarının ayarlanmasını sağlar Vücuttaki en küçük bir su değişimi (basınç ve hacim) hipotalamustaki basınca hassas ozmoreseptörlerle belirlenir Kalbimizde de ozmoreseptörler vardır Yine damarlarımızda baroreseptörler (basınca hassas alıcılar) bulunur Sudaki herhangi bir basınç veya hacim değişikliği bu reseptörlerle algılanır Beyin harekete geçer Epifiz'in arka bölümünden ADH hormonu salgılanır Bu hormon böbrekten suyun geri emilmesini, dolayısıyla daha az atılmasını sağlar

Fazla su içmek neyin alâmetidir?
Fazla su içtiğimizde çoğu zaman endişelenmeye gerek yoktur ve herşey normaldir Bazen fazla susama ve fazla idrara çıkma şeker hastalığının bir belirtisi olabilir Fazla su içme yine 'diabetis inspidus' adlı bir hastalığın habercisi olabilir Diabetis mellitus veya diğer adıyla şeker hastalığı, insülin hormonu ile ilgili bir düzensizliktir Diabetis inspidus ise, bildiğimiz diabet değildir

ADH hormon eksikliği sonucu oluşan bir rahatsızlıktır ADH azlığı su dengemizi alt üst edebilir Bu sebeple eğer fazla su içiyor ve fazla idrara çıkıyorsak bir uzmana danışmakta fayda vardır Susuzluk egzersiz sırasında su ihtiyacını bildiren iyi bir gösterge değildir Araştırmalara göre egzersiz sırasında veya ağır işlerde susamadan su ihtiyacını gidermek gerekir Genelde ilk saat içerisinde vücudun fazla suya ihtiyacı olmaz Egzersiz sırasında ideal olan yirmi dakikada bir su içilmesidir




Kadir CAN