Yaz ishalleri

Türkiye'de de 0-1 yaş grubu bebek ölümlerinin yüzde 24'ünü ishal vakaları oluşturuyor Yaz ishalleri, özellikle haziran ayında sıcakların artmasıyla daha sık görülüyor, kasım ayına doğru ise azalıyor Yaz aylarında ishal sorunu yasayanların büyük çoğunluğu ise 6-24 aylık bebekler Bunun en büyük nedeni de, bebeğin artık dışarıdan verilen katı gıdalara geçmesi ve bu gıdalarla mikropları alabilmesi
İshal ulaşması dışkı ya da ağız temasıyla oluyor Yani, mikroplu yiyecekler yemek, mikroplu su içmek ya da mikroplu ellerle temas etmek enfeksiyonların kaynağıdır
İshalin en belirgin bulguları, ateş, kusma, sık ve sulu dışkı yapma, bazı vakalarda karın ağrısı ve su kaybıdır

Ne zaman doktorunuzu aramalısınız? (Bütün ishallerde aynı kurallar geçerlidir)
1 Çocuğunuz ağızdan alabildiği sıvıdan daha fazlasını, kusma veya ishal yoluyla kaybediyorsa (Bebeğiniz aşırı huysuz ve huzursuzdurAğlarken gözyaşı döke­mez ve gözleri içeri çöker, dil ve dudakları kurur Su kaybı yüzünden bıngıldağı içeri çöker, idrarı azalır ve koyu renkli gelir)
2 Çocukta şok bulguları varsa: Çocuk dalgın, sorulara cevap vermiyor, beslenmeyi ve ağızdan sıvı almayı reddediyor,tansiyonu düşük, el ve ayakları soğuk, soluk görünüyorsa, Soluk alıp verişi ve nabzı hızlıysa, karın derisi çekilip bırakı­lınca eski haline hemen dönemiyorsa
3 Kanlı ishali varsa
4 Yüksek ateşle seyrediyorsa ve ishal veya kusma günde 10’dan fazlaysa
hemen çocuk doktorunuzu arayınız ve çocuğunuzu muayene etmesini sağlayınız
İshalli bebekte beslenme
İshal olan bebeklerde genellikle kusma da görülür Kusma ve is­hal nedeniyle su ve tuz kaybeden bebek yorgun düşer ve halsizleşir Bu yüzden çoğunlukla beslenmeyi reddeder Böylesi bir du­rumda eczanelerde bulunan tuz-şeker karışı­mı elektrolit çözeltilerden kullan­manız faydalı olabilirKullanılan bu çözeltilerin tatları be­beklerin pek hoşuna gitmediği için mide bulantısına ve ardından tekrar kusmalara neden olabilir Bu nedenle çözeltinin 2-3 dakikada bir 1-2 tatlı kaşığı verilmesi gerekiyor
Bu dönemde bebeğin beslenmesindeki ana kural su ve tuz kaybı­nın yerine konması Bu kaybı önle­mek için ishal döneminde bebeğinize bol miktarda su içirmelisiniz
Ancak bu yeterli gelmeyebilir Böy­le zamanlarda çay ikinci alternatif olarak görülse de idrarla sıvı kay­bını artırdığı için bebeğe çay içir­mek pek uygun bulunmuyor
Hazır meyve suları, gazoz ve kolalı içeceklerse çok şekerli olduklarından ishali artırabiliyor
Anne sütü alan bebeklerde emzirmenin sürdürülmesi ve sıklığının artırılması en bü­yük yararı sağlıyor Anne sütünün yanı sıra karışık ya da mamayla da beslenen 4-6 aylıktan küçük bebek­lerde 1-2 gün süre ile mama veya yarı yarıya sulandırılmış ay­ran ek olarak veya tek başına verilebilir Bir diğer önemli nokta da öğünlerin sık aralıklarla ve bebeği zorlanmadan yapılması
Anne sütü almayan 4-6 aylıktan büyük bebeklere enerji açısından zengin, protein içeren, posasız, yu­muşak besinler taze hazırlanarak verilebilir, içine ekmek doğranmış ayran veya yoğurt ilave edilmiş su­lu pirinç lapası, elma, muz püresi de yedirilebilir Ayrıca öğün arala­rında da bol bol su içirmek ihmal edilmemeli
Bebeğiniz katı gıdalarla beslenmeye geçmişse, pirinç lapası, kuru ekmek, patates ve muz püresi gibi nişastalı yiyecekler verin
Korunma

• Temiz olduğuna inandığınız suları içirin Eğer su konusunda emin değilse­niz, suyu en az 10 dakika kaynatın ve oda sıcaklığına geldikten sonra içirin
• Bebeğinizin sildiğiniz ya da banyo ettirdiğiniz suların temiz olup olmadığı­na dikkat edin Eğer emin değilseniz, suyu en az 10 dakika kaynatın ve ılıdıktan sonra kullanın
• Çocuğunuza yalnızca pastörize süt ve şişelenmiş meyve suyu verinYa da, normal sütü kaynama noktasına geldikten sonra 5-10 dakika daha kaynatın ve soğuduktan sonra içirin
• Taze meyve ve sebzeleri yıkamadan yedirmeyin
• Et, balık ve deniz ürünlerini iyice pişirin
• Peynir, yoğurt, dondurma gibi ürünlerin pastörize sütten yapıldığına emin olun
• Sokaktan yiyecek almamaya dikkat edin
• Yemek yemeden önce ve tuvaletten çıktıktan sonra ellerini yıkamasına özen gösterin
• Kendiniz tuvaletten çıktıktan sonra ve bebeğinizin altını değiştirdikten sonra ellerinizi iyice yıkayın

Tedavi
Tedavinin esası, kusma ve ishal yoluyla kaybedilen sıvı ve tuzların, ağız yoluyla hastaya verilmesidir Ağız yoluyla gerektiği kadar sıvı verilemiyorsa, o zaman damar yoluyla aynı tedavi verilir Bu ise çocuklarda, hastaneye yatma anlamına gelir
Çocukluk döneminde ishal kesici ilaç­ların kullanılması doğru değildir Çünkü bu ilaç­ların bebeklerde kullanımı bağır­sakların çalışmasını engelleyerek ishali durdurabiliyor Bu durum bağırsaklardaki sıvıları durgunlaştırarak enfeksiyona yol açan bak­teri ve virüslerin kana karışmasına neden olur Kana karışan bakteri ve virüsler çok daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir