Tımar Sistemi Ve Faydaları...

Osmanlı Devleti’nin; devlet görevindeki hizmetlerine karşılık olmak üzere bir kısım asker ve memurlara, belirlenmiş bölgelerde, kendi adla*rına vergileri toplama yetkisiyle birlikte verdiği topraktır İkta ve dirlik olarak da adlandırılır Bu sistemde arazi, tımar verilen kimsenin mülkü de*ğildir Tımar sahibi halkın devlete ödemesi gere*ken vergileri devletin izni ile toplardı

Kişiye verilen toprakların vergisi, ikta sahibi tarafından toplanırdı Bu vergilere karşılık devlete asker beslemek, o bölgenin güvenliğini sağlamak zorundaydı

Osmanlı Devleti’nde tımar sahibi, belirlenen hizmetleri yaptığı sürece, devlete ait çeşitli vergileri kendi adına toplama hakkından faydalanabiliyordu Bu hak, görülen vazifeye bağlı bir maaş olup, tımarın satılması, vakfedilmesi veya miras olarak varislerine bırakılması mümkün değildi

Tımar Sisteminin Faydaları
1- Devletin maaş yükü azalmıştır
2- Devlet, üretimi denetim altına alarak sürekliliğini sağlamıştır
3- İkta verilen bölgelerin güvenliği sağlanmıştır Böylece devlet otoritesi korunmuştur
4- Göçebe yaşayan Türkmenler, yerleşik hayata geçmiştir
5- Vergiler düzenli bir şekilde toplanmıştır
6-Eyalet askerlerini bu sistem sayesinde yetiştirmiş,
7- Ülkenin bayındır hâle gelmesini ve araziden daha iyi faydalanılmasını sağlamış
UYARI: Topraklar üç yıl üst üste boş bırakılırsa, bu kişinin elinden topraklar alınarak başkala*rına verilmiştir Bu durum üretiminin sürekliliğini sağlamıştır

ARAZİNİN GELİRİNE GÖRE TIMAR ÇEŞİTLERİ

MİRİ ARAZİLER: Osmanlı Devleti’nde mülkiyeti devlete ait olan topraklara miri arazi denirdi Bu topraklar ekilip biçilmesi şartıyla kişilere bırakılırdı Miri arazinin en önemli bölümü dirlik arazisiydi

Dirlik Arazileri: Mülkiyet hakkı devlete ait, geliri ise savaşta yararlılık gösterenlere ve devlet memurlarına maaş karşılığı verilen arazilerdir Bu topraklar ekilip biçilmesi şartıyla kişilere bırakılırdı Mirî arazinin en önemli bölümü dirlik arazisiydi Dirlik arazisi gelirlerine göre Has, Zeamet ve Tımar ol*mak üzere üçe ayrılırdı

1-HAS: Geliri 100000 akçeden fazla olan arazilerdir Bu toprağın geliri padişahtan başka hanedana mensup kişilere, vezirlere, beylerbey*lerine, sancakbeylerine, defterdarlara vezir-i azam, nişancı, gibi yüksek rütbeli devlet adamlarına verilirdi
2-ZEAMET: Geliri 20000 akçe ile 100000 akçe arası olan arazilerdir Bu toprağın gelirleri Kadı ve Subaşı gibi devlet görevlilerine verilirdi

3-TIMAR: Geliri 3000 akçe ile 20000akçe arası olan topraklardır Tımar sahipleri senelik gelirin bir kısmının ayrılmasından sonra geriye kalan geliriyle asker beslemek zorundadır

Tımar Sisteminin Bozulması
Kanunî Sultan Süleyman devrinde en iyi dönemini yaşayan tımar sistemi, Kanuni’den sonra bozulmaya başladı 16 yüzyıl sonlarında, uzun süren savaşların sebep olduğu ağır masrafların karşılanabilmesi için iltizam usulüyle peşin para karşılığı tımarların satılması bozulmayı hızlandırdı(İltizam: Özel yönetimi olan eyaletlerin vergi gelirlerinin açık artırma yolu ile toplanmasına denir Vergiyi toplayana mültezim denir Bu yolla devletin nakit sıkıntısı giderilmeye çalışılmıştır

Savaşların ve Anadolu’da çıkan Celali isyanlarının meydana getirdiği sorunlar tımarlı sipahilerin fakirleşmesine sebep oldu Tımarlı sipa*hi sayısında önemli ölçüde düşmeler meydana geldi