Mukabele Neden Okunur

Mukabele neden okunur
Ramazanda mukabele neden okunur
Mukabele okumanın önemi


Allah’ın iki elçisi her Ramazan’da Kur’anı karşılıklı okumak için bir araya gelirdi Bu sünnet günümüze mukabele olarak gelmiştir Mukabele, karşılıklı yapılan iş, karşılıklı yapılan okuma, karşılaştırma manalarına gelir Her yıl Ramazan ayında, o zamana kadar nazil olan ayet ve sureleri Cebrail (as)’in Hz Peygamber’e O’nun da Cebrail’e okuması manasında bir terimdir

Ramazanda hafızların cemaat huzurunda Kur'an okumaları anlamına gelir

"Mukabele", Kur'an tarihi ile ilgili bir terimdir Cibril (as)'ın her sene Ramazan ayında gelip Kur'an'ı Hz Peygamber (sas) ile karşılıklı müzakere etmelerini, birbirlerine okumalarını ifade eder
Kur'an'ın Allah tarafından indirildiği şekilde muhafazası, âyet ve sûrelerin tertibinin doğru olarak tesbiti ve bunun kontrolü için Cibril (as) her sene Ramazan ayında, bir rivayete göre Ramazan ayının her gecesinde, Hz Peygamber (sas)'a gelirdi Hz Peygamber (sas) Kur'an âyetlerini Cibril'e okurdu Buna "arz" denir Aynı âyetleri, mukayese için, bir de Cibrîl (as) okurdu ki buna da "mukabele" denir

Kur'an, Hz Peygamber'e âyet âyet nazil olduğundan her âyetin yeri, hangi sûrenin neresine yazılacağı Cibril (as) tarafından bildirilirdi Rasul-i Ekrem de vahiy kâtiplerine bu şekilde yazdırır, hafızlar da buna göre ezberlerdi Kur'an böyle özel bir itina ile ezberlenir ve yazılırken; Cibril (as) her senenin Ramazanında Rasul-i Ekrem'e gelir, nâzil olan âyetler müdârese ve tekrar arzedilmek suretiyle takrir edilirdi (Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid Terc, VII, 316)

Cibril’in Peygamber'e Kur'an'ı her sene muâraza etmesinin gayesi, Allah'dan Peygambere vahy ettiği Kur'an'ı kendisindekiyle karşılaştırmasıdır Bunu da bakî kalanın kalması, nesholunanın gitmesi için bir pekleştirme, sabitliğini ebedî kılma ve bir koruma olarak yapıyordu Bu maksat için Hz Peygamber, ömrünün son yılı içinde Kur'an-ı Cibril'e iki defa arz etti Cibril de Kur'an'ı onunla böylece iki kere mukabele etti

"Mukabele", Kur'an'ın yazılması ve hafızlar tarafından ezberlenmesi dışında her sene tekrarlanan üçüncü ve önemli bir "koruma garantisi" niteliği taşımaktadır Bu "Zikri (Kur'ân'ı) biz indirdik, O'nun koruyucusu da elbette biziz" (el-Hicr, 15/9) âyetinin Asr-ı Saâdet'te gerçekleşmiş bugün de devam etmekte olan bir mucizesinden başka bir şey değildir
Kur'an'ın Ramazan'da nazil olması (el-Bakara, 2/185), Kur'an okumanın özellikle Ramazan'da kat kat mükâfatlandırılacağı müjdesi, müslümanların bu ayda en çok Kur'an'la meşgul olmalarına sebep olmuştur Bu sebeple "Kur'an ayı" olan Ramazan'da cami ve evlerde "mukabele"ler okunur, hatimler yapılır

Aslı, Cibril (as)'ın Kur'an'ı Hz Peygamber'e, doğru tesbiti ve korunması için, okuması olan "mukabele", müslümanlar arasında köklü bir gelenek halinde günümüze kadar gelmiştir Bu gelenek bugün de bütün canlılığıyla sürdürülmektedir Kur'an okuma bilsin, bilmesin, müslümanlar dinlemek suretiyle huzur bulmakta ve sevap ummakta; okuyan hafızlar, özellikle Kur'an ezberlemeye (hıfz) çalışan genç Kur'an kursu öğrencileri de cemaat huzurunda okuyarak egzersiz yapmış olmaktadırlar Mukabele suretiyle Kur'an okuyup dinlemenin başkalarını Kur'ân okumaya teşvik etmesi, okuyan ve dinleyenler üzerinde ruhî bir sükûnet meydana getirmesi, sevap kazandırması gibi bir çok faydası vardır Ancak para karşılığında okumak ve okutmak caiz değildir

Osmanlılar zamanında da özellikle ikindi namazından sonra mukabele okunurdu

Kur'an, hükümleri öğrenilip anlaşılmak ve tatbik edilmek için gönderilmiştir Bu bakımdan "mukabele", okunan âyetlerin kısa açıklaması yapılarak dinleyenleri bilgilendirmek açısından iyi bir fırsattır Ehil kişiler tarafından belli bir program dahilinde bu uygulanırsa İslâmî bilgi ve kültür düzeyinin yükselmesine önemli katkıda bulunabilir1

“Ramazan Kur'an'ın indiği aydır Kur'an'ın mukàbele edildiği, çok okunduğu bir aydır Bu bakımdan Ramazan Kur'an ayıdır diyebiliriz Kur'an-ı Kerim alışkanlığımızı, Kur'an-ı Kerim'i okuma, takib etme, hatim sürme alışkanlığımızı -hem hocalar olarak, hem cemaat olarak- Ramazandan sonra devam ettirelim Kur'an-ı Kerim'e çok çalışalım, ezberimizi çoğaltmağa çalışalım Çünkü Allah-u Teàlâ Hazretleri yarın mahşer yerinde, Kur'an-ı Kerim'i oku diyecek müslümana; kaç ayet okursa okuduğu ayet sayısınca cennetteki derecesi yükseltilecek Okudukça yükselecek

Onun için ne kadar çok ayet ezberinde olursa, derecesi, makamı, ikramı o kadar çok olur Kur'an-ı Kerim'i ezberlemeye, hatim sürmeye devam edelim

Tabii ahkâmını öğrenip de Kur'an müslümanı olmaya, asr-ı saadet müslümanı olmaya, takvâ müslümanı olmaya, dinimizin ahkâmını tam uygulayan has müslüman olmaya da çalışmak lâzım!”