Biyom Ve Biyom Çeşitleri... |
07-16-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Biyom Ve Biyom Çeşitleri...Biyom, biyosferin aynı iklim koşullarının ve aynı bitki örtüsünün egemen olduğu çok geniş bölümlerini belirten çevrebilim terimi Her biyomda, egemen bitki örtüsü, o biyoma özgü bir dizi hayvan topluluğunu barındırır Her biyomun biyotası (bitkileri ve hayvanları), doğanın her yanında benzer özellikler taşır Biyomlar, yaşam çevresi denilen içinde özel organizmaların yaşadıkları daha küçük birimlerden oluşurlar Farklı biyomlar Bir biyomu öbüründen ayıran temel etki iklimdir Sözgelimi, bir tropikal yağmur ormanının iklimi, iğne yapraklı ormanların ikliminden çarpıcı bir biçimde farklıdır Tropikal yağmur ormanında bol su bulunur; günlük 13,9 °C - 29,4 °C'lik sıcaklık, bitki gelişmesi için aşağı yukarı kusursuz bir ortam yaratır İğne yapraklı orman, tipik olarak yazın kuraklığa, kışın da çok soğuk havaya daha iyi dayanır Aynı biçimde hayvan topluluğu da biyomdan biyoma değişir Her biyomun bitki ve hayvan toplulukları, o biyoma uyarlanmışlardır Sözgelimi kuzey tundralarında, yılın önemli bir bölümünde çok soğuk bir iklim egemendir; bitki gelişme dönemi de serin ve kurak geçer Bununla birlikte gerek bitki topluluğu, gerek hayvan topluluğu, bu sert koşullara uyum sağlamışlardır Kuzey kutup bölgesinin ağaçsız tundra bitki örtüsü, çokyıllık bitkilerden oluşur Bitkilerin alçak boylu olması, sert, dondurucu rüzgarlara karşı geliştirilmiş bir uyumdur; böylece nem, besin azlığı, vb öbür olumsuz koşullara, yüksek boylu bitkilerden daha iyi dayanırlar Benzer biyomlar Benzer biyomlar, çoğunlukla aynı enlemlerde bulunurlar Bu durum tundrada ve tayga adı verilen iğne yapraklı kuzey ormanlarında açıkça görünür Enlem benzerliklerinin yanı sıra, yükseklik benzerlikleri de biyomun oluşumunu etkiler Yüksek bir dağın doruğuna doğru çıkıldıkça, sıcaklık düşer, hava soğur; kışlar daha uzun ve sert geçer (ekvator yakınlarındaki yüksek dağların dorukları bile karlarla kaplıdır) Bu yüzden, aynı dağda birkaç farklı iklim ve bitki örtüsü kuşağı gözlenir Kara ve Su Biyomları Biyomlar kara ve su biyomları olmak üzere ikiye ayrılır Kara biyomları; tundralar, taygalar(kozalaklı ağaç), yapraklarını döken ve dökmeyen ormanlar, ılıman bölge ormanları, koruluk ve çalılıklar, çöller, tropikal ormanlar ve çalılıklar, stepler-savanlar, çayırlıklardır Su biyomları ise; tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki bölümde incelenir Tatlı su biyomları da akarsular, haliçler ve göllerdir |
|